Integration of Discourses in the Life and Personality of Jalāl al-‍Dīn Muḥammad Rūmī (Mawlana)

جستارهای نوین ادبی

Article 7, Volume 57, Issue 4 - Serial Number 227, March 2025, Pages 187-161   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/jls.2025.91594.1672

Authors

mozhgan osmani¹; Seyed Mahdi Zarghani^{* 2}; mahmoodreza qorbansabaq³

¹PhD Candidate in Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

²Professor in Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

³Associate Professor in English Language and Literature, Department of English, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

Abstract

It is often assumed that the discourses of jurisprudence (fiqh) and mysticism (irfan), and by extension, jurists (fuqaha) and mystics (sufis), hold an antagonistic or contradictory relationship, as though fiqh and Sufism are inherently irreconcilable. Both discourses are also perceived as monolithic and impermeable, rigorously avoiding any form of interaction with one another. However, throughout history, numerous figures have emerged who, while attaining high positions in jurisprudence, also exhibited profound mystical inclinations, to the extent that they could be described as mystic-jurists (arif-faqih). Similar perceptions exist regarding the relationship between the discourses of Sufism and politics. Yet, in reality, the three discourses of politics, jurisprudence, and Sufism have historically shared numerous dependencies, connections, and convergences. On the other hand, when we examine the discursive elements of politics, jurisprudence, and Sufism, we find instances where they appear irreconcilable. This study seeks to explore how seemingly incompatible discourses were integrated in the life and persona of Rumi (Mawlana). Our approach involves textual analysis and the application of discourse analysis theory. In the end, we demonstrate that the political, jurisprudential, economic, and mystical discourses were interwoven throughout all periods of Rumi’s life. The notion that Rumi’s life can be divided into two entirely separate and opposing phases is, therefore, incorrect.

