بررسی تأثیر باکتری Pseudomonas putida و قارچ Glomus intraradices بر برخی صفات مورفولوژی و بیوشیمیایی گیاه شنبلیله L). Trigonella foenum-graecum)

علوم باغبانی

مقاله 1، دوره 30، شماره 1، اردیبهشت 1395، صفحه 112-121   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v30i1.38413

نویسندگان

سیمین ایران خواه^* ؛ علی گنجعلی؛ مهرداد لاهوتی؛ منصور مشرقی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

شنبیله L).Trigonella foenum-graecum ) یک گیاه دارویی قدیمی متعلق به خانواده لگوم ها (Fabaceae) است. باکتری های محرک رشد، رشد گیاه را از طریق مکانیزم هایی مثل بهبود جذب عناصر معدنی و تولید فیتوهورمون ها افزایش می دهند. بعلاوه اثر مفید بعضی از این باکتری ها می‌تواند به علت برهم کنش با قارچ های ویزیکولار آرباسکولار میکوریز باشد. آزمایش با چهار تیمار (فاکتور اول) شامل تلقیح بذر با باکتری Pseudomonas putida، تلقیح با قارچ آرباسکولار میکوریز Glomus intraradices، تلقیح مضاعف باکتری و قارچ میکوریز و شاهد در دو سطح تنش خشکی (فاکتور دوم) 40 درصد ظرفیت زراعی و بدون تنش (80 در صد ظرفیت زراعی) بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در اتاقک رشد آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. صفاتی مانند بیوماس گیاه، مقدار پروتئین های محلول، محتوای ماده‌ی دارویی دیوزژنین و مقدار فسفر گیاه اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمار گیاه شنبلیله با باکتری و قارچ آرباسکولار میکوریز، باعث افزایش صفات مورد بررسی در شرایط تنش خشکی می شود. باکتری Pseudomonas putida و قارچ آرباسکولار میکوریز Glomus intraradices از طریق افزایش میزان جذب عناصر غذایی، حفظ و نگهداری آب باعث افزایش بیوماس، مقدار پروتئین محلول و مقدار ماده دارویی دیوزژنین می شود. از آنجایی که دیوزژنین یک ترکیب دارویی بسیار مهم است می توان از طریق برقراری رابطه همزیستی گیاه شنبلیله با باکتری و قارچ آرباسکولار میکوریز مذکور تولید دیوزژنین را در گیاه افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

باکتری محرک رشد؛ تنش خشکی؛ دیوزژنین؛ رابطه همزیستی و قارچ میکوریز

مراجع

1- Acharya S.N., Thomas J.E., and Basu S.K. 2008. Fenugreek an alternative crop for semiarid region of North America, Crop science, 48: 841- 853.

2- Aroca R. 2012. Plant responses to drought stress from morphological to molecular features, Springer Heidelberg, New York Dordrecht, London.

3- Artusson V., Rojer D., and Janet Jansson K. 2006. Interaction between arbuscularmycorrhizal fungi and bacteria and their potential for stimulating plant growth, Enviromental Microbiology, 8:1-10.

4- Baccou J.C., Lambert F., Sanvaire Y. 1997. Spectrophotometric method for the determination of total steroidal sapogenin, Analyst, 102: 458-466.

5- Bashinu C., Zeev W. 2005.Variation in diosgenin level in seed kernels among different provenances of Balanitesaegyptiaca Del (Zygophyllaceae) and its correlation with oil content, American Journal of Botany, 4:1209-1213.

6- Bradford M. 1976. A rapid and sensitive method for the quantification of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding, Analytical Biochemistry, 72:248-258.

7- Chap man H.D., Pratt P. F. 1982. Method of analysis for soil, plants and water. Chapman publisher: Riverside, CA.

8- Farooq M., Basra S.M.A., Wahid A., Ahmad N., Saleem B.A. 2009. Improving the drought tolerance in rice (Oryza sativa L.) by exogenous application of salicylic acid, Journal of Agronomy and Crop Science, 195:237–246.

