تأثیر کودهای آلی، تلقیح میکوریزایی ( Glomus mosseaeو G. intraradices) بر عملکرد کمی و کیفی برداشت مختلف گیاه دارویی کاسنی پاکوتاه (Cichorium pumilum Jacq.)

علوم باغبانی

مقاله 14، دوره 29، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 302-313   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.36706

نویسندگان

راهله نقیبی¹؛ پرویز رضوانی مقدم^{* 1}؛ احمد بالندری²؛ رضا قربانی¹

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²پژوهشکده علوم و صنایع غذایی

چکیده

به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و تلقیح میکوریزایی بر عملکرد کمی و کیفی برداشت های مختلف گیاه دارویی کاسنی پاکوتاه (Cichorium pumilum Jacq.) آزمایشی در سال زراعی 92-91 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. در این مطالعه 12 تیمار؛ که شامل کود آلی در چهار سطح (کود گاوی، اسید هیومیک ، فولویک اسید و شاهد) و تلقیح میکوریزایی درسه سطح (تلقیح با Glomus mosseaeو تلقیح با G. intraradices و عدم تلقیح) در نظر گرفته شدند. داده های آزمایش به‌دلیل تولید دو برداشت به‌صورت کرت‌های خرد شده در زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. 12 تیمار کودی به عنوان عامل اصلی، دو برداشت به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند و صفاتی از جمله وزن برگ در بوته، وزن ساقه در بوته، نسبت برگ به ساقه، شاخص سطح برگ، عملکرد تر زیست توده، عملکرد خشک زیست توده و میزان پلی فنول برگ اندازه‌گیری شد. بیشترین وکمترین عملکرد خشک زیست توده گیاه کاسنی پاکوتاه در برداشت دوم و اول (به ترتیب 4544 و 1739 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. تلقیح گونه های میکوریزا باعث افزایش عملکرد خشک زیست توده و شاخص سطح برگ، وزن برگ در بوته، در مقایسه با شاهد گردید. با این وجود بین تیمارهای G. mosseae وG. intraradices تفاوت معنی داری در صفات ذکر شده مشاهد نشد .کاربرد کودهای آلی نیز باعث بهبود صفات مذکور در گیاه کاسنی پا کوتاه شد. به طوری‌که بیشترین میزان ماده خشک، شاخص سطح برگ و وزن برگ در بوته از کاربرد کود آلی اسید هیومیک حاصل گردید. کاربرد این تیمارهای تغذیه‌ای اثر معنی داری بر میزان پلی فنول برگ نداشت. به‌طور کلی بر اساس نتایج حاصله کاربرد کودهای زیستی و آلی صفات مورد مطالعه در آزمایش را در گیاه کاسنی پا کوتاه درعمده صفات مورد مطالعه باعث بهبود بخشید و تیمار mosseae G. + اسید هیومیک بهترین تیمار بود. همچنین کاربرد این منابع تغذیه ای می تواند منجر به کاهش مصرف کودهای شیمیایی در اکوسیستم های کشاورزی شود که گامی مهم در راستای به حداقل رسانیدن آلودگی محیط و کشاورزی پایدار است.

کلیدواژه‌ها

اسید هیومیک؛ برداشت؛ عملکرد تر؛ گیاه دارویی

مراجع

Akbari P., Ghalavand A., and Modarres Sanavi S.A.M. 2009. Effects of Different Nutrition Systems (Organic, Chemical and Integrated) and Biofertilizer on Yield and Other Growth Traits of Sunflower (Helianthus annuus L.). Journal of Agriculture Science, 1: 83-93. (in Persian with English abstract)

2-Aghhavani Shajari M. 2012. Effects of single and combined application of nutrients on quantitative and qualitative indices of Coriander (Coriandrum sativum L.). MSc Thesis. Faculty of Agriculture. Ferdowsi University of Mashhad. Iran. (in Persian with English abstract)

3-Amin Ghafori A., Rezvani Moghaddam P., Nassiri Mahallati M., Khorramdel S., and Ebrahimian E. 2013. Evaluation of growth characteristics of castor bean (Ricinus communis L.) affected by organic fertilizers. 605-609 Pp. 8th Congress of Horticultural Sciences, 26-28 August. 2013. Bo Ali Sina University, Hamedan, Iran.

4-Ahvazi M., Rezvani Aghdam A., and Habibi Khaniani B. 2010. Herb seeds (morphology, physiology and medicinal properties), Jahadeh Danesghahi Tehran, Tehran.

