بررسی عوامل موثر بر نسبت جنسی ثانویه گاوهای شیری هلشتاین

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 2، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 25، فروردین 1395، صفحه 206-215   

نوع مقاله: علمی پژوهشی- سایر

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.v8i1.22315

نویسندگان

علیرضا هروی موسوی^* ؛ ابوالقاسم گلیان؛ سید جلال مدرسی

گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

نسبت ثانویه جنسی، نسبت گوساله های نر به ماده زنده متولد شده است. مطالعات انجام شده در گونه های مختلف پستانداران نشان می دهد که فاکتورهای متعددی بر نسبت جنسی ثانویه تاثیر دارند. تغییر در نسبت جنسی ثانویه در گاوهای شیری به لحاظ اقتصادی اهمیت داشته و مورد توجه قرار گرفته است و توانایی تغییر آن می تواند درآمد و سوددهی یک گاوداری را تحت تاثیر قرار دهد. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر پاره ای از عوامل موثر بر نسبت جنسی در گاوهای هلشتاین ایران بود. در مطالعه حاضر از داده‌های شش گله بزرگ گاو شیری در خلال سال‌های 1375 تا 1389 استفاده شد. میانگین تولید استاندارد شده 305 روز گله‌ها 8145 کیلوگرم (با دامنه 7578 تا 8670 کیلوگرم) بود. گله های مزبور تحت پوشش مرکز اصلاح نژاد ایران بوده و ثبت مشخصات و رکوردگیری آن‌ها به صورت منظم توسط کارشناسان شرکت‌های تعاونی گاوداران انجام می‌شد. این گله‌ها در ناحیه شمال شرقی کشور قرار داشتند. داده های تولیدی (روز تولید و تولید تجمیعی ظیر شیر تصحیح شده بر اساس 60 و 305 روز شیردهی)، داده‌های تولید مثلی (نظیر سال زایش، فصل زایش، نوع زایش، جنس گوساله متولد شده، آخرین اطلاعات مربوط به تلقیح، روزهای باز)، و جزئیات حذف احتمالی از گله و یا مرگ ثبت می‌شد. داده‌های جمع‌آوری شده از گله‌ها پیش از تجزیه و تحلیل مجدداً راستی آزمایی شد. بر اساس اسپرم استفاده شده، اسپرم‌ها به چهار گروه ایرانی، کانادایی، آمریکایی و سایر کشورها (شامل اسپرم‌های تهیه شده از کشورهای اروپایی) تقسیم بندی شدند. برای آنالیز آماری داده ها از مدل رگرسیون لجستیک استفاده شد. نتایج نشان داد که درصد گوساله های نر به گوساله های ماده 53 به 47 بود. در مطالعه حاضر نوع اسپرم مورد استفاده در تلقیح مصنوعی (شامل: ایرانی، آمریکایی و کانادایی) تاثیر معنی داری بر نسبت ثانویه جنسی نداشت. سال زایش نیز تاثیری بر نسبت جنسی نداشت. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نوع زایمان (طبیعی و یا غیرطبیعی) تاثیر معنی داری بر نسبت ثانویه جنسی داشت (0.001P

کلیدواژه‌ها

گاو شیری هلشتاین؛ نسبت ثانویه جنسی

مراجع

1- Astolfi, P., and s. Tentoni. 1995. Sources of variation of the cattle secondary sex ratio. Genet selEvol, 27;3-14.

2- Berger, P. J, N. C. Negus., and C. N. Rowsemitt. 1987. Effect of 6-methoxybenzoxazolinone on sex ratio and breeding performance in Microtusmontanus. Biology of Reproduction, 6:255–60.

3- Berry, D. P., and A. R. Cromie. 2007. Artificial insemination increases the probability of a male calf in dairy and beef cattle. Theriogenology, 67, 346–352.

4- Berry, D. P., P. Lonergan., S. T. Butler., A. R. Cromie., T. Fair., F. Mossa., and A. C. Evans. 2008. Negative influence of high maternal milk production before and after conception on offspring survival and milk production in dairy cattle. J. Dairy Sci, 91:329–337.

5- Berry, D. P., J. F. Kearney., and J. R. Roche. 2011. Evidence of genetic and maternal effects on secondary sex ratio in cattle. Theriogenology, 75:1039–1044.

6- Buchanan, G. D. 1974. Asymmetrical distribution of implantation sites in the rat uterus. Biological Reporoduction, 11:611–618.

7- Cameron, E. Z. 2004. Facultative adjustment of mammalian sex ratios in support of the Trivers-Willard hypothesis: evidence for a mechanism. Proc. Biol. Sci. 271:1723–1728.

8- Cameron, E. Z., P. R. Lemons., P. W. Bateman., and N. C. Bennett. 2008. Experimental alteration of litter sex ratios in a mammal. Proceeding Biological Science, 275:323–327.

