تبیین پیش‌آیندهای تعلق‌خاطر کاری با استفاده از طرح پژوهش ترکیبی

پژوهش نامه مدیریت تحول

مقاله 1، دوره 5، پائیز و زمستان1392 - شماره پیاپی 10، آذر 1392، صفحه 1-24   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pmt.v5i10.34888

نویسندگان

احمد عیسی‌خانی^* ؛ علی اصغر فانی؛ حسن دانایی فرد

چکیده

ادبیات پژوهش در حوزه تعلق‌خاطر کاری، در طی یک دهه گذشته در سیطره ی روش‌های کمّی قرار داشته است. این مقاله به بررسی پیش‌آیندهای تعلق‌خاطر کاری با استفاده از پژوهش ترکیبی (ترتیبی- تبیینی) می‌پردازد. در این نوع پژوهش جمع‌آوری و تحلیل داده‌های کمّی و کیفی در یک مطالعه ی واحد در دو مرحله ی جداگانه انجام می‌شود. در این مقاله، با مطالعه ی ادبیات پژوهش، متغیرهای پژوهش شناسایی شده و نتیجه در قالب مدل مفهومی ارائه شده است. داده‌های تحقیق از بین 358 نفر از کارشناسان یک گروه صنعتی (مشتمل بر شرکت اصلی و شش شرکت تابعه) با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شده است. مدل مفهومی تحقیق با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده از طریق پرسشنامه و همچنین بهره‌گیری از فنون آمار توصیفی، استنباطی و مدلسازی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. به منظور تبیین بیشتر و بهتر نتایج و آشکار شدن موارد مغفول در فاز کمّی، 18 مصاحبه عمیق انجام شده است. در پایان، تلفیق نتایج بخش کمّی و کیفی به درک بهتر مساله پژوهش و تعمیق یافته‌های آن منجر شده است. نتایج و یافته‌های پژوهش نشان داد استقلال و آزادی عمل، حمایت اجتماعی، مربی‌گری سرپرستی، بازخورد عملکرد، و فرصت‌های رشد یادگیری، ویژگی‌های شغلی، عدالت سازمانی، تناسب شغل با شاغل، قدردانی و قدرشناسی، مشارکت، شایستگی، حمایت سرپرستی و حمایت همکاران از جمله منابع شغلی تاثیرگذار بر تعلق‌خاطر هستند. منابع شخصی مانند: تعهد و مسئولیت‌پذیری، تاب آوری، خودبسندگی، وظیفه‌شناسی، حرفه‌ای گرایی و پیش‌قدم، تاثیر بسزایی در تعلق‌خاطر کاری کارکنان دارند.

کلیدواژه‌ها

تعلق‌خاطر کاری؛ ‌ پژوهش ترکیبی؛ ترتیبی- تبیینی؛ منابع شغلی؛ الزام‌های شغلی؛ ‌ منابع شخصی

