روش تحلیل مفهومی در تعیین هدفهای تربیتی از دیدگاه ریچارد پیترز: بیان و نقد

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 3، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، شهریور 1399، صفحه 59-75   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fedu.v10i1.84045

نویسنده

طیبه توسلی^*

دانشگاه قم

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، شناخت روش تحلیل مفهومی از دیدگاه ریچارد پیترز، دلالت­های آن در تعیین هدفهای تربیتی و همچنین نقد آن در دیدگاههای مختلف فلسفی و تربیتی است. روش پژوهش استنتاجی-نقدی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد روش تحلیل مفهوم، اگرچه تاریخی طولانی دارد، نخست در اندیشه­های ویتگنشتاین متأخر مورد توجه قرار گرفته است و فیلسوفان آکسفورد، آن را بسط داده­اند. ریچارد پیترز از این روش در تحلیل مفاهیم اساسی تعلیم و تربیت مانند تعریف مفاهیم، تقسیم تعریف­ها به ضعیف و قوی و تعیین شرط­های لازم و کافی در تحلیل مفاهیم استفاده کرد. همچنین او در تعیین هدف­های تربیتی  بر تعالی نگری، تعیین معیارهای اساسی و  تحلیل دقیق مفهوم هدف تأکید داشت. با گذشت نزدیک به نیم قرن از فعالیت­های پیترز، روش تحلیل مفهومی او در تصورات ذهنی، تعریف مفاهیم، نحوه بیان هدف­های تربیتی و گسترش مؤلفه­های این روش قابل نقد است.  همچنین در حال حاضر تعالی­نگری پیترز در تعیین هدف­های تربیتی از دیدگاههای کلاسیک تعلیم و تربیت به حساب می­آید، چرا که در اندیشه­های پساتحلیلی بیشتر به برساخت­گرایی اجتماعی، تعیین هدف­های منعطف و گوناگونی فرهنگ­ها توجه می­شود.

کلیدواژه‌ها

روش تحلیل مفهومی؛ اهداف تربیتی؛ ریچارد پیترز؛ نقد

مراجع

Bagheri, K. Sajadieh, N. Tavassoli, T. (2010) Approaches and Methods of Research in Philosophy of Education. Tehran: Research center of cultural and social studies. (In Persian).

Burbules, N. C. (2004). Ways of Thinking about Educational Quality. Educational Researcher, 33(6), 4-10. Retrieved from: https://www.jstor.org/ stable/3699887.

Carr, D. (2010). Education, Contestation and Confusions of Sense and Concept. British Journal of Educational Studies, 58(1), 89-104. Retrieved from https:// www. Jstor. Org/stable/40962573.

Dancy, J.E. (1992). A Companion to epistemology. U.S.A: Blackwell.

Dewey, J. (1916), Democracy and Education, New York. Macmillan Co.

Gallager, C. W. (2012). The Trouble with Outcomes: Pragmatic Inquiry and Educational Aims. College English, 75(1), 42-60. Stable URL: https// www.jstor. Org/stable/24238306.

Glock. H. J (2008). What is analytic philosophy? London: Cambridge University Press.

Heyer, K. D. (2015), An Analysis of Aims and the Educational “Event”. Canadian Journal of Education. 38(1). 1-27. URL https:// www. Jstor.org/stable/ 10.2307/canajeducrevucan.38.1.03.

Hirst, P. H. & Peters, R.S. (1970). The Logic of Education. London: Routledge.

Khansary, M. (1982). Formal logic. Tehran: Agah Publications institute. (In Persian).

Kosterec, M. (2016). Methods of Conceptual Analysis. Journal of Filozofia, 71(3), 220-230.

Nabavi, lotfalah. (1998). Foundations of New Logic. Tehran: Samt Publications. (In Persian).

Nazarnejad, Narges. (2002). Nature and Types of Definition. Tabriz: Humanities Researches Institute. (In Persian).

Peters, R. S. (2010). Education as Initiation, In: Philosophical Analysis and Education. Archambault, R. D. (Ed). London: Routledge.

Peters, R. S. (1970). Ethics and Education. London: Gorge & Unwin LTD.

Peters, R. S. & Woods, J. & Dray, W. H. (1987). Aims of Education-Conceptual Inquiry, In: Philosophy of Education. Peters, R. S. (Ed). London: Oxford University Press.

Peters, R. S. (1998). The Justification of Education. In: Philosophy of Education, Major Themes in the Analytic Tradition. Volume 1. Hirst, P.H. & White, P. (Ed). London and New York: Routledge.

Quine, W. V. (1953). Reification of Universal, in: From a Logical Point of View. U. S. A: Harvard Ups.

Ryle, G. (1980). The concept of Mind. New York: Penguin Books.

Searle, J. R. (2996), Speech Acts. (M. A. Abdollahi, Trans), Qom: Islamic Science and Culture Institute. (In Persion).

Standish, P. (2004). Continental Philosophy and Philosophy of Education. Journal of Comparative Education, 40(4), 485-501.

Strool, A. (2000). Twentieth-Century Analytic Philosophy. New York: Colombia University Press.

Wittgenstein, L. (1953). Philosophical Investigations. Oxford: Blackwell.