| تعداد نشریات | 56 |
| تعداد شماره‌ها | 2,153 |
| تعداد مقالات | 22,468 |
| تعداد مشاهده مقاله | 103,164,370 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,406,058 |
تحلیل آرای مفسران فریقین دربارۀ «کلمة باقیة» در آیۀ 28 سورۀ زخرف | ||
| علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 9، دوره 57، شماره 1 - شماره پیاپی 114، شهریور 1404، صفحه 239-262 اصل مقاله (967.44 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jquran.2025.92227.1804 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن فریاردس* 1؛ مریم نظربیگی1؛ شهناز حیدری‌نیا2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی (ره)، لرستان، بروجرد | ||
| 2دانشجوی کارشناسی‌ارشد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی (ره)، لرستان، بروجرد | ||
| چکیده | ||
| ازجمله موارد اختلاف در میان مفسران فریقین، مفهوم «کلمة باقیة» در آیۀ «وَ جَعَلَها کَلِمَةً باقِیةً فی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یرْجِعُونَ» است. نوشتار حاضر به‌روش توصیفی‌تحلیلی و با هدف کشف معنای کلمة باقیة، آرای این مفسران را احصا، دسته‌بندی و تحلیل کرده است. حاصل آنکه، مفسران با استدلال‌های گوناگون، سه معنای «اسلام» و «توحید» و «امامت» را در تفسیر کلمة باقیة ذکر کرده‌اند و براساس استدلال‌ها و شواهد قرآنی، روایی و ادبی، تفاسیر «اسلام» و «توحید» ناتمام بوده است. در مقابل، تفسیر کلمة باقیة به «امامت» با اِعمال اصلاحات لازم در استدلال‌های موجود، به‌عنوان تفسیر ارجح شناخته شد. آیات هم‌سیاق با آیهٔ مورد بحث، به‌روشنی گواهی می‌دهند که منظور از کلمة باقیة ، امامت است، چنان‌که روایات متعدد واردشده در تفسیر آیه نیز به‌صراحت مراد از «کلمة باقیة» را مشخص می‌کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ مفسران فریقین؛ آیهٔ 28 سورهٔ زخرف؛ «کلمة باقیة»؛ امامت | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن‌بابویه، محمدبنعلی. الخصال. قم: مؤسسة النشر الإسلامی، 1362.
ابن‌بابویه، محمدبنعلی. علل الشرائع. قم: کتاب‌فروشى داورى، 1385.
ابن‌بابویه، محمدبنعلی. کمال الدین و تمام النعمة. تهران: اسلامیه، 1395ق.
ابن‌شهر آشوب، محمدبنعلی. متشابه القرآن و مختلفه. قم: دار بیدار، 1369ق.
ابن‌شهر آشوب، محمدبنعلی. مناقب آل‌أبی‌طالب علیهم‌السلام. قم: علامه، 1379ق.
ابنعاشور، محمدطاهر. تفسیر التحریر و التنویر. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی، 1420ق.
ابن‌عطیه، عبدالحق‌بن‌غالب. المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. بیروت: دار الکتب العلمیة، 1422ق.
ابن‌فارس، احمدبن‌فارس. معجم مقاییس اللّغة. بهتحقیق محمد عبدالسّلام هارون. قم: مکتب الأعلام الإسلامی، 1404ق.
استرآبادى، على. تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی، 1409ق.
بحرالعلوم، محمدمهدى‌بن‌مرتضی. رجال السید بحر العلوم «المعروف بالفوائد الرجالیة». تهران: مکتبة الصادق(ع)، 1363.
بحرانى، سیدهاشم‌بن‌سلیمان. البرهان فی تفسیر القرآن. قم: البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة، 1415ق.
جرجانى، حسین‌بن‌حسن. جلاء الأذهان و جلاء الأحزان (تفسیر گازر). تهران: دانشگاه تهران، 1378ق.
جوادی آملی، عبدالله. تفسیر تسنیم. قم: اسراء، 1402.
حسن‌جبل، محمدحسن. المعجم الإشتقاقی الموصل لألفاظ القرآن الکریم، قاهره: الآداب، 2010م.
