آسیب شناسی همکاری‌های جمعی تألیفی و ویرایشی ویکی‌نویس‌‌های فارسی

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 3، دوره 1، شماره 1، مهر 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v1i1.8869

نویسندگان

قفقازی الاصل قفقازی الاصل^* ؛ ججمالی مهموئی R ججمالی مهموئی؛ سعید اسدی

ایرانی

چکیده

ویکی‌پدیای فارسی بخشی از دانشنامه جهانی ویکی‌پدیاست. قابلیت ویرایش و نگارش در این ویکی نظیر سایر ویکی‌ها، موجب گردیده است کاربران با انگیزه‌های متفاوتی اقدام به نگارش و ویرایش در این دانشنامه نمایند. در این پژوهش از روش کیفی گراندد تئوری استفاده شده و بررسی انگیزه‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته انجام پذیرفته است. طی این تحقیق 15 ویکی‌نویس‌ فعاّل بر اساس نمونه‌گیری هدفمند بر اساس دسترس پذیری و تمایل آنان به مشارکت در تحقیق مورد مصاحبه با سؤالات باز قرار گرفتند. ابزارگردآوری داده‌ها دو شیوه مصاحبه رو در رو و مصاحبه از طریق پست الکترونیک بود. داده‌ها با استفاده از تکنیک کدگذاری استراوس و کوربین و روش تحلیل مقایسه‌ای مداوم، تجزیه و تحلیل و چهار زمینه انگیزه‌های ویرایشی، انگیزه‌های نگارشی، انگیزه‌های محرّک و انگیزه‌های بازدارنده استخراج گردید. یافته‌ها نشان داد که انگیزه‌های بسیاری از محیط بیرون و درون ویکی‌پدیا بر میزان همکاری و استمرار مشارکت کاربران تأثیرگذار است که می‌توان آنها را به دو دسته عوامل برون ویکی‌پدیایی و درون ویکی‌پدیایی تقسیم کرد. نتایج نشان داد دو عامل «تولید محتوا» و «ارتقای ویکی‌پدیا» بالاترین انگیزه همکاری در ویکی‌پدیای فارسی هستند و در کنار آن «سرگرمی» پایین‌ترین انگیزه برای تداوم همکاری محسوب می‌شود. علاوه بر آن، برخورد کاربران و بازخوردی که ویکی‌نویسان در قبال همکاری خود در ویکی دریافت می‌دارند می‌تواند قوی‌ترین انگیزه محرّک برای ماندگاری و یا ترک ویکی‌پدیای فارسی باشد.