تحلیل عامل های اثر گذار بر تولیدات علمی زنان ایرانی در آی. اس. آی

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 4، دوره 1، شماره 1، مهر 1390، صفحه 109-134   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v1i1.8487

نویسندگان

علیرضا اسفندیاری مقدم¹؛ محمد حسن زاده^{* 2}؛ زینب غیوری³

¹استادیار گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

²استادیار گروه کتابداری و اطلا ع رسانی دانشگاه تربیت مدرس

³دانش آموخته دانشگاه تربیت مدرس و کارشناس نهاد کتابخانه های عمومی کشور

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر تولیدات علمی زنان ایرانی در آی. اس. آی بین سالهای 1993 تا 2009 می باشد. این پژوهش کاربردی به روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایشی به انجام رسیده است. برای شناسایی زنان دارای تولیدات علمی در آی.اس.آی، گردآوری اطلاعات از پایگاه WoS متعلق به مؤسسه ISI استفاده شد و برای گردآوری اطلاعات مربوط به عوامل مؤثر بر تولیدات علمی زنان از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردیده است. پرسشنامه مذکور، پس از بررسی روایی و پایایی، به تعداد 100 نفر از نویسندگان زن ارسال گردید. بر اساس یافته های پژوهش، به لحاظ اولویت، جامعه پژوهش تاثیر عوامل سه گانه دستیابی به موقعیت علمی ‌بالاتر، توانمندی‌های ذاتی، و پشتکار و توان اکتسابی را بیش از سایر عوامل می دانند. به دنبال آنها، مؤثرترین عوامل عبارتند از حس مفید بودن در جامعه، دستیابی به موقعیت شغلی برتر، و تشویق اطرافیان و خانواده. در پایان، در راستای توانمندسازی زنان برای تولید علم و تقویت عوامل مؤثر، برخی پیشنهادات اجرایی ارائه گردید

کلیدواژه‌ها

کتابسنجی؛ تولیدات علمی؛ مشارکت علمی؛ عامل های موثر؛ زنان؛ ایران

مراجع

احمدآبادی، لیلا (1378). بررسی تطبیقی آثار زنان در مجلات کتابداری بین سال های 48-58 و 68-77. (پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات، 1378).

احمدزاده،‌ سعادت (1382). نقش زنان در انجام پژوهش های هنری. فصلنامه کتاب، 14(2)، 107-119.

ارفعی، فاطمه (1380). بررسی نقش زنان در خلق آثار ادبیات کودک و نوجوان در دهه ۷۰ (۷۹-‎۱۳۷۰). (پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، 1380).

البرزی، شهلا، و خیر، محمد (1387). راهکارهای اجرایی حضور زنان در برنامه ریزی های کلان کشور از دیدگاه زنان توانمند دانشگاهی. پژوهش زنان، 6(1)، 7-27.

بهشتی، ملوک السادات (1377). زن و پژوهش: تلاش برای افزایش فعالیت های علمی زنان ایران. فصلنامه اطلاع رسانی، 14(1 و 2).

تصویری قمصری، فاطمه، و جهان نما، محمدرضا (1387). بررسی وضعیت تولیدات علمی پژوهشگران پژوهشکده مهندسی در سال های 1370-1384. کتابداری و اطلاع رسانی، 10(2).

پارسا، فرزانه (1380). نقش زنان ایرانی در تولید کتاب از سال 1377-1358. (پایان نامه ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، 1380).

جانعلیزاده جوب بستی، حیدر (1386). تحلیلی بر جایگاه زنان در نهادهای علمی و تخصصی نخبه. پژوهش زنان، 5(1)، 173-199.

جعفرنژاد، احمد، و محمد رحیم، اسفیدانی (1384). وضعیت زنان در اشتغال و مدیریت: مطالعه موردی ایران. مطالعات زنان، 3(7)، 77-103.

حدادی، نرگس (1382). بررسی تأثیر نقش جنسیتی در احراز پست مدیریت دانشگاهی. (پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء، 1382).

حسینی لرگانی، مریم (1385). بررسی مشارکت زنان در سمت های مدیریت دانشگاهی: موانع و چالش ها. (طرح پژوهشی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مؤسسه پژوهش وبرنامه ریزی آموزش عالی).

زارع فراشبندی، فیروزه، و دیگران (1385). مشارکت گروهی و موضوعات اصلی مقالات مجله علمی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. مدیریت اطلاعات سلامت، 3(2).

صحرائیان، مهدی (1378). تولیدگرایی، راهی که مجلس ششم در پیش‌رو دارد. تهران: نشر معارف.

عصاره، فریده، و معرفت، رحمان (1384). مشارکت پژوهشگران ایرانی در تولد علم جهانی در مدلاین. فصلنامه رهیافت، (35)، 39-45.

فاطمی صدر، فیروزه (1380). موانع ارتقاء زنان در سطوح مدیریتی در سطح دانشگاه های تهران. (پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس، 1380).

قانعی راد، محمد امین، و دیگران (1387). عوامل، انگیزش­ها و چالش­های تولید دانش در بین نخبگان علمی. سیاست علم و فناوری، 1(2)، 71-85.

کرمی، نورالله، و علیجانی، رحیم (1387). تولید علم متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی ایران در پایگاه اطلاعاتی امرالد. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات، 23(2)، 19-35.

کرمی، نورالله، علیجانی، رحیم، و صالحی، مریم (1386). فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات: مطالعه کتابسنجی. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات، 22(4)، 37-50.

Ding, W., et al. (2006). Gender Differences in Patenting in the Academic Life Science. Science, 313(5787), 665-667.

Larivière, V., Vigola-Gagné, É., Villeneuve, C., Gélinas, P., & Gingras, Y. (2011) Sex differences in research funding, productivity and impact: An analysis of Québec university professors. Scientometrics, 87(3), 483-498. DOI 10.1007/s11192-011-0369-y

Leta, J., & Lewison, G. (2003). The contribution of women in Brazilian science: A case study in astronomy, immunology and oceanography. Scientometrics, 57(3), 339-353.

Mozaffarian, M., & Jamali, H.R. (). Iranian women in science: a gender study of scientific. Aslib Proceedings, 60(5), 463–473. Retrived 20 May, 2011 from Emerald Database.

Peskin, B. F. (1978). Scientific Productivity, Sex, and Location in the Institution of Science. The American Journal of Sociology, 83(5), 1235-1243.

Stuck, S. (2002.). Gender and scholarly productivity: The case of criminal justice. Journal of Criminal Justice, 30(3), 175-182.

Tharenou, P, Latimer, S., & Conroy, D. (1999). How do you make it to the top? An examination of influences on women’s and men’s managerial advancement, Academy of Management Journal, 37(4), 899-931.