تأثیر نوع و غلظت مویان بر ویژگی قطره و محلول پاشش هالوکسی‌فوپ-آر-متیل و کارایی آن بر جودره (Hordeum spontaneum K. Koch)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 5، دوره 39، شماره 2 - شماره پیاپی 68، تیر 1404، صفحه 199-213   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2025.91240.1213

نویسندگان

زهره یونسی؛ اکبر علی وردی^* ؛ گودرز احمدوند

گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

      آزمایشی در پاییز 1401 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد تا تاثیر افزودن 7 غلظت­ (صفر، 025/0، 05/0، 1/0، 2/0، 4/0 و 8/0 درصد حجمی) از 3 نوع مویان (پی­سی­گیت، فریگیت و دی­اُکتیل) به محلول­های پاشش حاوی 7 دُز هالوکسی­فوپ-آر-متیل (صفر، 375/3، 75/6، 5/13، 27، 54 و 108 گرم در هکتار) بر جودره بررسی شود. همزمان، تیمارها با حداکثر دُز علف­کش روی کاغذ حساس به رطوبت نیز پاشیده شدند. همچنین، ضمن اندازه­گیری کشش سطحی آن­ها، با قرار دادن قطره 5 میکرولیتری از آن­ها روی دو سطح رویی و پشتی برگ، زاویه تماس قطره با سطح برگ، مساحت خیس شده برگ با قطره و مدت زمان تبخیر قطره نیز اندازه­گیری شود. غلظت میسل بحرانی مویان­ها 1/0 درصد حجمی بود. مویان­ها سبب کاهش کشش سطحی محلول پاشش، کاهش زاویه تماس قطره با سطح برگ، افزایش مساحت خیس شده برگ، کاهش مدت زمان تبخیر قطره از سطح برگ، کاهش اندازه قطرات پاشش، افزایش پوشش پاشش روی کاغذ حساس به رطوبت و افزایش کارایی علف­کش شد که وابسته به غلظت مویان­ها بودند. بدون مویان، 39/25 گرم علف­کش در هکتار برای کنترل 50 درصدی جودره (ED₅₀) لازم بود. کاربرد علف­کش به همراه دی­اکتیل در غلظت 2/0 درصد حجمی سبب کمترین ED₅₀ (18/4 گرم علف­کش در هکتار) شد. بدون مویان، 68 قطره در سانتی­متر مربع روی کاغذ حساس نشست. بیشترین تراکم قطره (83 قطره در سانتی­متر مربع) با کاربرد دی­اکتیل در غلظت 4/0 درصد حجمی مشاهده شد. بجز در غلظت 8/0 درصد حجمی، توان پی­سی­گیت و دی­اکتیل در افزایش تراکم قطرات پاشش برابر ولی توان مویان فریگیت در این رابطه از دو مویان دیگر کمتر بود. بجز غلظت 8/0 درصد حجمی، توان فریگیت در مقایسه با دیگر مویان­ها در خیساندن کاغذ حساس به رطوبت کمتر بود. تاثیر سطح رویی و پشتی برگ بی­معنی بود و با نوع و غلظت مویان نیز اثرمتقابل نداشت. کمترین زاویه تماس قطره با سطح برگ (30 درجه) با کاربرد غلظت­های 4/0 و 8/0 درصد حجمی از دی­اکتیل مشاهده شد. بیشترین مساحت خیس شده برگ با قطره حاوی پی­سی­گیت در غلظت­های 4/0 و 8/0 درصد حجمی (به ترتیب 3/12 و 5/12 میلی­متر مربع) مشاهده شد. قطره حاوی دی­اکتیل سریعتر از قطره حاوی پی­سی­گیت، و قطره حاوی پی­سی­گیت نیز سریعتر از قطره حاوی فریگیت تبخیر شد. در این پژوهش، توان مویان­ها براساس بهبود کارایی علف­کش به صورت دی­اُکتیل > پی­سی­گیت > فریگیت رتبه­بندی شد.

