ترجمۀ فرانسوی اصطلاحات و مقوله‌های فرهنگی عادت می‌کنیم اثر زویا پیرزاد براساس دیدگاه مونا بیکر و پیتر نیومارک

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقاله 8، دوره 2، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 157-180   

نوع مقاله: پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.v2i2.87352

نویسندگان

وجیهه سادات مهدوی؛ اکرم آیتی^*

دانشگاه اصفهان

چکیده

ترجمه از دیرباز تاکنون به‌عنوان فعالیتی هدفمند و وسیله ارتباطی میان اقوام و ملل گوناگون مورد توجه بوده است. در این بین اصطلاحات به‌دلیل دارا بودن بار فرهنگی، ترجمه مخصوص به خود را می‌طلبد، چراکه این عبارات معرّف آداب و رسوم و خلق و خوی یک ملت است. بررسی و چگونگی انتقال اصطلاحات و عناصر فرهنگی عادت می‌کنیم اثر زویا پیرزاد از فارسی به فرانسه توسط مترجم مشهور فرانسوی کریستف بالایی با استفاده از الگوی مونا بیکر و پیتر نیومارک، همچنین ارائة تقسیم‌بندی و راهبردهایی برای ترجمة این نوع از عبارات و کلمات، بررسی میزان بسامد هر یک از راهبردها و میزان موفقیت مترجم، هدف این تحقیق بوده است. مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش توصیفی‌تحلیلی، بیانگر این مطلب است که در ترجمة اصطلاحات و عناصر فرهنگی عادت می‌کنیم، مترجم بیشتر از روش دگرگویی و انتقال و معادل کارکردی بهره برده که این نشان از ترجمه‌ای مخاطب‌محور و یا مقصدگرا در حین وفاداری به فرهنگ و متن مبدأ است.

کلیدواژه‌ها

ترجمه؛ عادت می کنیم؛ اصطلاحات و عبارات فرهنگی؛ مونا بیکر؛ پیتر نیومارک؛ زویا پیرزاد

مراجع

بیکر، م. (1393). به عبارت دیگر. ترجمة علی بهرامی. تهران: رهنما.

پیرزاد، ز. (1388). عادت می‌کنیم. تهران: نشر مرکز.

حقانی، ن. (1386). نظر و نظریه‌های ترجمه. تهران: امیرکبیر.

لوتمان، ی. (1390). در باب ساز و کار نشانه‌شناختی فرهنگ. ترجمة فرزان سجودی. در مجموعه مقالات نشانه‌شناسی فرهنگی، به کوشش سجودی، ف. تهران: علم.

ماندی، ج. (1394). معرفی مطالعات ترجمه. ترجمة علی بهرامی، و زینب تاجیک. تهران: رهنما.

معلّم، م. (1388). فرهنگ جدید فارسی-فرانسه. تهران: امیرکبیر.

نفیسی، س. (1384). فرهنگ فرانسه-فارسی. تهران: صفی‌علیشاه.

نیومارک، پ. (1386). دورة آموزش فنون ترجمه. ترجمة فهیم، م ، سبزیان، س. تهران: رهنما.

Balay, C. (2007). On s’y fera. Paris: Zulma.

Beekman, J., & Callow, J. (1974). Translating the word of God. Michigan: The Zondervan Corporation.

Langasher, W. R. (1968). Language and its structure: Some fundamental linguistic concepts. New York: Harcourt, Brace and World Inc.

Le Petit Larousse Illustre. (2009). Paris: Larousse.

Munteanu, P. (2010). Les traducteurs roumais de l’Œuvre de Victor Hugo. Leur contribution litteraire et sociale au maintien du dialogue interculturel. Atelier de Traduction, 13, 71-85.

Nida, E. (1964). Principles of correspondence. In L. Venuti (ed.), The translation studies reader. London: Routledge.

Nida, E. (1964). Toward a science of translating. Leiden: E. J. Brill.