مراجع

- Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2007). The job demands-resources model: state of the art, Journal of Managerial Psychology, 22(3), 309-328.
- Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2008). Towards a model of work engagement, Career Development International, 13(3), 209-223.
- Bakker, A. B., & Leiter, M. (2010). Work engagement: a handbook of essential theory and research, UK: Psychology press.
- Bakker, A. B.; Demerouti, E., & Verbeke, W. (2004). Using the job demands resources model to predict burnout and performance. Human Resource Management, 43, 83-104.
- Chen, G.; Gully, S. M., & Eden, D. (2001). Validation of a new general self-efficacy scale, Organizational Research Methods, 4(1), 62-83.
- Christian, M. S., & Slaughter, J. E. (2007). Work engagement: a meta-analytic review and directions for research in an emerging area, Congress Paper in 67th Annual Meeting of Academy of Management, Philadelphia, PA, August.
- Crawford, E. R.; LePine, J. A., & Rich, B. L. (2010). Linking job demands and resources to employee engagement and burnout: a theoretical extension and meta-analytic test, Journal of Applied Psychology, 95(5), 834-848.
- Cresswell, J. W. (2003). Research design: qualitative, quantitative, and mixed methods approaches, (2nd Ed,). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2007). Designing and conducting mixed methods research. USA: Sage.
- Daneefard, H.; Alvani, S. M., & Azar, A. (2002). Qualitative research methodology: comprehensive approach, Tehran: publication of Saffar. (in Persian)
- Demerouti, E.; Bakker, A. B.; De Jonge, J.; Janssen, P. P. M., & Schaufeli, W. B. (2001). Burnout and engagement at work as a function of demands and control, Scandinavian Journal of Work, Environment and Health, 27, 279-286.
- Fani, A.; Esakhani, A., & Danaeefard, H. (2012). Explaining antecedents of work engagement and its effect on organizational commitment, Modares (Management Research in Iran). 16(2), 100-120 (in Persian).
- Federman, B. (2009). Employee engagement: a roadmap for creating Profits, optimizing performance, and increasing loyalty, USA: Jossey-Bass.
- Goldberg, L. R. (2001). International personality item pool website. http://ipip.ori.org/ipip
- Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1980). Work redesign, Addison- Wesley, reading, MA.

- Halbesleben, J. R. B. (2010). A meta- analysis of work engagement: relationships with burnout, demands, resources and consequences, in A. B. Bakker & M. P. Leiter (eds), Work Engagement: Recent Developments in Theory and Research, New York: Psychology Press, 102–117.
- Harter, J. K.; Schmidt, F. L., & Hayes, T. L. (2002). Business-unit level relationship between employee satisfaction, employee engagement, and business outcomes: a meta-analysis, Journal of Applied Psychology, 87, 268-279.
- Hobfoll, S. E.; Johnson, R. J.; Ennis, N., & Jackson, A. P. (2003). Resource loss, resource gain, and emotional outcomes among inner city women, Journal of Personality and Social Psychology, 84, 632-643.
- Homan, H. (2005). Structural equation modeling using LISREL, Tehran: publication of Samt. (in Persian)
- Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. The Academy of Management Journal, 33(4), 692-724.
- Krejcie, R., & Morgan, D. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610.
- Leigh, B. (2005). The 7 hidden reasons employees leave: how to recognize the subtle signs and act before It’s too late, USA: AMACOM.
- Macey, W. H.; Schneider, B.; Barbara, K. M., & Young, S. A. (2009). Employee engagement: tools for analysis, practice and competitive advantages. UK: Willey- Blackwell.
- May, D. R.; Gilson, R. L., & Harter L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology,
77, 11–37.
- Morse, J. M. (1991). Approaches to qualitative-quantitative methodological triangulation. Nursing Research, 40, 120–123
Parkes, L. P., & Langford, P. H. (2008). Work–life balance or work–life alignment? a test of the importance of work–life balance for employee engagement and intention to stay in organizations. Journal of Management &
Organization, 14, 267–284.
- Richman, A. L.; Civiana, J. T.; Shannona, L. L.; Hillb, J. E., & Brennanc, R. T. (2008). The relationship of perceived flexibility, supportive work-life policies, and use of formal flexible arrangements and occasional flexibility to employee
engagement and expected retention. Community, Work & Family, 11(2), 183-197.
- Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources and their relationship with burnout and engagement: a multi-sample study, Journal of Organizational Behavior, 25, 293-315.
- Schaufeli, W. B.; Salanova, M.; Gonzalez-Roma, V., & Bakker, A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: a two sample confirmatory factor analytic approach, Journal of Happiness Studies, 3, 71-92.

- Seibert, S. E.; Kraimer, M. L., & Crant, M. J. (2001). What do proactive people do? a longitudinal model linking proactive personality and career success, Personnel Psychology, 54(4), 845-874.
- Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research: grounded theory procedures and techniques (2nd Ed,). Thousand Oaks, CA: Sage.