نقش هدف‌های اجتماعی به عنوان یک متغیر شناخت اجتماعی در رفتاراطلاعاتی

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 7، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17، آبان 1398، صفحه 124-144   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v9i1.62648

نویسندگان

رکسانا کیهانی^* ؛ محمدرضا کیانی؛ محمدجواد هاشم زاده

دانشگاه بیرجند

چکیده

مقدمه: رفتار اطلاعاتی، فرایندی تعاملی است که در آن اغلب افراد پس از احساس نیاز اطلاعاتی برای ارضای آن اقداماتی انجام می‌دهند. فرد در چهارچوب شناخت اجتماعی به انجام رفتار اطلاعاتی خاص مبادرت می‌کند. درک و شناخت متغیرهای شناخت اجتماعی و بررسی نقش آن‌ها منجر به ارتقای رفتار اطلاعاتی افراد و جامعه و نیل به یک جامعه اطلاعاتی خواهد شد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش هدف‌های اجتماعی به‌عنوان یک متغیر شناخت اجتماعی در رفتار اطلاعاتی است.
روش‌شناسی: این پژوهش توصیفی بر روی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری شاغل به تحصیل در نیمسال اول 1395-1396 در دانشگاه‏ فردوسی مشهد (384 نفر) انجام شد. روش نمونه‌گیری، تصادفی طبقه‌ای نسبتی و روش گردآوری داده‌ها نیز از طریق پرسش‌نامه محقق ساخته چاپی بود.
یافته‌ها: میزان میانگین هدف‌های اجتماعی در رفتار اطلاعاتی کاربران از حد متوسط بیشتر بود. همچنین حوزه تحصیلی آزمودنی‌ها نقشی در میزان هدف‌های اجتماعی مرتبط با رفتار اطلاعاتی کاربران نداشت؛ اما مقطع تحصیلی و جنسیت بر نمره آزمودنی‌ها دارای نقش بود. در میان مؤلفه‌های هدف‌های اجتماعی، نگرانی اجتماعی کمترین نمره را کسب کرده و این نمره کمتر از حد متوسط بوده است.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد، میزان میانگین هدف‌های اجتماعی در رفتار اطلاعاتی از حد متوسط بیشتر بود. همچنین حوزه تحصیلی آزمودنی‌ها در میزان هدف‌های اجتماعی در رفتار اطلاعاتی آن‌ها مؤثر نبوده و میان نمره آزمودنی‌های حوزه چهارگانه (علوم انسانی، علوم پایه، علوم مهندسی و کشاورزی) تفاوت معنادار نبود؛ اما مقطع تحصیلی و جنسیت بر نمره آزمودنی‌ها در هدف‌های اجتماعی مؤثر بود.

کلیدواژه‌ها

رفتار اطلاعاتی؛ شناخت اجتماعی؛ هدف‌های اجتماعی؛ وابستگی اجتماعی؛ نگرانی اجتماعی؛ کسب شایستگی اجتماعی؛ کسب نتایج جامعه پسند؛ اثبات قدرت و توانمندی به دیگران

مراجع

بهزادی، حسن. (1393). تأثیر هیجان‌ها و القای هیجانی بر رفتار اطلاع یابی کاربران و تعیین الگوی انتساب هیجان‌ها بر اساس نظریه انتساب (اسناد) وینر (پایان نامه دکتری). مشهد: دانشگاه فردوسی.

دامغانیان، حسین، یزدانی زیارت، محمد. (1394). تأثیر سبک‌های شوخ‌طبعی بر شایستگی اجتماعی در ارتباطات بین فردی سازمانی، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. 4(3)، 409-426. بازیابی شده در شهریور98 دریافت از

https://jisr.ut.ac.ir/article_56200_c6b5784aa95cbe9e5d95dd845d9c4f4f.pdf

داور پناه، محمدرضا. (1386). نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع‌یابی. تهران: دبیزش.

