مطالعه تأثیر منبع و سطح عناصر روی، مس، منگنز و آهن بر عملکرد، فراسنجه‌‌های خونی و ویژگی‌‌های استخوان درشت‌‌نی مرغ‌‌‌گوشتی در دو دوره رشد و پایانی

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 4، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 61، فروردین 1404، صفحه 49-61   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.2024.88496.1204

نویسندگان

علی طیبی پور؛ رضا مجید زاده هروی^* ؛ حسن کرمانشاهی

گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی اثر منابع و سطوح مختلف عناصر معدنی بر عملکرد، فراسنجه‌‌های خونی و ویژگی‌‌های استخوان درشت‌نی مرغ‌‌‌گوشتی در دو دوره رشد و پایانی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به‌روش فاکتوریل 5 × 2 با دو منبع عناصر کیلاته آلی و غیرآلی در پنج سطح (40، 60، 80، 100 و 120 درصد احتیاجات توصیه‌شده) با استفاده از 1250 قطعه مرغ گوشتی سویه راس 308 در پنج تکرار و 25 قطعه مرغ در هر تکرار اجرا شد. افزایش وزن روزانه، مصرف خوراک، ضریب تبدیل ‌خوراک در دوره رشد، پایانی و کل دوره، همچنین فراسنجه‌های خونی و استحکام و محتوای عناصر معدنی استخوان درشت‌نی در 42 روزگی اندازه‌گیری شد. در کل دوره پژوهش (42-11روزگی) افزایش روزانه به‌طور معنی‌‌داری در گروه‌‌های دریافت‌‌کننده 120 و 100 درصد احتیاجات مواد معدنی به‌شکل آلی و 120 درصد احتیاجات به‌شکل غیر‌‌‌آلی بیشتر از سایر گروه‌‌ها مشاهده ‌شد. بیشترین میزان مصرف‌خوراک روزانه به‌طور معنی‌داری مربوط به گروه دریافت‌‌کننده 40 و60 درصد احتیاجات از مواد معدنی غیر‌‌آلی بود. در کل دوره آزمایش، کمترین ضریب ‌‌‌تبدیل خوراک در گروه‌‌های دریافت‌‌کننده 120 و 100 درصد احتیاجات مواد معدنی آلی و 120 درصد احتیاجات مواد ‌‌‌معدنی غیر‌‌آلی به‌دست آمد. ذخیره مواد معدنی استخوان در گروه‌‌های دریافت‌‌‌کننده 80، 100و 120 درصد احتیاجات توصیه‌شده مواد معدنی آلی و 100 و 120 درصد احتیاجات توصیه‌شده مواد معدنی غیرآلی به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر گروه‌‌ها بود. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، استفاده از 80 درصد مواد معدنی به‌شکل آلی به‌دلیل عملکرد مشابه با 100و 120 درصد احتیاجات منابع آلی و غیرآلی توصیه می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

