ارزیابی نقش اتاق های فکر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: آیا به اندازه کافی تأثیرگذارند؟

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 خرداد 1404

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2025.90341.1580

نویسندگان

پرهام پوررمضان^{* 1}؛ آریا برزن محمدی قلعه تکی²

¹پژوهشگر ،گروه کشمکش و همکاری در خاورمیانه،مرکز پژوهش های علمی‌و مطالعات استراتژیک خاورمیانه،تهران ،ایران(نویسنده مسئول)

²استادیار مطالعات منطقه ای ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران ،تهران، ایران

چکیده

در دنیای پیچیده امروزی، سیاست خارجی کشورها به شدت تحت تأثیر تحلیل‌ها، مشاوره‌ها و پیشنهادات ارائه‌شده از سوی نهادهای مختلف قرار دارد. اتاق‌های فکر به عنوان نهادهایی با هدف پژوهش و تحلیل مسائل سیاسی و اجتماعی، در کشورهای مختلف به ویژه در جمهوری اسلامی ایران، به بررسی موضوعات مختلف از جمله سیاست خارجی می‌پردازند.حال با توجه به موارد مذکور؛پرسش اصلی پژوهش را می توان اتاق‌های فکر در جمهوری اسلامی ایران چه نقشی در شکل‌گیری سیاست خارجی ایفا می‌کنند؟در نظر گرفت . هدف این پژوهش، ارزیابی نقش و تأثیر اتاق‌های فکر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. با توجه به تحولات سریع و پیچیدگی‌های بین‌المللی، این پژوهش به دنبال تحلیل چالش‌ها و فرصت‌های اتاق‌های فکر و توانایی آنها در شکل‌دهی به تصمیمات سیاست خارجی کشور می‌باشد.این پژوهش در راستای به آزمون نهادن فرضیه مسائل ساختاری، مالی و سیاسی می‌توانند محدودیت‌هایی برای تأثیرگذاری اتاق‌های فکر ایجاد کنند می کوشد شایان ذکر است که روش پژوهش در این مقاله کیفی و استقرایی (رسیدن از مشاهدات به استدلال )است.همچنین ابزار گردآوری اطلاعات عبارتند از ؛مطالعه کتابخانه ای و اسنادی ،مطاحبه ساختار مند و نیمه ساختار یافته از نخبگان دانشگاهی ،اندیشکده ای و سیاسی در پایان با تحلیل داده ها اینگونه بر آورده شده است که؛ اتاق‌های فکر در جمهوری اسلامی ایران به عنوان نهادهای مشاوره‌ای و تحلیلی، نتوانسته‌اند به طور قابل‌توجهی بر تصمیم‌سازی‌های سیاست خارجی تأثیر بگذارند. چالش‌هایی از قبیل فقدان استقلال مالی، قوانین محدودکننده و عدم تعامل کافی با نهادهای دولتی و ضعف علمی فزاینده می‌تواند منجر به کاهش اثربخشی آنها گردد.

کلیدواژه‌ها

اندیشکده؛ سیاست خارجی؛ جمهوری اسلامی ایران؛ واقع‌گرایی نوکلاسیک؛ تاثیرگذاری

مراجع