اثر تراکم بر خصوصیات زراعی و عملکرد مرزه Satureja hortensis L.)) و شبدر ایرانی Trifolium resupinatum L.)) در کشت مخلوط

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 5، دوره 8، شماره 6 - شماره پیاپی 20، بهمن و اسفند 1389، صفحه 920-929   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i6.8038

نویسندگان

فاطمه حسن زاده اول^* ؛ علیرضا کوچکی؛ حمیدرضا خزاعی؛ مهدی نصیری محلاتی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم بر خصوصیات زراعی و عملکرد مرزه و شبدر ایرانی در کشت مخلوط، آزمایشی در سال زراعی 1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 7 تیمار (تراکم ثابت شبدر) و4 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: کشت خالص شبدر با تراکم 80 بوته در متر مربع، کشت خالص مرزه با تراکم های40،27 و80 بوته در متر مربع و کشت مخلوط شبدر با تراکم 80 بوته در متر مربع و مرزه با تراکم های 40،27 و 80 بوته در متر مربع. در کرتهای کشت مخلوط 8 خط کشت به صورت دو ردیف شبدر ایرانی و دو ردیف مرزه و در کرت‌های کشت خالص 8 خط کشت از گیاه مورد نظر، در نظر گرفته شد. نتایج در مورد گیاه مرزه نشان داد که وزن خشک اندام رویشی و عملکرد اسانس در تیمارهای کشت خالص به طور معنی داری بیشتر از تیمارهای کشت مخلوط بود. وزن خشک مرزه با افزایش تراکم در تیمارهای کشت خالص کاهش، اما در تیمارهای کشت مخلوط، افزایش یافت. بررسی توزیع ماده خشک در مرزه نشان داد درصد ساقه، به طور معنی داری در تیمارهای کشت خالص بیشتر از تیمارهای کشت مخلوط بود. درصد برگ و نسبت برگ و گل به ساقه، در تیمارهای کشت خالص، به طور معنی داری کمتر از تیمارهای کشت مخلوط بود. تأثیر تیمارهای مختلف تراکم بر درصد اسانس معنی دار نبود. نتایج در مورد گیاه شبدر ایرانی نشان داد وزن خشک اندام رویشی این گیاه در زمان چین اول، در تیمار کشت خالص شبدر نسبت به تیمارهای کشت مخلوط با مرزه به طور معنی داری کمترین مقدار به دست آمد. در تیمارهای کشت مخلوط مرزه و شبدر، هر چه تراکم مرزه کمتر بود، وزن خشک شبدر ایرانی افزایش یافت. چین های دوم و سوم روند معکوسی را نشان دادند. بررسی توزیع ماده خشک در شبدر نشان داد درصد ساقه در زمان برداشت اول، به طور معنی داری در تیمار کشت خالص شبدر کمتر از تیمارهای کشت مخلوط با مرزه بود. درصد برگ در زمان برداشت اول، در تیمار کشت خالص شبدر بالاترین مقدار بود. ارزیابی نسبت برابری سطح زیر کشت و زمان نشان داد کشت مخلوط مرزه و شبدر بر کشت خالص آنها برتری داشت به طوریکه تراکم 27 بوته در مترمربع مرزه در مخلوط با شبدر، بیشترین نسبت برابری سطح و زمان را به خود اختصاص داد.

واژه های کلیدی: کشت مخلوط، تراکم، مرزه، شبدر ایرانی، درصد اسانس مرزه، نسبت برابری سطح و زمان