پدیدارشناسی عوامل موثر بر تحولات مسکن معیشت محور روستایی (نمونه مطالعاتی: روستای شهید محمد بروجردی شهرستان بروجرد )

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1404

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2025.93498.1561

نویسندگان

فرزاد کرمی^{* 1}؛ مجید سعیدی راد²؛ سکینه کرمشاهی³؛ زهرا زمانی چاکلی²

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه اصفهان

²دانشگاه خوارزمی

³دانشگاه اصفهان

چکیده

مسکن روستایی به عنوان نمادی از چگونگی تعامل و ارتباط انسان با محیط طبیعی پیرامون خویش، نشان‌دهنده نوع

فعالیت‌ها در ابعاد اقتصادی و نگرش اجتماعی- فرهنگی روستاییان و چگونگی تحول و استفاده از تکنولوژی و نهایتاً

سطح درآمد و معیشت ساکنان آن است. به عبارت دیگر پدیده‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی وکالبدی است که برای فراهم کردن شریط مناسب زیست، زندگی و معیشت برپا شده است. از مهمترین مؤلفه‌هایی که طی سال‌های أخیر طی تحولات مرتبط با مسکن دچار تغییر شده است، مؤلفه‌های معیشت‌محور مسکن در نواحی روستایی است، تغییر از مسکن معیشت- محور به مسکن روستایی که صرفاً دارای کارکرد سکونتی است، دارای اثرات منفی بر روی اقتصاد روستایی است؛ لذا تحقیق حاضر با استفاده از روش کیفی و پدیدارشناسی تفسیری به تحلیل عوامل موثر بر تحولات مسکن معیشت محور در روستای شهید محمد بروجردی شهرستان بروجرد پرداخته است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی است. به لحاظ گردآوری داده‌ها، از نوع ترکیبی بوده و بنیان فلسفی آن مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی است. از آنجا که پژوهش حاضر، از نوع کیفی میدانی است؛ از شیوه نمونه‌گیری هدفمند استفاده شده است و انتخاب نمونه‌ها تا مرحله اشباع نظری ادامه داشته است. در این پژوهش، پس از 1مصاحبه عمیق( 3 زن و 6 مرد) و ۲ مصاحبه گروهی(۱ مصاحبه گروهی با دهیار و اعضای شورای اسلامی روستا و ۱ جلسه بحث گروهی با مردم محلی) اشباع نظری حاصل شد. پنج درون مایه اصلی «سوانح و مخاطرات طبیعی»، «مهاجرت‌های روستایی- شهری»، «عوامل نهادی- مدیریتی»، «شهرگرایی» و «تغییردر نوع معیشت و سبک زندگی» از مهم‌ترین عوامل موثر بر تحولات مسکن معیشت محور در محدوده‌ی مورد مطالعه است.

کلیدواژه‌ها

مسکن معیشت محور؛ پدیدارشناسی؛ روستای شهید بروجردی؛ تحولات ساختاری-کارکردی