9- Chandler, J. E., H. C. Steinhot-Chenevert., R. W. Adkinson., and E. B. Moser. 1998. Sex ratio variation between ejaculates within sire evaluated by polymerase chain reaction, calving, and farrowing records. Journal of Dairy Science, 81:1855–1867.

10- Foote, R. H. 1977. Sex ratios in dairy cattle under various conditions. Theriogenology, 8:349–356.

11- Fisher, R. A. 1930. The Genetical Theory of Natural Selection. Oxford University Press, Clarendon, Oxford.

12- Grech, V., P. Vassalos-Agios., and C. Savona-Ventura. 2000. Declining male births with increasing geographical latitude in Europe. J. Epidemiol. Community Health, 54:244–266.

13- Helle, S., T. Laaksonen., A. Adamsson., J. Paranko., and O. Huitus. 2008. Female field voles with high testosterone and glucose levels produce male-biased litters. Animal Behevior, 75:1031–9.

14- Hossein-zadeh, N. G. 2010. Evaluation of the effect of twin births on the perinatal calf mortality and productive performance of Holstein dairy cows. Archiv Tierzucht, 53; 3,256-265.

15- Hossein-Zadeh, N. G., A. Nejati-Javaremi., S. R. Miraei-Ashtiani., and H. Kohram. 2008. An observational analysis of twin births, calf stillbirth, calf sex ratio, and abortion in Iranian Holsteins. Journal of Dairy Science, 91:4198 –205.

16- Hossein-Zadeh, N. G. 2012. Factors affecting secondary sex ratio in Iranian Holsteins. Theriogenology, 77, 214–219.

17- Hylan, D., A. M. Giraldo., J. A. Carter., G. T. Gentry., K. R. Bondioli., and R. A. Godke. 2009. Sex ratio of bovine embryos and calves originating from the left and right ovaries. Biology of Reproduction, 81: 933–938.

18- Jacobsen, R., H. Møller., and A. Mouritsen. 1999, Natural variation in the human sex ratio. Human Reproduction, 14:3120 –25.

19- James, W. H. 1987. The human sex ratio. Part 1: a review of the literature. Human Biology, 59: 721-752.

20- Lobel, S. M., A. J. Pomponio., and G. L. Mutter. 1993. The sex ratio of normal and manipulated human sperm quantitated by the polymerase chain reaction. Fertility Steril, 59:387–392.

21- Lyster, W. R. 1972. The sex ratios of human and sheep births in areas of high mineralization. International Journal of Environmental Study, 2:309 –16.

22- Meier, S., Y. J. Williams., C. R. Burke., J. K. Kay., and J. R. Roche. 2010. Short communication: Feed restriction around insemination did not alter birth sex ratio in lactating dairy cows. Journal of Dairy Science, 93:5408–5412.

23- Navara, K. J., and R. J. Nelson. 2009. Review: Prenatal environmental influences on the production of sex-specific traits in mammals. Seminars in Cell & Developmental Biology, 20:313–319.

24- Pratt, N. C., U. W. Huck, and R. D. Lisk. 1987. Offspring sex ratio in hamsters is correlated with vaginal pH at certain times of mating. Behavior Neural Biology, 48:310–316.

25- Reimers, E., and D. Lenvik. 1997. Fetal sex ratio in relation to maternal mass and age in reindeer. Canadian Journal of Zool, 75:648–650.

26- Roche J. R., J. M. Lee., and D. P. Berry. 2006, Climatic factors and secondary sex ratio in dairy cows. Journal of Dairy Science, 98:3221–7.

27- Rosenfeld, C. S., and R. M. Roberts. 2004. Maternal diet and other factors affecting offspring sex ratio: A review. Biological Reproduction. 71:1063–1070.

28- Silva del Rio, N., S. Stewart., P. Rapnicki., Y. M. Chang., and P. M. Fricke. 2007. An observational analysis of twin births, calf sex ratio, and calf mortality in Holstein dairy cattle. Journal of Dairy Science, 90: 1255-64.

29- Skjervold, H., and J. W. James. 1979. Causes of variation in the sex ratio in dairy cattle. Z. Tierz. Zuchtungsbio, 95:293–305.

30- Toro, M. A., A. Fernandez., L. A. Garcia-Cortes., J. Rodrigañez., and L. Silio. 2006. Sex ratio variation in Iberian pigs Genetics, 173:911–7.

31- Trivers, R., and D. E. Willard. 1973. Natural selection of parental ability to vary the sex ratio of offspring. Science, 179; 90-91.

32- Yilmaz, I., E. Eyduran., and A. Kaygisiz. 2010. Determination of some environmental factors related to sex ratio of Brown Swiss calves. Journal of Animal Plant Science, 20:164 –9.

33- Xu, Z. Z., D. L. Johnson., and L. J. Burton. 2000. Factors affecting the sex ratio in dairy cattle in New Zealand. Proc. New Zealand Social Animal Production, 60:301– 02.

34- Wolff, J. O. 1988. Maternal investment and sex ratio adjustment in American bison calves. Behavior Ecology Sociobiol, 23:127–133.