داورپناه، محمدرضا، سالاری، محمود. (1390). نظریه اجتماعی و محیط استفاده از اطلاعات: نقش ساختار و کنش در شکل گیری رفتار و الگوی اطلاع‌یابی. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی،1(1)،7-22. بازیابی شده از

https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi0pNm2mLXkAhX3XhUIHWYVCQgQFjAAegQIBRAC&url=https%3A%2F%2Finfosci.um.ac.ir%2Findex.php%2Friis%2Farticle%2Fview%2F3311%2F796&usg=AOvVaw35UfsF711kQf0jR4okU4XG

شیخ محمدی، عباس، ارجمندنیا، علی اکبر، حسن زاده، سعید، رضایی میرحصاری، علی. (1393). اثربخشی برنامه مبتنی بر شایستگی اجتماعی در افزایش مهارتهای اجتماعی دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری، فصلنامه کودکان استثنایی. 2(53)، 19-21 بازیابی شده در شهریور 1398 https://elmnet.ir/Article/745647

صحبت زاده لنبر، رزاق. (1379). بررسی ارتباط بین اسناد نیت، هدفهای اجتماعی و ادراک خود کارآمدی کودکام تیزهوش با پاسخ‌های رفتاری به محرک‌های مبهم اجتماعی در مدارس راهنمایی تیزهوشان شهر تهران (پایان‌نامه ارشد). تهران: دانشگاه تربیت مدرس. تهران، ایران.

کیانی، محمدرضا (1391). تحلیل و آزمون الگوی روابط میان عدم استفاده اجباری از اطلاعات با اجتناب شناختی، جهت‌گیری منفی به مشکل و عدم تحمل بلاتکلیفی بر اساس مدل مستخرج از دسته­بندی هیوستن (با رویکردی شناختی). پایان نامه دکتری. دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

محققی، حسین؛ دوستی پیمان؛ جعفری داود (1395). اثیر درمان پذیرش و تعهد بر فرانگرانی، نگرانی اجتماعی و نگرانی سلامتی دانشجویان. مطالعات روانشناسی بالینی.6(23)

Anderman, L. H. & Anderman, E. M. (1999). Social predictors of changes in students' achievement goal orientations. Contemporary Educational Psychology, 24(1), 21–37. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0361476X9890978X

Baker, C. L., Goodman, N. D., & Tenenbaum, J. B. (2008 July). Theory-based social goal inference. Presented at the thiertieth annual conference of the cognitive science society, 1447-1452. Retrieved from https://www.researchgate.net/profile/Chris_Baker12/publication/228771630_Theory-based_social_goal_inference/links/546e121a0cf2bc99c215187c/Theory-based-social-goal-inference.pdf

Bandura, A., & Adams, N. E. (1977). Analysis of self-efficacy theory of behavioral change. Cognitive Therapy and Research, 1(4), 287-310. Retrieved from https://link.springer.com/article/10.1007/BF01663995

Capurro, R. (1985). Epistemology and information science: Lecture given at the Royal Institute of Technology Library. Stockholm, Sweden: Royal Institute of Technology Library. Retrieved from

https://eric.ed.gov/?id=ED293550

Cornelius, I. (2002). Theorizing information for information science. Annual Review of Information Science and Technology (ARIST), 36(1), 393-405 Retrieved from

www.academia.edu/download/6070399/cornelius-TheorizingInformationForInformationScience-ARIST-vol36-2002.pdf

Crik. N.R & Dodge K.A. (1994). A review and re formation processing in child 's social adjustment. Psychology Bulletin. 115(1), 74. Retrieved from https://psycnet.apa.org/buy/1994-20990-001

Crick, N. R., & Dodge, K. A. (1994). A review and reformulation of social information-processing mechanisms in children's social adjustment. Psychological bulletin, 115(1), 74. Retrieved from

https://psycnet.apa.org/record/1978-30639-001

Dowson, M., & McInerney, D. M. (2001). Psychological parameters of students' social and work-avoidance goals: A qualitative investigation. Journal of Educational Psychology, 93(1), 35–42. Retrieved from https://psycnet.apa.org/record/2001-16705-004

Erdle, C. A., Rivera, M. S., Shepherd, E. J., & Holleb, L. J. .(2010). Social-cognitive models and skills. nagle, D. W., Hansen, D. J., Erdley. C. A., Norton, p. j. (Eds). Practitioner’s uide to Empirically Based Measures of Social Skill (2.538). London: springer. Retrieved from

https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4419-0609-0_2

Erdley, C. A., & Asher, S. R. (1996). Children's social goals and self‐efficacy perceptions as influences on their responses to ambiguous provocation. Child development, 67(4), 1329-1344. Retrieved from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-8624.1996.tb01799.x

