انتخاب پایه های رویشی بادام متحمل به تنش آبی براساس نشانگرهای مرفولوژیکی

علوم باغبانی

مقاله 1، دوره 29، شماره 3، آذر 1394، صفحه 323-331   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.21422

نویسندگان

علی اکبر شکوهیان^{* 1}؛ غلامحسین داوری نژاد²؛ علی تهرانی فر²؛ علی ایمانی³؛ علی رسول زاده⁴

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²دانشگاه فردوسی مشهد

³موسسه اصلاح و تهیه بذر و نهال کرج

⁴محقق اردبیلی

چکیده

انتخاب پایه های بادام متحمل به تنش آبی به منظور تولید بهینه محصول در مناطق خشک و نیمه خشک اهمیت زیادی دارد. در راستای انتخاب پایه های جدید متحمل به کم آبی، اثر تنش آبی و ریز موجودات مفید (Effective microorganism (Em)) بر خصوصیات مرفولوژیکی پایه های رویشی بادام در طی سال های 91 -1389 در گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه رژیم متفاوت آبیاری (کامل،33 و 66 درصد تخلیه آب قابل نگهداری) و دو سطح غلظت ریز موجودات مفید (Em) (محلول صفر ( شاهد) و یک درصد) و 4 فاکتور پایه (قلمه‌های ریشه‌دار شده پایه های رویشی GF677، دو هیبرید طبیعی انتخابی هلو× بادام (H1 و H2) و قلمه های ریشه‌دار شده ژنوتیپ جوین)، در 4 تکرار انجام شد. تجزیه واریانس نشان داد، بین سطوح پایه ها و آبیاری در تمام تیمارها مورد بررسی از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج حاکی از آن بود که سطوح ریز موجودات مفید در صفات سطح برگ، تعداد برگ، رشد سالیانه، وزن تر و خشک و حجم ریشه دارای تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد بوده و مقایسه میانگین ها نشان داد که مصرف Em باعث افزایش این صفات نسبت به شاهد شده است. با توجه به نتایج این پژوهش، از بین صفات مورد آزمایش، طول، وزن خشک و حجم ریشه نشانگرهای مناسبی، برای ارزیابی میزان تحمل به تنش آبی بادام و هیبرید طبیعیH1، پایه مقاوم به شرایط کم آبی تشخیص داده شد. تاثیر ریز موجودات مفید بر عوامل رشدی و زنده مانی نهال ها تابع نوع پایه بوده و تاثیر آن بر میزان مقاومت به تنش آبی نیز با خصوصیات ژنتیکی پایه متفاوت بود. با توجه به نتایج این تحقیق، هیبرید طبیعیH1، به عنوان یک پایه مقاوم به شرایط خشکی معرفی می شود.

کلیدواژه‌ها

ریز موجودات مفید؛ زنده مانی؛ کم آبی؛ هیبرید طبیعی

مراجع

1- Boland A. M., Mitchell P. D., Goodwin I. and Jerie P. H. 1994. The effect of soil volume on young tree growth and water-use. Journal of the American Society for Horticultural Science. 119: 1157–1162.

2- Camposeo S., and Palasciano M. 2011. "Effect of increasing climatic water deficit on some leaf and stomatal parameters of wild and cultivated almonds under Mediterranean conditions." Scientia Horticulturae. 127: 234-241.

3- Chalmers D. J., Mitchell P. D., and Heek L. V. 1981. Control of peach tree growth and productivity by regulated water supply, tree density, and summer pruning, Journal of the American Society for Horticultural Science. 106: 307–312.

4- Fernandez R.T., Perry R.L., and Flore J. A. 1997a. Drought response of young apple trees onthree rootstocks: growth and development. Journal of the American Society for Horticultural Science. 122: 14-19.

5- Fernandez R. T., and Perry R. L. 1997b. Drought response of young apple trees on three rootstocks. II. Gas exchenge, chlorophyll fluorescence, water relations and leaf abscisic acid. Journal of the American Society for Horticultural Science., 122: 841-848.

