اثر تلقیح گونه‌های قارچ میکوریز (AMF) بر رشد و مواد مؤثره نعناع فلفلی (Mentha piperita)

علوم باغبانی

مقاله 2، دوره 29، شماره 3، پاییز 1394، صفحه 342-348  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.23756

نویسندگان

مهدی محمودزاده؛ میرحسن رسولی صدقیانی ؛ عباس حسنی؛ محسن برین

دانشگاه ارومیه

چکیده

استفاده از پتانسیل میکروبی خاک از جمله قارچ های میکوریز آربوسکولار (AMF)برای بهبود رشد و تغذیه گیاه بطور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر قارچ های میکوریز آربوسکولار بر رشد و درصد مواد مؤثره نعناع فلفلی تحت شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار قارچ میکوریز آربوسکولار انجام شد. تیمارهای تلقیحی شامل 1) شرایط بدون تلقیح (C)، 2) گلوموس فسیکولاتوم (Gf)، 3) گلوموس اینترارادیسز (Gi) و 4) گلوموس موسه (Gm) بودند. در پایان دوره رشد برخی پارامترهای رشدی شامل ارتفاع، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ و همچنین درصد مواد مؤثره و درصد کلنیزاسیون ریشه نعناع فلفلی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد تلقیح با قارچ های میکوریز آربوسکولار اثر معنی داری (05/0P≤)، بر روی پارامترهای اندازه گیری داشته است. تلقیح با قارچ های میکوریز آربوسکولار، ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه های جانبی، تعداد برگ، ماده تر و خشک برگ، درصد کلونیزاسیون ریشه و محتوی (25 درصد) و عملکرد اسانس (28 درصد) را افزایش داد. منتول، منتون و 1و 8-سینئول بالاترین فراوانی را در مواد موثره نعناع تشکیل دادند. تأثیر قارچ-های میکوریز آربوسکولار بر وزن خشک ریشه و درصد کلونیزاسیون ریشه معنی دار (05/0P≤) بود. بیشترین و کمترین درصد کلونیزاسیون ریشه (به ترتیب 47 و 0 درصد) در گیاهان تلقیح شده با Gf و تیمار شاهد مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ گلوموس؛ کلنیزاسیون ریشه؛ میکروارگانیسم‌های محرک رشد گیاه

مراجع

1- Azcon-Aguilar C. and Barea, J.M. 1996. Arbuscular mycorrhizas and biological control of soil-borne plant pathogens – an overview of the mechanisms involved, Mycorrhiza , 6 :457–464

2- Al-Karaki G.N., and Clark R.B. 1998. Growth, mineral acquisition, and water use by mycorrhiza wheat grown under water stress. Journal of Plant Nutrition, 21(2): 263-276.

3- Brudrett M.C. 2002. Coevolution of roots and mycorrhizas of land plants. New Phytologist, 154: 275-304.

4- Charles D.J. and Simon J.E. 1990. Comparison of extraction methods for the rapid determination of essential oil content and composition of basil. Journal American Society for Horticultural Science ،115: 458-462.

5- Copetta A., Lingua G. and Berta G. 2006. Effect of three AM fungi on growth distribution of glandular hairs ،and essential oil production in Ocimum basilicum L. var. Genoves. Mycorrhiza ،16: 485-494.

6- Davies, N.W. 1990. Gas chromatographic retention indices of monoterpens of methyl silicons and carbowax 20m phases. Journal of chromatography, 503: 1-24.

7- Giovannetti M. and Mosse B. 1980. An evaluation of techniques for measuring vesicular arbuscular mycorrhizal infection in roots. New Phytologist, 84: 489-500.

8- Griffe P., Metha S. and Shankar D. 2000. Organic production of medicinal, aromatic and dry yielding plants (MADP) with inputs. FRLHT Publications, New Delhi.

9- Jarstfer A.C., Koppenol P.F. and Sylvia D.M. 1998. Tissue magnesium and calcium effects on arbuscular mycorrhiza development and fungal reproduction. Mycorrhiza, 7: 237-242.

10- Jeffries P., Gianinazzi S., Perotto S., Turnau K. and Barea J.M. 2003. The contribution of arbuscular mycorrhizal fungi in sustainable maintenance of plant health and soil fertility. Biology and Fertility of Soils, 37: 1-16.

11- Kapoor R., Giri B. and Mukerji K.G. 2002a. Glomus macrocarpum: a potential bioinoculant to improve essential oil quality and concentration in Dill (Anethum graveolens L.) and carum (Trachyspermum ammi Sprague). World Journal of Microbiology and Biotechnology, 18: 459-463.

12- Kapoor R., Giri B. and Mukerji K.G. 2002b. Mycorrhization of coriander (coriandrum sativum) to enhance the concentration and quality of essential oil. Journal of the Science of Food and Agriculture, 82: 339-342.

13- Kapoor R., Chaudhary V. and Bhatnager A.K. 2007. Effect of arbuscular mycorrhizal and phosphorus application on artemisin concentiration in Artemisia annua. Mycorrhiza, 17: 581-587.

14- Khaosaad T., Vierheilig H., Nell M., Zitterl-Eglseer K. and Novak J. 2006. Arbuscular mycorrhiza alters the concentration of essential oils in oregano (Origanum sp., Lamiaceae). Mycorrhiza, 16: 443-446.

15- Lapeyrie F. 1988. Oxalate synthesis from soil bicarbonate by fungus Paxillus involutus. Plant and Soil, 110: 3-8.

16- Lindermann R. 2000. Effects of mycorrhizas on plant tolerances to diseases. In: Kapulnik Y. and Douds DJ. (Eds), Arbuscular Mycorrhizas: Physiology and Function. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, the Netherlands, pp. 345–365.

17- Marschner H. and Dell B. 1994. Nutrient uptake in mycorrhizal symbiosis. Plant and Soil 159: 89-102.

18- Omid Beigi, R. 2000. Findings from the Production of Medicinal Plants. Astane Ghodse Razavi Press, Volume 3 (In Persian)

19- Rasouli-Sadaghiani M.H., Hassani A., Barin M., Rezaee Danesh Y. and Sefidkon F. 2010. Effects of AM fungi on growth, essential oil production and nutrients uptake in basil. Journal of Medicinal Plants Research. 4(21): 2222-2228.

20- Rapparini F., Bertazza G. and Baraldi R. 1996. Growth and carbohydrate status of Pyrus communis L. plantlets inoculated with Glomus sp. Agronomie, 16: 653–661.

21- Shibamoto, T. 1987. Retention indices in essential oil analysis. Pp. 259-275. In: Capillary gas chromatography in essential oil. Eds., Sandra P. and Bicchi C., Dr. Alfred Heuthig Verlag, New York.

22- Smith S.E and Read D.J. 1997. Mycorrhizal symbiosis, second ed. Academic Press, London, 605.

23- Toussaint J.P. and Smith, E. 2007. Arbuscular mycorrhizal fungi can induce the production of phytochemicals in sweet basil irrespective of phosphorus nutrition. Mycorrhiza, 17: 291-297.