Erdley, C. A., Cain, K. M., Loomis, C. C., Dumas-Hines, F., & Dweck, C. (1997). Relations among children's social goals, implicit personality theories, and responses to social failure. Developmental Psychology, 33(2), 263–272. Retrieved from https://psycnet.apa.org/record/1997-07406-007

Hjørland,B.(2002). Epistemology and the Socio-Cognitive Perspective in Information Science. Journal of The American Society for Information Science and Technology. 53(4), 257–270. Retrieved from

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/asi.10042

Horst, S. J., Finney, S. J., & Barron, K. E. (2007). Moving beyond academic achievement measures: A study of social achievement goals. Contemporary Educational Psychology. 32(4), 667–698. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0361476X06000622

Jarvinen, D. W., & Nicholls, J. G. (1996). Adolescents' social goals, beliefs about the causes of social success, and satisfaction in peer relations. Developmental Psychology, 32(3), 435–441. Retrieved from https://psycnet.apa.org/record/1996-01760-006

Mackintosh, K. (2016). Mission possible: Using ubiquitous social goal sharing technology to promote physical activity in children. Movement, Health & Exercise, 5(2), 1-15. Retrieved from https://cronfa.swan.ac.uk/Record/cronfa29375

Patrick, H., Hicks, L., & Ryan, A. M. (1997). Relations of perceived social efficacy and social goal pursuit to self-efficacy for academic work. The Journal of Early Adolescence, 17(2), 109-128. Retrieved from https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0272431697017002001

Rodkin, P. C., Ryan, A. M., Jamison, R., & Wilson, T. (2013). Social goals, social behavior, and social status in middle childhood. Developmental Psychology, 49(6), 1139. Retrieved from https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037/a0029389

Ryan, A. (2009). Different conceptualization of social goals. Retrieved from http://www. Educ- ation.com/ reference/article/social-goals

Ryan, A. M., & Shim, S. S. (2008). An exploration of young adolescents' social achievement goals and social adjustment in middle school. Journal of Educational Psychology, 100(3), 672. Retrieved from https://psycnet.apa.org/record/2008-10939-013

Ryan, A. M., Hicks, L., & Midgley, C. (1997). Social goals, academic goals, and avoiding seeking help in the classroom. The Journal of Early Adolescence, 17(2), 152-171. Retrieved from https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0272431697017002003

Stuntz, C. P., & Weiss, M. R. (2015). Social goal orientations, perceived beliefs of significant others, and adolescents' own beliefs about unsportspersonlike play. Journal of Sport Behavior, 38(1), 79. Retrieved from http://search.proquest.com/openview/83122703c99399a412c4e6b141c6b305/1?pq-origsite=gscholar&cbl=30153

Taylor, R.S. (1968). Question–negotiation and information seeking in libraries. College and Research Libraries, 29, 178–194. Retrieved from http://crl.acrl.org/index.php/crl/article/view/16421

Urdan, T., & Maehr, M. (1995). Beyond a two-goal theory of motivation: A case for social goals. Review of Educational Research, 65, 213–244. Retrieved from https://crl.acrl.org/index.php/crl/article/view/16421

Wentzel, K. (2005). Peer relationships, motivation, and academic performance at school. In A. J. Elliot, & C. S. Dweck, (Eds.). Handbook of competence and motivation (pp. 279–296). New York: Guilford Publications.

Wentzel, K. R. (1996). Social and academic motivation in middle school: Concurrent and long-term relations to academic effort. Journal of Early Adolescence, 16(4), 390–406. Retrieved from https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0272431696016004002

What is Social Cognition. (2016,feb17). International Social Cognition Network. Retrieved from http://www.ucl.ac.uk/~ucjtrc1/ISCON

Wilson, T. D. (2000). Human information behavior. Informing Science, 3(2), 49- 56. Retrieved from https://www.researchgate.net/profile/Tom_Wilson25/publication/270960171_Human_Information_Behavior/links/57d32fe508ae601b39a42875/Human-Information-Behavior.pdf