بررسی نقش میانجی جامعهپذیری سازمانی در رابطه منبع کنترل و هویت سازمانی کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد

پژوهش نامه مدیریت تحول

مقاله 6، دوره 9، بهار و تابستان 1396 - شماره پیاپی 17، شهریور 1396، صفحه 96-114   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pmt.v9i1.52772

نویسندگان

مسعود حکیمی^{* 1}؛ حمید عرفانیان خانزاده²؛ مسعود طاهری لاری²

¹دانشگاه آزاداسلامی واحدمشهد

²آزاد اسلامی مشهد

چکیده

در سال‌های اخیر در حوزه مدیریت سازمان‌ها، توانایی ایجاد هویت سازمانی و حس تعلق به سازمان توسط مدیریت را نقطه اهرمی توفیق سازمان می‌دانند و مهم‌تر از آن ،نحوۀ شکل‏گیری آن در سازمان و همچنین چگونگی پذیرش آن از سوی کارکنان است. صاحب‌نظران سهم جامعه‌پذیری با کیفیت را در این مهم قابل اعتنا می‌دانند. درحالی‌که بیشتر تحقیقات قبلی به محرک‌های مالی مؤثر بر هویت سازمانی پرداخته‌اند، این پژوهش با هدف بررسی نقش جامعه‏پذیری سازمانی در رابطه منبع کنترل و هویت سازمانی پرداخته است و 637 نفر از کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد با روش تصادفی طبقه‌ای با تخصیص متناسب انتخاب گردید. جهت جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه‌های استاندارد هویت سازمانی ادوارد و پکی (2007)، منبع کنترل راتر (1996) و جامعه‌پذیری تائورمینا (2004) استفاده شده است. روایی پرسشنامه‌ها از روایی سازه و محتوا، همچنین پایایی از آلفای کرونباخ تأیید گردیده است. همچنین جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش براساس روش مدل‌سازی معادلات ساختاری توسط نرم‌افزار PLS3 استفاده شده است. نتایج پژوهش بیان‌گر این است که، جامعه‏پذیری سازمانی رابطه منبع کنترل درونی و هویت سازمانی را میانجی‌گری می‌کند؛ درحالی‌که جامعه‏پذیری سازمانی نتوانست رابطه منبع کنترل بیرونی و هویت سازمانی را میانجی‌گری کند که نشان از اهمیت برنامۀ جامعه‌پذیری در احساس هویت سازمانی است.

کلیدواژه‌ها

هویت سازمانی؛ جامعه پذیری سازمانی؛ منبع کنترل درونی؛ منبع کنترل بیرونی

مراجع

Adams, G. R., & J. H. Shea. (1978). The relationship between identity status, locus of control, and ego development. Journal of Youth and Adolescence, 8, pp. 81-89.

Alan, S., & Jamie A. G. (2014). Making organizations more effective through organizational socialization, Journal of Organizational Effectiveness: People and Performance, 1(3), 261–280.

Biddle, K. G., & Hayagreeva Rao, (1997). Breaches in the Boardroom: Organizational Identity and Conflicts of Commitment in a Nonprofit Organization. Organization Science Journal 8(6), 593-611.

Buttgen, M.; Schumann, J. H., & Atus, Z. (2012). Service locus of control and customer coproduction: the role of prior service experience and organizational socialization, Journal of Service Research, 15(2), 166-181.

Carmeli, A.; Gershon, G., & David A. Waldman (2007). The Role of perceived organizational performance in organizational identification, Adjustment and Job Performance Journal of Management Studies 44(6), 972

Dutton, Jane E.; Duckerich, Janet M., & Harquail, Celia V. (1994). Organizational images and member identification”, Administrative Science Quarterly, 39(2), 239-263.

Edwards, M. R., & Peccei, R. (2007). Organizational identification: development and testing of a conceptually grounded measure, European Journal of Work and Organizational Psychology, 16. 1, 25-57.

Fani, A., & Hoseinnezhad, H. (2002). Organizational culture, a comparative study of jahad and agriculture organization Journal tadbir 130. 38-42. (in Persian)

Fathi, F.; Moharamzadeh, M., & Seyedameri, M. (2013). Determining the relationship between organizational socialization and professional conscience of staff of General Office for Sports and Youths of North-Western Iran, 5(21), 219 (in Persian)

Hayashi, S. (2013). Organizational socialization & collective self-esteem as drivers of organizational identification. International Business Research, 6(12).

Hatch, M. J., & Schultz, M. (2002). The Dynamics of Organizational Identity. Human Relations, 55(8) 989-1018.

Jianhua, Ge.; Xuemei, Su., & Yan, Z. (2010). Organizational socialization, organizational identification and organizational citizenship behavior. Nankai Business Review International, 1(2), 166-179.

Kord Naiich, A.; Zali, M. R.; Homan, H. A., & Shams, S. (2007). An instrument for the measurement of the Iranian Entrepreneurs' personality traits. second edition. (in Persian)

Khorshid, S. (2009). A study on the relationship between organizational identity and organizational commitment among state banks of Kerman Management Research Journal, 6, 125-158. (in Persian)

Lillevoll, K. R. et al (2013). Identity status and locus of control: a meta-analysis. An International Journal of Theory and Research, 13, 253–265.

Lick, D. W. (2002). Leadership and change, in field guide to academic leadership, San Francisco: Josses Bass.

Mael, F., & Ashforth, B. (1992). Alumni and their alma maters: a partial test of the reformulated model of organizational identification, Journal of Organizational Behavior, 13(2), 103-123.

Motahari, M. (1982). Humans and destiny, Sixth edition .published sadra. (in Persian)

Mooghali, A. R.; Hassanpour, A., & Hassanpour, M. (2002). Surveying of the relationship between employee empowerment and organizational commitment in the 19 District of Tehran education organization. Journal Public Administration, 1(1), 119-132. (in Persian).

Navvabi, A. (2011). An analysis of the relationship between methods of organizational socialization and organizational identity in the Municipality of Isfahan. 3-4. (in Persian)

Riketta, M. (2005). Organizational identification: a meta-analysis, Journal of Vocational Behavior, 66, 358–84.

Rotter, J. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcements, Psychological Monographs, 80(609), 1-28.

Safarimoghadam, M. (2008). Locus of control and reduction in occupational and personal stress. First Edition. (in Persian)

Seif, A. (1989). Educational Psychology, Tehran, Agah published.

Shaemi, A., & Asghari, Z. (2010). The relationship between organizational socialization and organizational commitment in Gas Co. of Kurdistan Province. Journal of Change Management. Second year. (in Persian)

Siri, U.; Nilay, G., & Haydar, S. (2007). A Comparative analysis of internal-external locus of control among hospital personnel in Turkey and its managerial implications on health sector", Humanity & Social Sciences Journal 2(1), 51-64.

Taormina, R. J. (1994). The organizational socialization inventory, International Journal of Selection and Assessment, 2(2), 133-145.

Taormina, R. J. (2004). Convergent validation of two measures of organizational socialization, International Journal of Human Resource Management, 15(1), 76-94.

Wallston, K. (1995). Perceived control and health behavior, psychological aspects of health and illness. 151-154.

Wen Lee, H. (2013). Locusof control, socialization, and organizational identification Management Decision, 51(5), 1047-1055.

Witting, M. (2006). Relations between organizational identity, identification and organizational objectives: An empirical study in municipalities.

Whetten, D. A., & Albert, S. (1985). Organizational identity. in Cummings, L. L. & Staw, B. M. (Eds), Research in Organizational Behavior. Greenwich, CT: JAI Press, 7, 263–295.