اعتبارسنجی کارایی فیلم و عکس در اثبات رابطه نامشروع (نقد رای شعبه 24 دیوان عالی کشور)

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 خرداد 1404   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2025.93078.1952

نویسندگان

جواد سلطانی فرد^{* 1}؛ سیدامید موسوی²

¹استادیار فقه و حقوق خصوصی، دانشگاه شهید مطهری

²دانشجوی دکتری فقه و حقوق دانشگاه شهید مطهری

چکیده

امروزه تکنولوژی در شکل‌های مختلف خود به متن زندگی انسان‌ها وارد شده است. نقش داده‌های الکترونیکی و به‌خصوص فیلم و عکس به‌عنوان یکی از پرکاربردترین اقسام تکنولوژی، در جنبه‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها به‌خوبی دیده می‌شود. یکی از این جنبه‌ها، اعتبارسنجی کارایی فیلم و عکس به‌عنوان یکی از ادله مستقل اثبات دعاوی در دستگاه قضایی است که نیازمند مطالعه و پاسخگویی می‌باشد. در پژوهش حاضر تبیین خواهد شد که استناد به اطلاعاتی که برای دادرس از طریق مشاهده فیلم و عکس به‌دست می‌آید، منوط به اثبات اعتبار علم شخصی دادرس می‌باشد، درحالی‌که چنین اعتباری قابل اثبات نیست. برفرض پذیرش اعتبار علم دادرس، باتوجه به موضوعیت ادله در اثبات روابط نامشروع، این دلیل ادعایی در چنین جرایمی به‌صورت خاص، کارایی نخواهد داشت. با صرف‌نظر از موضوعیت ادله نیز فیلم و عکس قابلیت استناد نخواهد داشت، زیرا آن علمی که از مبادی حسی به‌دست می‌آید، معتبر بوده و اطلاعات حاصل از مشاهده فیلم و عکس، علمی حدسی محسوب می‌شود که اعتباری نخواهد داشت. باتوجه به مسیر مطالعاتی پژوهش حاضر، رای شعبه 24 دیوان عالی کشور که در آن به فیلم و عکس استناد شده است، مورد بررسی و نقد قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

فیلم؛ عکس؛ علم دادرس؛ رابطه نامشروع

مراجع