استخوان درشت‌‌نی؛ عملکرد؛ فراسنجه‌‌های خونی؛ مرغ‌‌گوشتی؛ مواد ‌‌معدنی

مراجع

1. Abdallah, A. G., Khalil, H. M., El-Sahn, A. A., El-Saadany, A. S., Shreif, E. Y., & El-Salam, A. (2014). Effect of supplementing organic minerals (zinc, manganese, iron, copper and selenium) on productive, reproductive and immune performance of Gimmizah chickens. Egyptian Poultry Science Journal, 34(4).‏
2. Aksu, T., Ozsoy, B., Aksu, D., Yörük, M., & Gül, M. (2011). The effects of lower levels of organically complexed zinc, copper and manganese in broiler diets on performance, mineral concentration of tibia and mineral excretion. Kafkas Universitesi Veteriner Fakultesi Dergisi, 17, 141-146. https://doi.org/10.9775/kvfd.2010.2735
3. Asmundson, V. S., & Baker, G. A. (1940). Percentage shell as a function of shell thickness, egg volume, and egg shape. Poultry Science, 19(4), 227-232. http://org/10.3382/ps.0190227
4. Bao, Y. M., Choct, M., Iji, P. A., & Bruerton, K. (2007). Effect of organically complexed copper, iron, manganese, and zinc on broiler performance, mineral excretion, and accumulation in tissues. Journal of Applied Poultry Research, 16(3), 448-455.‏ http://org/10.1093/japr/16.3.448
5. Bao, Y. M., Choct, M., Iji, P. A., & Bruerton, K. (2009). Optimal dietary inclusion of organically complexed zinc for broiler chickens. British Poultry Science, 50(1), 95-102.‏ http://org/10.1080/00071660802590377
6. Beattie, J. H., & Avenell, A. (1992). Trace element nutrition and bone metabolism. Nutrition Research Reviews, 5(1), 167-188.‏ http://doi.org/10.1079/NRR19920013    
7. Deo, C., Mandal, A. B., & Tyagi, P. K. (2018). Response of supplementary sources and levels of copper in diet on the performance of broiler chickens. Animal Nutrition and Feed Technology, 18(1), 89-96.‏ http://10.5958/0974-181X.2018.00008.2
8. Dobrzañski, Z., Korczyñski, M., Chojnacka, K., Górecki, H., & Opaliñski, S. (2008). Influence of organic forms of copper, manganese and iron on bioaccumulation of these metals and zinc in laying hens. Journal of Elementology, 13(3), 309-319.‏
9. Echeverry, H., Yitbarek, A., Munyaka, P., Alizadeh, M., Cleaver, A., Camelo-Jaimes, G., & Rodriguez-Lecompte, J. C. (2016). Organic trace mineral supplementation enhances local and systemic innate immune responses and modulates oxidative stress in broiler chickens. Poultry Science, 95(3), 518-527.‏ http://org/10.3382/ps/pev374
10. El-Husseiny, O. M., Hashish, S. M., Ali, R. A., Arafa, S. A., Abd El-Samee, L. D., & Olemy, A. A. (2012). Effects of feeding organic zinc, manganese and copper on broiler growth, carcass characteristics, bone quality and mineral content in bone, liver and excreta. International Journal of Poultry Science, 11(6), 368. https://doi.org/10.3923/ijps.2012.368.377‏
11. Ghasemi, H. A., Hajkhodadadi, I., Hafizi, M., Taherpour, K., & Nazaran, M. H. (2020). Effect of advanced chelate technology based trace minerals on growth performance, mineral digestibility, tibia characteristics, and antioxidant status in broiler chickens. Nutrition and Metabolism, 17, 1-12.‏ http://doi.org/10.1186/s12986-020-00520-5
12. Gordon, R. W., & Roland Sr, D. A. (1998). Influence of supplemental phytase on calcium and phosphorus utilization in laying hens. Poultry Science, 77(2), 290-294.‏ http://doi.org/10.1093/ps/77.2.290
13. Hajilari, D., Shams Shargh, M., & Ashayerizade, O. (2019). Effects of various levels of organic and inorganic trace minerals on performance, carcass characteristics and blood parameters of broiler chickens. Animal Sciences Journal, 32(124), 3-16.‏ http://org/10.22092/asj.2018.121016.1655
14. Hussein, H. A., & Staufenbiel, R. (2012). Variations in copper concentration and ceruloplasmin activity of dairy cows in relation to lactation stages with regard to ceruloplasmin to copper ratios. Biological Trace Element Research, 146, 47-52.‏ http://doi.org/10.1007/s12011-011-9226-3
15. Kocabagli, N. (2001). The effect of dietary phytase supplementation at different levels on tibial bone characteristics and strength in broilers. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 25(5), 797-802.‏
16. Kong, J., Qiu, T., Yan, X., Wang, L., Chen, Z., Xiao, G., & Zhang, H. (2022). Effect of replacing inorganic minerals with small peptide chelated minerals on production performance, some biochemical parameters and antioxidant status in broiler chickens. Frontiers in Physiology, 13, 1027834.‏ http://org/10.3389/fphys.2022.1027834   
17. Liu, J. F., Jiang, G. B., & Feng, Y. D. (2000). Flow injection spectrophotometric determination of copper, iron, manganese, and zinc in animal feeds using a common manifold. Journal of AOAC International, 83(6), 1293-1298.‏ http://org/10.1093/jaoac/83.6.1293
18. M'Sadeq, S. A., Wu, S. B., Choct, M., & Swick, R. A. (2018). Influence of trace mineral sources on broiler performance, lymphoid organ weights, apparent digestibility, and bone mineralization. Poultry Science, 97(9), 3176-3182.‏ http://dorg/10.3382/ps/pey197
19. Nollet, L., Van der Klis, J. D., Lensing, M., & Spring, P. (2007). The effect of replacing inorganic with organic trace minerals in broiler diets on productive performance and mineral excretion. Journal of Applied Poultry Research, 16(4), 592-597.‏ http://dorg/10.3382/japr.2006-00115
20. Olgun, O. (2017). Manganese in poultry nutrition and its effect on performance and eggshell quality. World's Poultry Science Journal, 73(1), 45-56.‏ http://org/10.1017/S0043933916000891
21. Olivares, M., Pizarro, F., & Ruz, M. (2007). Zinc inhibits nonheme iron bioavailability in humans. Biological Trace Element Research, 117, 7-14.http://.org/10.1007/BF02698079
22. Salim, H. M., Lee, H. R., Jo, C., Lee, S. K., & Lee, B. D. (2012). Effect of sex and dietary organic zinc on growth performance, carcass traits, tissue mineral content, and blood parameters of broiler chickens. Biological Trace Element Research, 147, 120-129.‏ http://org/10.1007/s12011-011-9282-8
23. Suttle, N. F. (2022). Mineral Nutrition of Livestock. Cabi. 194.‏ http://org/10.1079/9781845934729.0000
24. tom Dieck, H., Doring, F., Roth, H. P., & Daniel, H. (2003). Changes in rat hepatic gene expression in response to zinc deficiency as assessed by DNA arrays. The Journal of Nutrition, 133(4), 1004-1010.‏ http://doi.org/10.1093/jn/133.4.1004
25. Vieira, R., Ferket, P., Malheiros, R., Hannas, M., Crivellari, R., Moraes, V., & Elliott, S. (2020). Feeding low dietary levels of organic trace minerals improves broiler performance and reduces excretion of minerals in litter. British Poultry Science, 61(5), 574-582.‏ http://org/10.1080/00071668.2020.1764908
26. Winiarska-Mieczan, A., Mieczan, T., & Wójcik, G. (2020). Importance of redox equilibrium in the pathogenesis of psoriasis—impact of antioxidant-rich diet. Nutrients, 12(6), 1841.‏ https://doi.org/10.3390/nu12061841
27. Wołonciej, M., Milewska, E., & Roszkowska-Jakimiec, W. (2016). Trace elements as an activator of antioxidant enzymes. Advances in Hygiene and Experimental Medicine, 70, 1483-1498.‏ https://doi.org/10.5604/17322693.1229074
28. Zhu, Z., Yan, L., Hu, S., An, S., Lv, Z., Wang, Z., & Zhang, A. (2019). Effects of the different levels of dietary trace elements from organic or inorganic sources on growth performance, carcass traits, meat quality, and faecal mineral excretion of broilers. Archives of Animal Nutrition, 73(4), 324-337.‏ http://org/10.1080/1745039X.2019.1620050