کلیدواژه‌ها

دز-پاسخ؛ علف‌کش؛ غلظت میسل بحرانی؛ کشش سطحی

مراجع

1. Al Heidary, M., Douzals, J.P., Sinfort, C., & Vallet, A. (2014). Influence of spray characteristics on potential spray drift of field crop sprayers: A literature review. Crop Protection, 63, 120-130. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2014.05.006
2. Aliverdi, A., & Karami, S. (2020). The effect of type and size of single, twin, and triplet flat fan nozzles on the activity of cycloxydim against wild barley (Hordeum spontaneum). Journal of Iranian Plant Protection Research, 33(4), 465-474. (in Persian with English abstract)
3. Aliverdi, A., & Karami, S. (2023). The interaction of organosilicon surfactant type and spray volume on diclofop-methyl efficacy in control of winter wild oat. Journal of Iranian Plant Protection Research, 37(3), 315-325. https://doi.org/22067/jpp.2023.79032.1108
4. Aliverdi, A., & Malmir, M. (2023). The effect of surfactant type and its concentration on the efficacy of the selective herbicide of sugar beet (Betanal Progress O.F.). Journal of Sugar Beet, 38(1), 109-122. https://doi.org/22092/jsb.2023.359185.1308
5. Aliverdi, A., Rashed Mohassel, M.H., Zand, E., & Nassiri Mahallati M. (2009). Increased foliar activity of clodinafop-propargyl and/or tribenuron-methyl by surfactants and their synergistic action on wild oat (Avena ludoviciana) and wild mustard (Sinapis arvensis). Weed Biology and Management, 9(4), 292-299. https://doi.org/10.1111/j.1445-6664.2009.00353.x
6. Chen, H., Muros-Cobos, J.L., & Amirfazli, A. (2018). Contact angle measurement with a smartphone. Review of Scientific Instruments, 89, 035117. https://doi.org/10.1063/1.5022370
7. Collins, R.T., & Helling, C.S., )2002(. Surfactant enhanced control of two Erythroxylum species by glyphosate. Weed Technology, 16(4), 851-859. https://doi.org/10.1614/0890-037X(2002)016[0851:SECOTE]2.0.CO;2
8. Devendra, R., Umamahesh, V., Prasad, T.V.R., Prasad, T.G., Asha, S.T., & Ashok. (2004). Influence of surfactants on efficacy of different herbicides in control of Cyperus rotundus and Oxalis latifolia. Current Science, 86(8), 1148-1151.
9. Ellis, M.B., & Tuck, C.R., (1999). How adjuvants influence spray formation with different hydraulic nozzles. Crop Protection, 18, 101-109. https://doi.org/10.1016/S0261-2194(98)00097-0
10. Ellis, M.B., Tuck, C.R., & Miller, P.C.H. (2001). How surface tension of surfactant solutions influences the characteristics of sprays produced by hydraulic nozzles used for pesticide application. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, 180, 267-276. https://doi.org/10.1016/S0927-7757(00)00776-7
11. Freed, V.H., & Montgomery, M. (1958). The effect of surfactants on foliar absorption of 3-Amino-1,2,4-Triazole. Weeds, 6, 386-389.
12. Gimenes, M.J., Zhu, H., Raetano, C.G., & Oliveira, R.B. (2013). Dispersion and evaporation of droplets amended with adjuvants on soybeans. Crop Protection, 44, 84-90. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2012.10.022
13. Hammami, H., Ghorbani, R., & Aliverdi, A. (2017). Evaluation the effect of cationic and nonionic surfactants on als-inhibitor herbicides efficacy on wild oat (Avena ludoviciana) control. Journal of Iranian Plant Protection Research, 31(2), 223-231. https://doi.org/22067/jpp.v0i0.48272
14. Kargar, M., Rashed Mohassel, M.H., Nezami, A., & Izedi Darbandi, E. (2015). Evaluation effect of adjuvant on mesosulfuron+iodosulfuron herbicide performance on littleseed canarygrass control. Journal of Iranian Plant Protection Research, 29(3), 295-303. https://doi.org/10.22067/jpp.v29i3.22452  
