مروری جامع بر الگوریتم‌های بیلان انرژی تک منبعه و دو منبعه برای برآورد تبخیروتعرق واقعی

آب و توسعه پایدار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 اسفند 1403

نوع مقاله: مروری

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.2025.88823.1345

نویسنده

مریم رضایی^*

محقق بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات ‏آموزش و ترویج کشاورزی،

چکیده

برآورد تبخیروتعرق ‏واقعی به عنوان یکی از مهم ترین اجزای بیلان آب پیچیدگی‌های زیادی دارد. به طورکلی ‌مدل‌های بیلان انرژی به دو دسته مدل‌های تک منبعی و دو منبعی تقسیم می‌شوند. انتخاب یک مدل برای تخمین ET از بین مدل‌های بیلان انرژی موجود چالش‌برانگیز است زیرا هر مدل نقاط قوت و محدودیت‌هایی دارد.

هدف از پژوهش معرفی و مقایسه تعدادی از روش‌های برآورد تبخیروتعرق شامل الگوریتم بیلان انرژی سبال، پهنه‌بندی تبخیروتعرق با واسنجی داخلی متریک، سیستم بیلان انرژی سطحی (SEBS)، الگوریتم شاخص بیلان انرژی سطح ساده‌شده، الگوریتم عملیاتی بیلان انرژی سطح ساده شده (SSEBop)، الگوریتم دو‌منبعه (خاک + تاج پوشش) و الگوریتم یکپارچه زمانی دومنبعه، است. از مزایای الگوریتم بیلان انرژی تک منبعه S_SEBI، به موارد زیر اشاره نمود. اجرای آن تنها با استفاده از تصاویر و بدون نیاز به داده‌های هواشناسی صورت می‌گیرد. بنابراین اگر تعداد ایستگاه‌های هواشناسی در منطقه کم باشد، می‌توان از این روش بهره گرفت. نیاز به نقشه کاربری اراضی ندارد. از معایب الگوریتم این است که این روش در مواردی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد که شرایط اتمسفری در کل تصویر ثابت باشد. با توجه به پیچیدگی کمتر ساختار و فرضیات الگوریتم (SSEBop)، قابلیت عملیاتی برای محاسبه تبخیروتعرق واقعی برای مناطق وسیع را دارد ولی برای مناطق با پوشش گیاهی ناهمگن، مناطق کوهستانی، مناطق دارای البیدو بالا و تابش زیاد توصیه نمی‌شود و در چنین مناطقی الگوریتم TSEB توصیه می‌شود. با توجه به برخی از خطاها و عدم قطعیت‌ها در الگوریتم‌های بیلان انرژی سطحی، لازم است مطالعات بسیاری برای غلبه بر این محدودیت‌ها انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

بیلان انرژی، تبخیروتعرق واقعی، سنجش از دور، مدل‌های تک منبعه و دو منبعه&rlm