5-Balandari A., and Rezvani Moghaddam P. 2011. Effects of planting date and density on development of stages and shoot dry matter production of dwarf Chicory (Cichorium pumilum Jacq.). Iranian Journal of Field Crops Research, 9: 438-446. (in Persian with English abstract(

6-Balandari A. 2011. Eco-physiological characteristics and cultivation aspects of dwarf chicory (Cichorium pumilum Jacq.) In Mashhad. PhD Thesis. Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad.Iran. (in Persian with English abstract)

7- Bahrami K., and Omid Beigi R. 2002. The effect of nitrogen and phosphorus on fertility and quality of medicinal plant active ingredient of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench)‎‏. MSc Thesis. Faculty of Horticulture. Tarbiat Modares University. Iran. . (in Persian with English abstract)

8-Jahan M., Amiri M.B., Dehghani Pour, and Tahami Zarandi M.K.2013.The effect of fertilizer and winter cover crops on essential oil production and some agroecological characteristics of basil (Ocimum basilicum L.) .Iranian Journal of Field Crops Research, 10: 751-763. (in Persian with English abstract)

9-Khoramdel S., Koocheki A., Nassiri Mahallati M., and Ghorbani R. 2008. Application effects of biofertilizers on the growth indices of black cumin (Nigella sativa L.). Journal of Iranian Field Crop Research, 6: 285-294. (in Persian with English abstract)

10-Doaiy F .2013. Evaluation the application effects of organic and biological fertilizers on vegetative and seed yields and yield components of dwarf chicory (Cichorium pumilum Jacq.). MSc Thesis. Ferdowsi University of Mashhad. Iran. (in Persian with English abstract(

11-Rezvani Moghaddam P., Balandari A., and Seyyedi S. M. 2014. The integrated fertilizer management of forage chicory (Cichorium intybus L. cv. Grasslands Puna) as affected by harvest time and cutting frequency. Iranian Journal of Crop Sciences, 15: 207-221. )in Persian with English abstract(

12- Sabzevari S., and Khazaie H.R. 2009. The Effect of foliar application with humic acid on growth, yield, and yield components of wheat (Triticum aestivum L.). Journal of Agroecology, 1: 53-63. (In Persian, with English Abstract)

13-Sarmad Nia G.H. and Koochaki A. 2002. Plants field physiology. Jahadeh Danesghahi Mashhad, Mashhad.

14- Koochaki A., Nassiri Mahalati M., and Najafi F. 2004. The agrobiodiversity of medicinal and aromatic plants in Iran. Iranian Journal of Field Crops Research, 2: 208-216. (in Persian with English abstract(

15- Samavat S., and Malakuti M. 2005. Important use of organic acid (humic and fluvic) for increase quantity and quality agriculture productions. Water and Soil Researchers Technical, 463: 1-13. (in Persian with English abstract(

16-Sharifi M., Mohtashamian M., Riyahi H., Aghaiy A., and Alavii S.M. 2010. The Effects of the Vesicular-Arbascular Mychorrizal (VAM) Fungus Glumos etunicatum on growth and some physiological parameters of Basil. Journal of Medicinal Plants, 38: 85-94(in Persian with English abstract(

17- Fatemi H., Ameri A., Aminifard M.H., and Arooyi H. 2011. Investigation of Effect of humic acid Fertilizer on growth and Yield of Ocimum basilicum under Field Conditions.First National Conference on Modern Topics in Agriculture, 2 November. 2011. Islamic Azad University., Saveh, Iran.

18-Moradi R., Rezvani Moghaddam P., Nasiri Mahallati M., and Lakzian A. 2009. The effect of application of organic and biological fertilizers on yield, yield components and essential oil of Foeniculum vulgare (Fennel). Journal of Journal Field Crop Research,7: 625-635. (In Persian, with English Abstract)

19- Nassiri Mahalati M., Koochaki A., Rezvani Moghaddam P., and Beheshti A. 2009. Agroecology. Ferdowsi University of Mashhad. Mashhad.

20- Valadabadi S.A.R., Lebaschi , and Aliabadi Farahani H. 2009. The effects of arbuscular mycorrhizal fungi (AMF), P2O5 fertilizer and irrigation according to physiological growth indices of coriander (Coriandrum sativum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 25: 414-428. (in Persian, with English Abstract)

21- Yousefzadeh S., Modarres-Sanavy S.A.M., Sefidkon F., Asgarzadeh A., Ghalavand A., Roshdi M., and Safaralizadeh A. 2013. Effect of biofertilizer, azocompost and nitrogen on morphologic traits and essential oil content of Dracocephalum moldavica L. in two regions of Iran. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29: 438-459. (in Persian, with English Abstract)

22-Sanderson M A., Labreveux M., Hall M. H., and Elwinger G.F. 2003. Forage Yield and Persistence of Chicory and English Plantain. Crop Science, 43:995–1000

23-Bachman G.R., and Davis W.E. 2000. Growth of Magnolia virginiana liners in vermicompost- amended media. Pedo Biologia, 43: 579-590.