6- Girona J., Marsal J., Cohen M., Mata M., and Miravete C. 1993. Physiological and yield response of almond (Prunus dulcis L.) to different irrigation regimes. Acta Horticulturae. 335: 389-398.

7- Goldhamer D. A., and Viveros M. 2000. Effects of pre harvest irrigation cut off durations and post harvest water deprivation on almond tree performance. Irrigation Science.19:125-131.

8- Gispert J. R., Vargas F. J. 2011. "Assessment of drought tolerance in almond varieties." Acta Horticulture. 912: 121-127.

9- Higa T. 2000. What is EM technology? EM World Journal. 1: 1-6.

10- Hsiao T. C. 1993. Growth and productivity of crops relation to water status .Acta Horticulturae. 335: 135-148.

11- Hu Y., and Schmidhalter U. 2005. Drought and salinity: A comparison of their effects on mineral nutrition of plants. Plant Nutrition. 168, 541-549.

12- Jagnow G., Hoflich G ., and Hoffmann H .1991. Inoculation of non symbiotic rhizospher bacteria, possibitites of increasing and stabilizing yield. Angew botonic. 65: 97-126.

13- Javadi T. 2003. The Effects of Water Stress on physiological and biochemical characteristics of 9 Asian pears genotypes (Pyrus serotiona Rehd). Thesis PhD, Department of Horticulture, Tarbiat Modarres University.

14- Khaliq A., Kaleem Abbasi M., and Hussain T. 2006. Effects of integrated use of organic and inorganic nutrient sources with effective microorganisms (EM) on seed cotton yield in Pakistan. Bioresource Technol. 97: 967-972.

15- Lim T.D., Pak T.W., and Jong C.B. 1999. Yields of Rice and Maize as Affected by Effective Microorganisms. Pp. 92-98. In: Senanayake, Y.D.A and U.R. Sangakkara, (eds.). Kyusei Nature Farming and Effective Microorganisms. Proceedings of the 5th International Conference on Kyusei Nature Farming and Effective Microorganisms for Agricultural and Environmental Sustainability. Bangkok,Thailand.

16- Manda T. H. E. 1995. Physiological techniques for evaluation and screening of drought tolerance in lowland tropical maize (Zea mays L.). M. Sc thesis. Dep. Plant.

17- Mohamed F .,Sahain M., Elham Z., Motty A., Mohamed H., and Shiekh El. 2007. Effect of Some Bio stimulant on Growth And fruiting Of Anna Apple Trees in Newly Reclaimed Areas. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences.3(5): 422-429.

18- Mousavi S.A., Tary M., Mehnat cashe A.M., and Haqyqy B. 2009. Drought response of young seedling vegetative growth of five almond cultivars to water deficit. Seed and Plant Improvment Journal.25.4 (1), 551-567.

19- Nortes P. A., Pe´rez-Pastor A., Egea G., Conejero W., and Domingo R. 2005. Comparison of changes in stem diameter and water potential values for detecting water stress in young almond trees. Agricultural Water Management, 77 : 296–30

20- Paschoal A. D., Homma S. K. and Sanches A. B.1998. Effect of EM on Soil Quality, Fruit Quality and Yield of Orange Trees in a Brazilian Citrus Orchard. . Fourth international conference on Kyusei nature farming, Proc. Conf., Paris, France, 19–21 June 1995. p. 103–111.

21- Romuald G., and Kleibier T. 2010.Effect of effective microorganisms (EM) on nutrient contents in substrate and development and yielding of Rose (Rosa x hybrida) and Gerbera (Gerbera jamesonii) Ecological Chemistry and Engineering's. 17( 4).

22- Rouhi V., Samson R., Lemeur R. & Van Damme P. (2007). Photosynthetic gas exchange characteristics in three different almond species during drought stress and subsequent recovery. Environmental and Exprimental Botany, 59, 117-129.