Keywords

Rumi; integration of discourses; life and personality

References

1. ابن جوزی، ا. (1395). تلبیس ابلیس. ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو. مرکز نشر دانشگاهی.
2. احسان­اوغلو، ا.، و عبادی­زحمتکش، م. (1386). مدارس امپرتوری عثمانی. تاریخ اسلام. ج. 29. دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - کتابخانه مدرسه فقاهت.
3. استوار نامقی، م. ( 1396). تحلیل گفتمانی انس التائبین احمد جام (رساله دکتری منتشرنشده). دانشگاه فردوسی مشهد.
4. افلاکی، ش. (1362). مناقب العارفین. دنیای کتاب.
5. امیری خراسانی، ا. (1380). علم از دیدگاه مولانا. مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ۲۱(۴)، ۱۵۸‏‑۱۷۷. https://doi.org/10.52547/jipt.2022.224709.1193
6. بلخی، م. (1388). فیه مافیه و پیوسته­های نویافته. به تصحیح توفیق سبحانی. پارسه.
7. بلخی، م. (1371). مکتوبات. به تصحیح توفیق سبحانی. مرکز نشر دانشگاهی.
8. بهاءولد، م. (1332). معارف. ج. به اهتمام فروزانفر. طهوری.
9. تبریزی، ش. (1396). مقالات شمس. به اهتمام کاظم عابدنی مطلق. مرکز.
10. حاج منوچهری، ف. (1398). دارالحدیث. دائره المعارف بزرگ اسلامی. ج. ۲۳. مرکز پژوهش­های ایرانی و اسلامی.
11. حداد عادل، غ. (1393). احوال دل گداخته: گزیدۀ مکتوبات مولانا. سخن.
12. حکیمیان، ا. (1354). بررسی­های دربارۀ مولوی (مجموعه­ای از چند مقاله در باره جلال­الدین محمد مولوی). چاپخانه زر.
13. داکانی، پ. (1387). شمس من و خدای من: پژوهشی در بارۀ زندگی مولانا و ارتباط عرفانی او با شمس تبریزی. علم.
14. زرین­کوب، ع. (1368). سرِّ نِی (نقد و شرح تحلیلی و تطبیقی مثنوی). علمی.
15. زرین‌کوب، ع. (1371). پله پله تا ملاقات خدا (دربارۀ زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال­الدین رومی). علمی.
16. سبحانی، ت. (1388). مقدمۀ فیه مافیه و پیوست­های نویافته. پارسه.
17. سپهسالار، ف. (1325). رسالۀ سپهسالار در احوال مولانا جلال­الدین محمد بلخی. به تصحیح سعید نفیسی. اقبال.
18. سروش، ع. (1367). قمار عاشقانه. صراط.
19. سلطان ولد، م. (1389). ولد نامه. به تصحیح جلال­الدین همایی. هما.
20. شیمل، آ. (1386). شکوه شمس (سیری در آثار و افکار مولانا جلال­الدین رومی). ترجمه حسن لاهوتی. علمی و فرهنگی.
21. صفا، ذ. (1354). بررسی­های دربارۀ مولوی (مجموعه­ای از چند مقاله در باره جلال­الدین محمد مولوی). چاپخانه زر.
22. عثمانی، م. (1403). تحلیل انتقادی بخش اول زندگی نامه مولانا. غالب، ۱۳(۲)، ۱۴۷-168.
23. https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.13.I.2.8
24. علیخانی، ف. (1396). سبک­شناسی انتقادی مکتوبات جلال­الدین محمد مولوی (پایان‌نامه منتشرنشده ارشد). دانشگاه الزهرا.
25. فتوحی رودمعجنی، م. (1392). تعامل مولانا جلال­الدین با نهاد قدرت و سیاست در قونیه. مجلۀ دانشگاه خوارزمی، ۲۱(۷۴)، 49-‏68.
26. فروزانفر، ب. (1308). احوال و زندگانی مولانا. ارس.
27. قرایی، م. (1388). نگاهی به پیش­فرض­های انسان­شناختی فقه و عرفان. پژوهشنامۀ عرفان، ۱(۱)، 81-106.
28. گولپینارلی، ع. (1363). مولانا جلال­الدین، زندگانی، فلسفه، آثار و گزیده­ای از آن­ها. ترجمه و توضیحات توفیق سبحانی. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
29. لاکلا، ا.، و موفه، ش. (1392). هژمونی و استراتژی سوسیالیستی؛ به سوی سیاست دموکراتیک رادیکال. ترجمۀ محمد رضایی. ثالث.
30. لوئیس، د. (1383). مولوی: دیروز و امروز، شرق و غرب. ترجمۀ فرهاد فرهمندفر. ثالث.
31. محقق ترمذی، ب. (1377). معارف (مجموعه مواعظ و کلمات سیدبرهان­الدین محقق ترمذی همراه با تفسیر سوره محمد و فتح). با تصحیحات و حواشی بدیع الزمان فروزانفر. مرکز نشر دانشگاهی.
32. بی­نا. (1347). مناقب اوحدالدین حامدبن ابی الفخر کرمانی. با تصحیح و حواشی بدیع­الزمان فروزانفر. بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
33. موحد، م. (۱۳۹۶، ۱۵ بهمن). بعد از ما مثنوی شیخی کند. برگرفته از سایت مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی اسلامی). cgie.org.ir/popup/fa/system/contentprint/212902
34. نصر خراسانی، م.، و همکاران. (1393). اهداف تربیت عرفانی در نگاه مولانا با تأکید بر انسان­شناسی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ۲۲(۲)، ۵۷-۷۸.
35. همایی، ج. (1354). بررسی­های در باره مولوی. چاپخانه زر.
36. یورگنسن، م.، و فیلیپس، ل. (1389). نظریـه و روش در تحلیـل گفتمـان. ترجمـه هـادی جلیلـی. نی.
37. Chouliaraki, L., & Fairclough, N. (1996). Rethinking critical discourse analysis. Edinburgh University Press.
38. Foucault, M. (1963). A preface to transgression. Critique, 195-196, 751–770.
39. Howarth, D. (2000). Discourse. Open University Press.
40. Makdisi, G. (1981). The rise of colleges: Institutions of learning in Islam and the West. Edinburgh University Press.
41. Talbot Rice, T. (2015). Seljuks in Asia Minor. The Library.