24-Befrozfar M.R., Habibi D., Asgharzadeh A., Sadeghi- Shoae M., and Tookalloo M.R. 2013. Vermicompost, plant growth promoting bacteria and humic acid can affect the growth and essence of basil (Ocimum basilicum L.). Annals of Biological Research, 4: 8-12.

25-Cabello M., Irrazabal G., Bucsinszky A.M., Saparrat M. and Schalamuk S. 2005. Effect of an arbuscular mycorrhizal fungus, Glomus mosseae, and a rock-phosphate-solubilizing fungus, Penicillium thomii, on Mentha piperita growth in a soilless medium. Journal of Basic Microbiology, 45:182-189.

26-Cardoso I.M., and Kuyper T.W. 2006. Mycorrhizas and tropical soil fertility. Agriculture, Ecosystems and Environment, 116: 72-84.

27-Douds J.R., and Millner P.D. 1999. Biodiversity of arbuscular mycorrhizal fungi in agroecosystems. Agriculture, Ecosystems and Environment, 74: 77-93.

28-Gharib F.A., Moussa L.A. and Massoud O.N. 2008. Effect of compost and bio-fertilizers on growth, yield and essential oil of sweet marjoram (Majorana hortensis) plant. International Journal of Agriculture and Biology, 10: 381-387.

29-Gosling P., Hodge A., Goodlass G., and Bending G.D. 2006. Arbuscular mycorrhiza fungi and organic farming. Agriculture, Ecosystems and Environment, 113: 17-35.

30-Guarda G., Padovan S., and Delogu G. 2004. Grain yield, nitrogen-use efficiency and baking quality of old and modern Italian bread-wheat cultivars grown at different nitrogen levels. European Journal of Agronomy, 21: 181–192.

31-Harper S.M., Kerven G.L., Edwards D.G., and Ostatek-Boczynski Z. 2000. Characterization of fulvic and humic acids from leaves of Eucalyptus camaldulensis and from decomposed hay. Soil Biology and Biochemistry, 32: 1331-1336.

32-Karimi M.M., and Siddique K.H.M. 1991. Crop growth and relative growth rates of old and modern wheat cultivars. Australian Journal of Agriculture Research, 42:13-20.

33-Karthikeyan B., Abdul Jaleel C., Lakshmanan G.M.A., and Deiveekasundaram M. 2008. Studies on rhizosphere microbial diversity of some commercially important medicinal plants. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces, 62: 143 145.

34-Kizilkaya R. 2008. Yield response and nitrogen concentrations of spring wheat (Triticum aestivum) inoculated with Azotobacter chroococcum strains. Ecological Engineering, 33:150–156.

35-Limon-Ortega A., Govaerts B., and Sayre K. D. 2008. Straw management, crop rotation, and nitrogen source effect on wheat grain yield and nitrogen use efficiency. European Journal of Agronomy, 29: 21-28.

36- Macginis M., Cooke A., Bilderbac T., and Lorscheilder M. 2003. Organic fertilizer for basil transplant production. Acta Horticultre, 491: 213-218.

37-Mahfouz S.A., and Sharaf-Eldin M.A. 2007. Effect of mineral vs. biofertilizer on growth, yield, and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). International Agrophysics, 21: 361-366.

38-Rechinger K.H. 1977. Flora iranica. akademiche Druck .U.Verlagsanstalt. GAZ AUSTRIA, 122: 6-9.

39-Shaalan M. N. 2005. Effect of compost and different sources of biofertilizers, on borage plants (Borago officinalis). Egypt Journal of Agriculture Research, 83: 271-376

40-Stark C., Condron L. M., Stewart A., Di H. J., and Ocallaghan M. 2007. Influence of organic and mineral amendments on microbial soil properties and processes. Applied Soil Ecology, 35: 79-93.

41-Trevisan S., Francioso O., Quaggiotti S., and Nardi S. 2010. Humic substances biological activity at the plant-soil interface from environmental aspects to molecular factors. Plant Signaling and Behavior, 5: 635-643.

42-Valdrighi M.M., Pear A., Agnolucci M., Frassinetti S., Lunardi D., and Vallini G. 1996. Effects of compost derived humic acids on vegetable biomass production and microbial growth within a plant (Cichorium intybus) soil system: a comparative study. Agriculture, Ecosystems and Environment, 58: 133–144.

43-Vessey J.K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant Soil, 255: 571–586.

44- Wojdylo A., Oszmianski J., and Czemerys R. 2007. Antioxidant activity and phenolic compound in 32 selected herbs. Food Chemistry, 1005: 940-949.

45-Yeasmin T., Rahman P., Absar A.N., and Khanum N.S. 2007. Arbuscular mycorrhizal fungus inoculum production in rice plants. African Journal of Agricultural Research, 2: 463-467.

46-Zink T.A., and Allen M.F. 1998. The effects of organic amendments on the restoration of a disturbed coastal sage scrub habitat. Restoration Ecology, 6: 52-58.