تأثیر شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه در توده‌های بومی گراس فسکویه بلند در ایران

علوم باغبانی

مقاله 12، دوره 29، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 269-276   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.33997

نویسندگان

آزاده موسوی بزاز^{* 1}؛ علی تهرانی فر¹؛ محمد کافی¹؛ علی گزانچیان²؛ محمود شور¹

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²مرکز تحقیقات و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

نیاز به گراس‌های متحمل به شوری در حال افزایش است. رشد سریع جمعیت شهر نشین فشار عمدهای را به منابع آب شیرین وارد ساخته است. به همین منظور جهت بررسی تاثیر تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه توده‌های مختلف فسکویه بلند (Festuca arundinacea) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 ژنوتیپ فسکویه بلند از مناطق اصفهان (یزد آباد)، کامیاران، یاسوج، داران، سناجان، بروجن، مشهد، سمیرم، گندمان (نصیرآباد)، سنندج و البرز و فسکویه بلند وارداتی به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری 0، 45، 90 و 135 میلی‌مولار Nacl به عنوان فاکتور دوم با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری موجب کاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه وشاخصبنیه بذر در تمام ژنوتیپ ها شد. همچنین، اثر متقابل شوریو ژنوتیپ نیز برای صفات سرعت و درصد جوانه زنی و بنیه بذر معنی‌دار بود.اکثر گراس‌های مورد مطالعه در این آزمایش شوری تا 45 میلی‌مولار را بدون آن‌که مولفه‌های جوانه‌زنی به طور قابل ملاحظه‌ای تحت تاثیر قرار بگیرند را تحمل نمودند. توده‌های مشهد و بروجن در سطح شوری 135 میلی‌مولار بیشترین میزان را در صفات درصد و سرعت جوانه‌زنی نشان دادند. همچنین، در مجموع صفات جوانه‌زنی، توده‌های داران و مشهد نسبت به سایرین کمترین کاهش را داشته و می‌توانند به عنوان ژنوتیپ‌های متحمل به شوری در مرحله جوانه‌زنی پیشنهاد گردند.

کلیدواژه‌ها

بنیه بذر؛ سرعت جوانه‌زنی؛ طول ریشه‌چه؛ طول ساقه‌چه

مراجع

1- Baldwin J.C., and Dombrowski J.E. 2006. Evaluation of Lolium temulentum as a model grass species for the study of salinity stress by PCR-based subtractive suppression hybridization analysis. Plant Science, 171: 459–469.

2- Bybordi A., and Tabatabaei J. 2009. Effect of salinity stress on germination and seedling properties in canola cultivars (Brassica napus L.). Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 37: 71-76.

3- Goncalo A., de Souza F., Ferreira B.S., Dias J.M., Queiroz K.S., Branco A.T., ressan-Smith R. E., Oliveira J.G., and Garcia A.B. 2003. Accumulation of salt protein in rice plants as a response to environmental stresses. Plant Science, 164: 623-628.

4- ISTA. 1996. Rules for Seed Testing. International Seed Testing Association. Seed Science Technology, Zurich, Switzerland.

5- Khaleghi E., and Moallemi N. 2009. Effect of different levels of salinity and temperature on seed germination of Cocks Comb (Celosia argentea). Journal. of Plant Production, 16 (1): 149-163. (in Persian with English abstract)

6- Khosh Kholgh Sima N. A. 1999. Physiological aspects of fodder production on salt affected soils. PhD Thesis.

7- Khosh Kholgh Sima N. A., Ali Tabar R., Eghbali Nezhad M., Babazadeh P., and Tale Ahmad S. 2013. Effect of salinity on seed germination and tolerance threshold in Barley. Iranian Journal of Field Crops Research, 11: 107-120. (in Persian)

8- Khosh-Khui M. 2005. Plant propagation: Principle and practices. Shiraz University, shiraz. (in Persian)

9- Marcum K.B. 2006. Use of saline and non-potable water in the turfgrass industry: Constraints and developments. Agriculture water management, 80: 132-146.