23- Sanchez M. C., Sanchez M. J., Planes J., Alarcon J. J., and Torrecillas A. 1993. Seasonal changes in leaf water potential components in two almond cultivars Journal of Agricultural Science. 120: 347-351.

24- Sands R., and Mulligan, D. R. 1990. Water and nutrient dynamics and tree growth. Forest Ecology and Management. 30: 91–111.

25- Sardabi H., and Daneshvar H. A. 2006. "responses of cultivation and wild almonds to water stress. Acta Horticulturae. (ISHS) 726: 311-316.

26- Save R., Bill C., Domingo R., Ruiz-Sanchez M. C., and Torrecillas A. 1995. Some physiological and morphological charactristics of citrus plants for drought resistance. Plant Science.110: 167-172.

27- Seeley S. 1990. Hormonal transduction of environmental stresses. Hort Science .25: 1369-1376.

28- Sepaskhah A. R., and Maftoun M. 1981. Growth and chemical composition of pistachio seedlings as influenced by irrigation regimes and salinity levels of irrigation water. II: Chemical composition. Journal of Horticultural Sciences., 57: 469-476.

29- Shokouhian A. A., Davarynejad GH., Tehranifar A., Imani A., and Rasoulzadeh A. 2013. Evaluation of the Effects of Effective Microorganisms under Water Stress Conditions on Flower Buds Formation of two Almond Genotypes. Journal of Horticultural Science Vol. 27, ( 2 ), P. 217-226.

30- Shyrbany Q., Shur M., and Davarinezhad Gh.h. 2012. Evaluation Stomatal characteristics edible fig under Water Stress Conditions. iranian journal of horticultural science. 43 ( 2 ), P. 125-133.

31- Torrecillas A., Alarcon J. J., Domingo R., Planesa J., and Sanchez-Blanco M. J .1996. Strategies for drought resistance in leaves of two almond cultivars. Plant Science. 118: 135-143.

32- Torrecillas A., Galego R., Perez-Astor A., and Ruiz-Sanchez M. C. 1999. Gas exchange and water relations of young apricot plants under drought conditions. Journal of Agricultural Science. 132: 445-452.

33- Tsipouridis C., Thomidis. 2004. Rooting of ‘GF677’ (almond × peach hybrid) hardwood cuttings in relation to hydrogen hyperoxide, moisture content, oxygen concentration, temperature and pH of substrate. Australian Journal of Experimental Agriculture. 44(8) 801–806.

34- Treder W., Konopacki P., and Mika A. 1997. Duration of water stress and its influence on the growth of nursery apple trees planted in containers under plastic tunnel conditions. Acta Horticulturae. 449: 541-544.

35- Turner N. C. 1997. Further progress in crop water relations. Adv. Agron., 58: 293-338.

36- Van Loon C. D. 1981. Effect of water stress on potato growth, development and yield. The American Journal of Potato Research. 58: 51-69.

37- Wang R., Xu H.L and Mridha M.AU. 2000. Effect of Organic Fertilizer and EM Inoculation on Leaf Photosynthesis and Fruit Yield and Quality of Tomato Plants. Journal of Crop Production, 3(1):173-182.

38- Xu H.L. 2000. Effect of a Microbial Inoculant, and Organic Fertilizer, on the Growth, Photosynthesis and Yield of Sweet Com. Journalof Crop Production, 3(1): 183-214.

39- Yadollahi A., Arzany K., and Abady A.2009. Identification Morphological markers associated with drought tolerance in Almond (Prunus dulcis Mill). . iranian journal of horticultural science. 40 ( 1 ), P. 1-12.

40- Zaenudin S. 1995. Effective Microorganisms (EM4) technology in Indonesia. Proc. Of Second Conference of Effective Microorganisms. P.80-81.

41- Zamani Z., Taheri A., Vezvaei A., and Poustini K. 2002. Proline content and stomatal resistance of almond seedlings as affected by irrigation intervals. Acta Horticulturae. 491: 411-416.