| تعداد نشریات | 56 |
| تعداد شماره‌ها | 2,156 |
| تعداد مقالات | 22,266 |
| تعداد مشاهده مقاله | 98,587,698 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 36,834,402 |
گونه‌شناسی نگره‌های تفسیریِ آیۀ الرّمی «وَ مَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ» از نگاه مفسران فریقین | ||
| علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 6، دوره 57، شماره 1 - شماره پیاپی 114، شهریور 1404، صفحه 161-182 اصل مقاله (894.84 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jquran.2025.90929.1775 | ||
| نویسندگان | ||
| مینا شمخی* 1؛ سعید رحیمیان2؛ علیرضا خنشا3 | ||
| 1دانشیار گروه قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 2استاد گروه فلسفه، دانشکده الهیات، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 3دانش‌آموختهٔ دکتری گروه علوم قرآن وحدیث، دانشکدهٔ الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| بررسی تک‌نگارانۀ آیات متشابه و مبهم قرآن و بازکاویِ گونه‌شناسانۀ نگره‌های تفسیریِ مربوط به آن، ازجمله پژوهش‌های مهم و بایستۀ عرصهٔ تفسیر قرآن محسوب می‌شود که ثمرۀ آن در روشن‌ساختن مفاهیم و مدالیل آیات انکارناپذیر است. براین‌اساس، جستارِ حاضر با توصیف و تحلیل داده‌ها به بررسی آیهٔ 17 سورهٔ مبارکهٔ انفال -آیهٔ الرمی- پرداخته و نگره‌های بارز تفسیری مربوط به آن را ذیل پنج‌گونه عنوان کرده است که عبارت‌اند از: 1. نفی مطلق تأثیر، علیت و فاعلیت از مخلوق؛ 2. استقلال‌انگاری در تأثیر فعل؛ 3. نقش‌آفرینی امدادهای غیبی در تحقق پیروزی مسلمانان؛ 4. دلالت بر توحید وجودی؛ 5. جمع میان وحدت و کثرت؛ 6. دیدگاه فلسفی. از میان نگره‌های مزبور، نگرهٔ نخست را نمی‌توان نگره‌ای صائب تلقی کرد، گرچه سایر موارد هرکدام به‌نوبهٔ خود وجهی برای مقبولیت دارد اما از منظر نگارنده، شواهدِ دلالت آیه بر تأثیر امدادهای غیبی در پیروزی مسلمانان در غزوهٔ بدر فزون‌تر و مقبول‌تر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ آیهٔ الرمی؛ گونه‌شناسی؛ نگره‌های تفسیری؛ فریقین | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید. ترجمهٔ محمدعلی رضایی اصفهانی و همکاران. قم: مؤسسهٔ تحقیقاتی فرهنگی دار الذکر، 1383.
آلوسی، محمودبن‌عبدالله. روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دار الکتب العلمیة، 1415ق.
آل‌غازی، عبدالقادر. بیان المعانی (تفسیر قرآن العظیم). دمشق: الترقی، 1382ق.
ابن‌عربی، محمد‌بن‌علی. تفسیر ابن‌عربی (تأویلات عبدالرزاق کاشانی). بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1422ق.
ابن‌عطیه اندلسی، عبدالحق‌بن‌غالب. المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. بیروت: دار الکتب العلمیة، 1422ق.
ابن‌کثیر، اسماعیل‌بن‌عمر. تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دار الکتب العلمیة، 1419ق.
ابوحمزه ثمالی، ثابت‌بن‌دینار. تفسیر القرآن الکریم. بیروت: دار المفید، بی‌تا.
ابوحیان اندلسی، محمد‌بن‌یوسف. البحر المحیط فی التفسیر. بیروت: دار الفکر، 1420ق.
ارمی علوی، محمدامین. تفسیر حدائق الروح و الریحان فی روابی علوم القرآنی. بیروت: دار طرق النجاة، بی‌تا.
اشعری، علی‌بن‌اسماعیل. اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع. مصر: چاپ حموده غرابه، ۱۹۵۵م.
امامت حسینی کاشانی، سیدعزیزالله. الانوار الساطعة فی تفسیر سورتی الفاتحۀ و القدر. به‌اهتمام ابراهیم خوشگذران و اسدالله مرادی. قم: مجمع متوسلین به آل محمد(ص)، 1381.
بروسوی، اسماعیل. تفسیر روح البیان. بیروت: دار الفکر، بی‌تا.
بیضاوی، عبدالله‌بن‌عمر. انوار التنزیل و اسرار التأویل. بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1418ق.
جزایری، نعمت‌الله‌بن‌عبدالله. عقود المرجان فی تفسیر القرآن. قم: نور وحی، 1388.
