اثر آرایش کاشت در تلفیق با وجین، علف‌کش و گیاه پوششی بر کنترل علف‌های هرز و عملکرد بادام‌زمینی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 اردیبهشت 1404   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2025.91533.1216

نویسندگان

عباس نوبهار¹؛ احمد توبه²؛ سلیم فرزانه²؛ رسول فخاری^{* 3}؛ کمال شهبازی هومونلو⁴

¹دانشجوی دکتری علوم علف‌های‌هرز، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

²استاد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران

⁴بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی،

چکیده

این آزمایش در سال‌های 1401 و 1402 به‌منظور ارزیابی اثر آرایش کاشت در تلفیق با وجین، علف‌کش و گیاه پوششی بر کنترل علف‌های هرز و عملکرد بادام‌زمینی، در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان) به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل نوع آرایش کاشت (تک ردیفه، دو ردیفه موازی و دو ردیفه زیگزاگی) رو پشته‌ی 75 سانتی‌متری و کرت‌های فرعی، 7 سطح مدیریت علف‌های ‌هرز شامل کاشت گیاهان پوششی 1- شبدر کریمسون و 2- ماشک‌ گل‌خوشه‌ای، 3- کاربرد ترکیب علف‌کش بنتازون + سوپرگالانت، 4- یکبار وجین (20 روز پس از کاشت)، 5- دوبار وجین (20 و 40 روز پس از کاشت)، 6- وجین تمام فصل علف‌های هرز و 7- شاهد )بدون کاربرد گیاه گیاه پوششی و علف‌کش( بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تعداد غلاف تک دانه، تعداد غلاف دو دانه، تعداد کل غلاف، عملکرد غلاف، عملکرد بیولوژیک، وزن صد دانه، عملکرد دانه، درصد پروتئین دانه بادام‌زمینی و تراکم و زیست‌توده علف‌های هرز در واکنش به روش‌های کنترل علف‌های هرز و آرایش کاشت قرار گرفتند. بیش‌ترین مقدار صفات اندازه‌گیری شده بادام‌زمینی در آرایش کاشت دو ردیفه زیگزاگی و در سطوح مختلف وجین علف‌های هرز و پس از آن در تیمارهای گیاه پوششی ماشک، شبدر و کاربرد علف‌کش به دست آمد و کم‌ترین مقادیر صفات ذکر شده در آرایش کاشت تک ردیفه و در شرایط شاهد بدون کنترل حاصل گردید. بیش‌ترین تراکم و زیست‌توده علف‌های هرز در آرایش کاشت تک ردیفه و در شرایط شاهد بدون کنترل و کم‌ترین زیست‌توده علف‌های هرز در آرایش کاشت دو ردیفه زیگزاگی و بطور مشترک در تیمارهای دوبار وجین علف‌های هرز و کشت گیاه پوششی ماشک به دست آمد. با توجه به شرایط منطقه مغان، آرایش کاشت دو ردیفه زیگزاگی و انجام دوبار وجین علف‌های هرز بهترین گزینه برای کنترل علف‌های هرز بادام‌زمینی خواهد بود. اما در صورت کمبود نیروی کار برای وجین، استفاده از اختلاط علف‌کش بنتازون و سوپرگالانت در اولویت بعدی قابل توصیه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

بنتازون؛ شبدر؛ ماشک؛ مدیریت تلفیقی

مراجع