9- Hamashenpagam N., Selvaraj T. 2011. Effect of arbuscular mycorrhizal (AM) fungus and plant growth promoting rhizomicroorganisms (PGPR’s) on medicinal plant Solanumviarum seedlings, Journal of Enveriromental Biology, 32-57.

10- Krishna K.R., Bagyaraj D.J. 1984. Growth and nutrient uptake of peanut inoculated with the mycorrhizalfungus Glomus fasciculatum. Compared with own inoculated ones, Plant Soil, 77:405-408.

11- Lenin M., Selvakumar G., Thamiziniyan P., Rajendiran R. 2010. Growth and Biochemical Changes of Vegetable Seedlings Induced by Arbuscularmycorrhizal Fungus, Journal of Environmental Studies and Sciences, 1: 27-31.

12- Li D., Li C., Sun H.,Wang W., Liu L., Zhang Y. 2010. Effect of drought on soluble protein content and projective enzyme system in cotton leaves, Frontiers of Agriculture in China, 4: 56-62.

13- Li P., Mou Y., Lu S., Sun W., Lou J., Yin C., Zhou L. 2012. Quantitative determination of diosgenin in Dioscorea zingiberensis cell cultures by microplate-spectrophotometry and high-performance liquid chromatography, African Journal of Pharmacy and Pharmacology, 6: 1186 – 1193.

14- Najaphy A., Niari Khamssi N., Mostafaie A., Mirzaee H. 2010. Effect of progressive water deficient stress on proline accumulation and protein profiles of leaves in chickpea, American Journal of Botany: 7033-7036.

15- Neeraj singh. K. 2011.Organic amendments to soil inoculated arbuscular mycorrhizal fungi and Pseudomonas fluorescens treatments reduce the development of root-rotdisease and enhance the yield of Phaseolus vulgaris L, European Journal of Soil Biology, 47: 288-295.

16- Nell M. 2009. Effect of the arbuscularmycorrhiza on biomass productionand accumulation of pharmacologically active compounds in medicinal plants. University of Natural Resources and Applied Life Sciences Vienna, Department of Applied Plant Sciences and Plant Biotechnology, Institute of Plant Protection, Vienna.

17- Paul A.K., Arundhati P. 2014. Phytosphere Microbiology and Antimiccrobial Efficacy Trigonella Foenum-graecum L, American Journal of Soil issue and Humanitie, 50-67.

18- Rabie G. H., Abdoul-Nasar M. B., Al-Huminary A. 2005. Increase salinity tolerance of coepea plant by dual inoculation of fungus GlomusClarum and nitrogen-fixer Azospirillum brasilinse, Mycrobiology, 33:51-61.

19- Requene N., Jimenez I., Toro M., Barea J. M.1997. Interactions between plant-growth promoting rhizobacteria (PGPR), arbuscularmycorrhizal fungi and Rhizobium spp. in the rhizosphere of Anthyllis cytisoides, a model legume for revegetation in Mediterranean semi-arid ecosystem, New Phytol,136: 667-677.

20- Selvaraj T., Rajeshkumar S., Nisha M. C., Wondimu L., and Mitiku T. 2008. Effect of Glomus mosseae and plant growth promotingrhizomicroorganisms (PGPR’s) on growth, Nutrients and content ofsecondary metabolites in Begonia malabarica Lam, Maejo International Journal of science and technology, 2: 516-525.

21- Sikuku P.A., Netondo G.W., Onyang J.C., Musyimi D.M. 2010. Effect of water deficit on physiology and morphology of tree varieties of NERICA rainfed rice (Oryza sativa L.), ARPN journal of Agricultural and Biological Science, 5: 23-28.

22- Srinivasan K. 2006. Fenugreek (Trigonellafoenum-graecum): A review of health beneficial physiologica effects, Food Reviews International, 22: 203-224.

23- Uematsu Y., Hirata K., Saito K. 2000. Spectrophotometric Determination of Saponin in Yucca Extract Used as Food Additive, Journal of the Association of Official Analytical Chemists, 83: 1451-1454.

24- Zubek S., Mielcarek S., Turnau K. 2012. Hypercin and pseudohypercin concentration of a valuable medicinal plant HypericumperforatumL. are enhanced by arbuscular mycorrhizal fungi, Mycorrhiza, 22: 149-156.