جوادی آملی، عبدالله. ادب فنای مقربان. قم: اسراء، 1391.
جوادی آملی، عبدالله. تحریر ایقاظ النائمین. ویرایش علیرضا تاجیک. قم: اسراء، 1394.
جوادی آملی، عبدالله. تفسیر تسنیم. به‌تحقیق علی اسلامی. قم: اسراء، 1388.
حاج شریفی خوانساری، محمدرضا. تفسیر سورهٔ قدر. قم: بنی الزهراء، 1388.
حسینی شیرازی، سیدمحمد. تقریب القرآن الی الاذهان. بی‌جا: بی‌تا.
حسینی طهرانی، محمدحسین. نور ملکوت قرآن. مشهد: نور ملکوت قرآن، 1427ق.
حسینی همدانی، محمدحسین. انوار درخشان. به‌تحقیق محمدباقر بهبودی. تهران: کتاب‌فروشی لطفی، 1404ق.
خطیب، عبدالکریم. التفسیر القرآنی للقرآن. بیروت: دار الفکر العربی، بی‌تا.
دیباجی، سیدمحمدعلی، راضیه جانعلی‌زاده. «بررسی تقابل وحدت و کثرت در نظریهٔ تشکیک ملاصدرا». پژوهش‌های فلسفی-کلامی. س20، ش1(بهار1397): 5-26.
https://doi.org/10.22091/pfk.2018.542.1239
ربانی گلپایگانی، علی. ایضاح الحکمة. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، 1371.
زمخشری، محمود‌بن‌عمر. الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتاب العربی، 1407ق.
سلطان‌علی‌شاه، سلطان‌محمدبن‌حیدر. بیان السعادة فی مقامات العبادة. بیروت: الاعلمی، 1408ق.
سیوطی، عبدالرحمان‌بن‌ابی‌بکر. الدر المنثور فی تفسیر المأثور. قم: کتابخانهٔ آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404ق.
شاه عبدالعظیمی، حسین. تفسیر اثنی‌عشری. تهران: میقات، 1363.
شحاته، عبدالله محمود. تفسیر القرآن الکریم. قاهره: دار غریب، 1421ق.
شیخ علوان، نعمت‌الله‌بن‌محمود. الفواتح الالهیة و المفاتح الغیبیة. مصر: دار رکابی، 1999م.
صابونی، محمدعلی. صفوة التفاسیر. بیروت: دار الفکر، 1421ق.
صادقی تهرانی، محمد. الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن. قم: انتشارات فرهنگ اسلامی، 1365.
طالقانی، سیدمحمود. پرتوی از قرآن. تهران: شرکت سهامی انتشار، 1362.
طباطبائی، محمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمهٔ سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی، 1374.
طباطبائی، محمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسة النشر الإسلامی، 1417ق.
طبرسی، فضل‌بن‌حسن. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ترجمهٔ گروهی از مترجمان. تهران: فراهانی، 1360.
طوسی، محمد‌بن‌حسن. التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
عاملی، ابراهیم. تفسیر عاملی. به‌تحقیق علی‌اکبر غفاری. تهران: صدوق، 1360.
عرابی، محمدغازی. التفسیر الصوفی الفلسفی للقرآن الکریم. دمشق: دار البشائر، 1426ق.
غزالی، محمدبن‌محمد. مجموعه رسائل الامام الغزالی. بیروت: دار الفکر، 1416ق.
فخر رازی، محمد‌بن‌عمر. مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاء التراث العربی،1420ق،
فضل‌الله، محمدحسین. تفسیر من وحی القرآن. بیروت: دار الملاک، 1419ق.
فیض کاشانی، محمدبن شاه‌مرتضی. تفسیر الصافی. تهران: صدر، 1415ق.
قرائتی، محسن. تفسیر نور. تهران: انتشارات مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1383.
قرطبی، محمد‌بن‌احمد. الجامع لاحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو، بی‌تا.
کلینی، محمدبن‌یعقوب. الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1407ق.
کرمی حویزی، محمد. التفسیر الکتاب المنیر. قم: چاپخانهٔ علمیه، 1402ق.
مصطفوی، حسن. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. لندن-قاهره: دار الکتب العلمیة-مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، 1430ق.
مغنیه، محمدجواد. تفسیر الکاشف. ترجمهٔ موسی دانش. قم: بوستان کتاب، مؤسسة النشر الإسلامی، 1378.
مقاتل‌بن‌سلیمان. تفسیر مقاتل‌بن‌سلیمان. بیروت: دار احیاء التراث العربی،1423ق.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1374.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. نفحات القرآن. قم: مدرسۀ امام علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)، 1426ق.
نراقی، محمدمهدی‌بن‌ابی‌ذر. اللمعات العرشیة. کرج: عهد، 1381. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 122 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 134 |
||