حویزى، عبدعلی. تفسیر نور الثقلین. قم: اسماعیلیان، 1415ق.
خزاز رازى، علی‌بن‌محمد. کفایة الأثر فی النصّ على الأئمة الإثنی عشر. قم: بیدار، 1401ق.
خوئى، سیدابوالقاسم. معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة. بی‌جا: بی‌نا، 1403ق.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد. مفردات ألفاظ القرآن. محقق: صفوان عدنان داوودى. بیروت: دار القلم، 1412ق.
زمخشرى، محمود‌بن‌عمر. الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتاب العربی، 1407ق.
شوکانى، محمد. فتح القدیر. دمشق: دار ابن‌کثیر، 1414ق.
صادقى تهرانى، محمد. الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنة. قم: فرهنگ اسلامى، 1406ق.
صدرالدین شیرازى، محمدبن‌ابراهیم. شرح اصول الکافی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، 1383.
طباطبائی، محمد‌حسین. المیزان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسة النشر الإسلامی، 1374.
طبرسى، احمدبن‌علی. الإحتجاج على أهل اللجاج. مشهد: مرتضی، 1403ق.
طبرسى، فضل‌بن‌حسن. تفسیر جوامع الجامع. قم: مرکز مدیریت حوزهٔ علمیه، 1412ق.
طبرسى، فضل‌بن‌حسن. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو، 1372.
طبری، محمدبن‌جریر. جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفة، 1412ق.
طوسی، محمد‌بن‌حسن. التّبیان فی تفسیر القرآن. محقق: احمد قصیر عاملی. بیروت: دار إحیاء التّراث العربی، بی‌تا.
طوسی، محمد‌بن‌حسن. الغیبة/کتاب الغیبة للحجة. قم: دار المعارف الإسلامیة، 1411ق.
طوسی، محمد‌بن‌حسن. رجال الطوسی. قم: مؤسسة النشر الإسلامیی، 1373.
طوسی، محمد‌بن‌حسن. فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول. قم: مکتبة المحقق الطباطبائی، 1420ق.
طیب، سیدعبدالحسین. اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: اسلام، 1369.
فخررازی، ابوعبدالله. مفاتیح الغیب. بیروت: دار إحیاء التّراث العرب، 1412ق.
فضل‌الله، سیدمحمدحسین. تفسیر من وحی القرآن. بیروت: دار الطباعة و النشر، 1419ق.
فیض‌کاشانى، محمدبن‌شاه‌مرتضی. تفسیر الصافی. قم: الصدر، 1415ق.
قرطبی، محمد‌بن‌احمد. الجامع الأحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو، 1364.
قطب راوندى، سعیدبن‌هبة‌الله. فقه القرآن. قم: کتابخانهٔ عمومى حضرت آیت‌الله العظمى مرعشى نجفى(ره)، 1405ق.
قمى، على. تفسیر القمی. قم: دار الکتاب، 1363.
کاشانى، فتحاللهبنشکرالله. منهج الصادقین فی إلزام المخالفین. تهران: کتاب‌فروشى اسلامیه، 1336.
کشى، محمدبن‌عمر. اختیار معرفة الرجال. قم: آل‌البیت (ع) لإحیاء التراث، 1404ق.
کلینى، محمدبن‌یعقوب. الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
ماتریدى، محمدبن‌محمد. تأویلات أهل السنة. بیروت: دار الکتب العلمیة، 1426ق.
مامقانى، عبدالله. تنقیح المقال فی علم الرجال. بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
مامقانى، عبدالله. تنقیح المقال فی علم الرجال. قم: آل‌البیت(ع) لإحیاء التراث، بی‌تا.
مجلسى، محمدباقر. بحار الأنوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربیی، 1403ق.
مصطفوی، حسن. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368.
مغنیه، محمدجواد. التفسیر الکاشف. قم: دار الکتاب الإسلامی، 1424ق.
مقاتل‌بن‌سلیمان. تفسیر مقاتل‌بن‌سلیمان. بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1423ق.
مکارم شیرازی، ناصر. تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1371.
نجاشى، احمدبن‌علی. رجال النجاشی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی، 1365. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 379 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 395 |
||