10- Mohamadian S.M., Arzani A., and Rezaei A.M. 2011. The Effect of Salinity on Seed Germination and Seedling Growth of Triticale Genotypes. Journal of Crop Production and Processing, 1: 35-50. (in Persian with English abstract)

11- Mohammadi S., Khosh Kholgh Sima N.A., Majidi Heravan A., Noor Mohammadi Gh., and Saeedi A. 2004. Response of wheat genotypes to salinity during germination. Journal of Agricultural science, 14:88-105. (in Persian).

12- Mostafavi K., and Heydarian A. 2012. Effects of different salinity levels on germination indices in four sunflower varieties. Journal of Agronomy and Plant Breeding, 8: 123-131. (in Persian)

13- Noor E., Azhar. F. M., and Khan A. L. 2001. Differences in responses of gossypium hirsutum L. varieties to NaClsalinity at seedling stage. International Journal of Agriculture and Biology, 3: 345-347.

14- Oksu G., Kaya M. D., and Atak M. 2005. Effects of salt and drought stresses on germination and seedling growth of pea (Pisum sativum L.). Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 29: 237-242.

15- Pahlavani M.H., Saeidi G., and Mirlohi A.F. 2006. Estimates of genetic parameters for seed germination of safflower in different salinity levels. Asian Journal of Plant Science, 5: 133–138.

16- Qian Y.L., Engelke M.C., and Foster M.J.V. 2000. Salinity effects on Zoysia grass cultivars and experimental lines. Crop Science, 40:488-492.

17- Riahinia Sh., Khazaee H.M., and Razmjoo Kh. 2011. Effect of salinity on germination and seedling growth of populations of turfgrasses. Iranian Journal of Field Crops Research, 9 (2): 222- 228. (in Persian).

18- Roberts E.C., and Zybura E.L. 1967. Effect of sodium chloride on grasses for roadside use. Highway Research Record, 193: 35-42.

19- Roohollahi I., Kafi M. Sayyad Amin P., and Arghavani M. 2008. Salinity effect on germination and Initial growth of Poa pratensis , Cynodon dactylon , Lolium perenne. Pajouhesh & Sazandegi, 81: 147-153. (in Persian with English abstract)

20- Rouhi H.R., Aboutalebian M.A., and Sharifzadeh F. 2011. Seed priming improves the germination traits of tall fescue (Festuca arundinacea). Notulae Scientia Biologicae, 3: 57-63.

21- Shakarami B., Dianati-Tilaki Gh., Tabari M., and Behtari B. 2011. The effect of priming treatments on salinity tolerance of Festuca arundinacea Schreb and Festuca ovina L. seeds during germination and early growth. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 18 (2): 318-328. (in Persian with English abstract)

22- Sherma M. L.1973. Simulation of drought and its effect on germination of five pasture species. Agronomy Journal, 65: 982-987.

23- Soltani A., Ghalipoor M. and Zeinali E. 2006. Seed reserve utilization and seedling of wheat as affected by drought and salinity. Journal of Environmental and Experimental Botany, 55: 195-200.

24- Taghipour F., and Salehi M. 2008. The study of salt tolerance of Iranian barley (Hordeum vulgar) genotypes in seedling growth stages. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science, 1: 53-58.

25- Tehran parks and green space organization. 2005. Lawning principles. Tehran parks and green space organization. (in Persian).

26- Tester M., and Davenport R. 2003. Na+ tolerance and Na+ transport in higher plants. Annual Botany, 91: 503–527.

27- Tlig T., Gorai M., and Neffati M. 2008. Germination responses of Diplotaxis harra to temperature and salinity. Flora, 203: 421-428.

28- Turhan, H., and Ayaz C. 2004. Effect of salinity on seedling emergence and growth of sunflower(Helianthus annuus.) cultivars. International Journal of Agricultur and Biology, 6: 149–152.

29- Wahome P.K., Jesch H.H., and Grittner I. 2001. Mechanisms of salt stress tolerance in two rose rootstocks: Rosa chinensis `Major' and R. rubiginosa. Scientia Horticulturae, 87: 207-216.

30- Yildirim E., and Guvenc I. 2006. Salt tolerance of pepper cultivars during germination and seedling growth. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 30: 347-353.

31- Zia S., and Ajmal KhanM.2004. Effect of light, salinity and temperature onseed. Canadian Journal Botany, 82: 151-157.