15. Kooij, S., Sijs, R., Denn, M., Villermaux, E., & Bonn, D. (2018). What determines the drop size in sprays? Physical Review X, 8, 031019. https://doi.org/10.1103/PhysRevX.8.031019
16. Mamnoie, E., Yazidi Darbandi, E., Rastgo, M., Baghestani, M.A., & Hassanzadeh Khayat, M. (2014). Investigation of the effect of additives in improving the effectiveness of nicosulfuron herbicide in the control of red root cockroach (Amaranthus retroflexus), leek (Chenopodium album), and Echinochloa crus-galli. The 6th Iranian Weed Science Conference. Birjand, Iran.
17. Maxwell, P.J., Gannon, T.W., & Cooper, R.J. (2018). Nonionic surfactant affects dislodgeable 2,4-D foliar residue from turfgrass. Weed Technology, 32(5), 557-563. https://doi.org/10.1017/wet.2018.47
18. Mehr Azin, F., Keshtkar, I., Yaqoubi, S., & Mokhdesi Bidgoli, A. (2023). Effect of additives on the efficiency of glyphosate to control Physalis divaricata The 10th Iranian National Weed Science Conference, Hamadan, Iran. (in Persian with English abstract)
19. Miller, P.C.H., & Ellis, M.C.B. (2000). Effects of formulation on spray nozzle performance for applications from ground-based boom sprayers. Crop Protection, 19, 609-615. https://doi.org/10.1016/S0261-2194(00)00080-6
20. Mohammadi, S., Rastgoo, M., Baghestani, M.A., Vafaie Tabar, M., & Izadi Darbandi, E. (2019). Evaluation of using time effect of total (metsulfuron-methyl 25% + sulfosulfuron 75%) herbicide on some traits of spontaneous barley (Hordeum spontaneum Koch) ecotypes. Journal of Iranian Plant Protection Research, 32(3), 373-384. (in Persian with English abstract) https://doi.org/10.22067/jpp.v31i4.54436
21. Mousavi, K. (2020). The effect of cutting off the wild barley (Hordeum spontaneum C. Koch) spike in wheat on its population in chickpea under a crop rotation system. Journal of Iranian Plant Protection Research, 33(4), 441-451. (in Persian with English abstract) https://doi.org/10.22067/jpp.v33i4.73370
22. Oliveira, R.B., Antuniassi, U.R., Mota, A.A.B., & Chechetto, R.G. (2013). Potential of adjuvants to reduce drift in agricultural spraying. Engenharia Agricola, 33, 986-992. https://doi.org/10.1590/S0100-69162013000500010
23. Penner, D. (2000). Activator adjuvants. Weed Technology, 14(4), 785-791. https://doi.org/10.1614/0890-037X(2000)014[0785:AA]2.0.CO;2
24. Ritz, C., Baty, F., Streibig, J.C., & Gerhard, D. (2015). Dose-response analysis using R. PLoS One, 10, e0146021. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0146021
25. Sijs, R., & Bonn, D. (2020). The effect of adjuvants on spray droplet size from hydraulic nozzles. Pest Management Science, 76, 3487-3494. https://doi.org/10.1002/ps.5742
26. Taheri, Sh., Aliverdi, A., & Ahmadvand, G. (2024). The effect of pH and light on the efficacy of spray solution stored of haloxyfop-r-methyl, fluazifop-p-butyl, and sethoxydim against wild barley (Hordeum spontaneum Koch). Journal of Iranian Plant Protection Research, 37, 425-439. (in Persian with English abstract) https://doi.org/10.22067/jpp.2023.80667.1128
27. Zhou, Z., Cao, C., Cao, L., Zheng, L., Xu, J., Li, F., & Huang Q. (2018) Effect of surfactant concentration on the evaporation of droplets on cotton (Gossypium hirsutum) leaves. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces, 167, 206-212. https://doi.org/10.1016/j.colsurfb.2018.04.018
28. Zhu, H., & Lin, J. )2016.( Coverage area and fading time of surfactant-amended herbicidal droplets on cucurbitaceous Transactions of the ASABE. 59, 829-838. https://doi.org/10.13031/trans.59.11427