از فرآیندهای ترجمه تا راه حل فرازبان

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 5، دوره 50، شماره 2، تیر 1396، صفحه 151-173   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v50i2.67208

نویسنده

غلامرضا شکرانی^*

گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران

چکیده

پیشرفت علوم زبان روزبه‌روز لایه‌های نهانی و زیرین زبان را برایمان آشکارتر می‌کند و علم ترجمه‌شناسی نیز به‌نوبة خود ما را به کشف شگفتی‌هایی که در برخورد و تماس زبان‌ها در جریان ترجمه به‌وجود می‌آیند، رهنمون می‌سازد. در این پژوهش تأکید ویژة ما بر اهمیت واقعیت فرازبان در کار ترجمه است. فرازبان هرچند از زبان نشئت می‌گیرد و با زبان پدید می‌آید، ریشه در بطن فرهنگ قومی دارد. برای تسهیل در طرح چنین فرضیه‌ای پا را از طرح فرآیندهای اصلی ترجمه (فرانسه‌-فارسی) فراتر نهاده و با کمک سبک‌شناسی تطبیقی نشان خواهیم داد که چگونه نشانه‌های زبانی یا صورت‌های کلامی به‌خودی خود قابل ترجمه نیستند، یا اگر باشند حاوی تمام ابعاد معنا نیستند. در انتقال معنا معیارهایی همچون «سنخ عادی» یا «سنخ غیرعادی» امور اهمیت می‌یابند که صرفاً با توجه به تقابل فرهنگ مبدأ و فرهنگ مقصد مطرح و مشخص می‌گردند.

کلیدواژه‌ها

ترجمه‌شناسی؛ فرآیندهای ترجمه؛ سبک‌شناسی تطبیقی؛ فرازبان

مراجع

1. Berman A. 1995, L’epreuve de l’etranger. Gallimard.

2. Gile D. 2005, Traduction, la comprendre, l’apprendre. Paris, Presse universitaire de France.

3. Gile, D. 1995, Basic concepts and models for interpreter and translation training. Benjamins translations library.

4. Kebrar-Orecchioni, C. 1994, Les interactions verbales. t. III, Paris, Armand Colin.

5. Ladmiral, J-R. 1994, Theorèmes pour la traduction. Paris, Gallimard.

6. Moirand, S. et al. 1994, Parcours linguistique des discours specialises. Bern, Peter Lang.

7. Robert L. 1989, Theories contemporaines de la traduction. Presses de l’Universite du Quebec.

8. Theo H. 1999, Translation in Systems. Descriptive and System- oriented Approaches Explained. Manchester, St. Jerome Publishing.

9. Theo H. 2014, The conference of the tongues, London, Routledge.

10. Vinay, J.-P ; Darbelnet, J. 1958, Stylistique compare du français et de l’anglais. Paris, Didier.

11. Vanacker B. et Tom T. Pseudo-traduction, Enjeux metafictionnels. In Interferences litteraires (e-journal), novembre 2016, pp. 5-39