واکاوی مولفه های اساسی روش هرمنوتیکی ریکور برای فهم متون درسی و تاثیر آن در تعلیم و تربیت

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 3، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، شهریور 1392، صفحه 43-64   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fe.v3i1.10683

نویسندگان

علی قاسمی^* ؛ محسن ایمانی

دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی مؤلفه‌های اساسی روش هرمنوتیکی ریکور برای فهم متون درسی است. برای دست‌یابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل رویکرد ریکور به هرمنوتیک، فهم از درون فرد حاصل شده و تحمیلی نیست. بنابراین، فرایند تفسیر متون درسی که در دیدگاه ریکور «قوس هرمنوتیکی» نام دارد، شامل سه مرحله تبیین، فهم و اختصاص دادن می‌باشد. بدین ترتیب، متربی در نقش مفسر با طرح این سوال که متن درسی چه چیزی می‌گوید؟ به کاوش پرداخته و ماهیت درونی متن را آزمون می‌کند، آنگاه در پاسخ به این سوال که متن درسی درباره چه چیزی صحبت می‌کند؟ می‌کوشد تا عوامل بیرونی متن درسی را در ارتباط با زندگی و رسیدن به فهم عمیق‌تر احیا کند. سپس، در گام سوم با اختصاص جهان متن درسی به خود، افق مفسر (دانش و آگاهی‌هایش) گسترش می‌یابد. بر این اساس، معلم هرمنوتیست ابتکار و آزادی مشروط در کلاس درس را پذیرفته و دانش آموزان را تشویق می‌کند تا در حلقه‌های کندوکاو به جستجوی معنای متن درسی بپردازند.

کلیدواژه‌ها

هرمنوتیک؛ پل ریکور؛ فهم متون درسی؛ تبیین؛ فهم؛ اختصاص دادن؛ تعلیم و تربیت