تحلیل نشر کتاب ایران بین سال ‏های 1358- 1387

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 7، دوره 1، شماره 1، مهر 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v1i1.8834

نویسندگان

فهیمه باب الحوائجی؛ مطلبی مطلبی^* ؛ نجلا حریری؛ Farshad مومنی

ایران

چکیده

هدف: بررسی وضعیت نشر کتاب در ایران بین سال‏های 1358 تا 1387 و میزان مشارکت ناشران تهرانی و شهرستانی در انتشار کتاب می‏باشد.
روش‏شناسی: در این تحقیق برای بررسی وضعیت نشر از روش اسنادی و توصیفی تحلیلی استفاده شده است. جامعه آماری اطلاعات آماری کلیه کتاب‏های منتشر شده بین سال های 1358-1387 است؛ برای جمع‏آوری اطلاعات از سیاهه وارسی و از روش های آماری درصد، میانگین، انحراف معیار و نمودارها جهت توصیف مشخصات آزمودنی ها و ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیه‏ها استفاده شده است.
یافته‏ها: در مجموع تعداد 560339 عنوان کتاب در طول دورۀ مورد بررسی عرضه شده است که از 1863 عنوان در سال 1358 به 56893 عنوان در سال 1387 رسیده است. به‏طور میانگین 23 درصد از مجموع کتاب‏های منتشر شده مربوط به کتاب‏های ترجمه‏ و 77 درصد تالیف؛ 51 درصد چاپ اول و 49 درصد چاپ مجدد؛ و همچنین 77 درصد کتاب‏های منتشر شده در تهران و تنها 23 درصد در سایر شهرستان‏ها بوده است. تعداد ناشرانی فعال، رشد تقریبی 10 درصدی را در این سال‏های تجربه کرده‏اند.
نتایج: در مجموع در تمام شاخص‏های نشر، جز برخی سال‏ها، همواره رشد وجود داشته است. کتاب‏های حوزه دین بیشترین و کلیات کمترین تعداد را به خود اختصاص داده‏اند. فرضیه اول، «بین میزان متوسط قیمت کتاب و میزان عرضه کتاب (شمارگان کل) رابطه وجود دارد» و فرضیه دوم «بین تعداد ناشران فعال و میزان عرضه کتاب (شمارگان کل) هر سال رابطه وجود دارد» با اطمینان 99 درصد تایید گردید.