بررسی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد برگ، درصد و اجزای اسانس به لیمو (Lippia citriodora Kunth)

علوم باغبانی

مقاله 2، دوره 30، شماره 2، خرداد 1395، صفحه 293-302   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v30i2.41574

نویسندگان

محمدتقی عبادی¹؛ مجید عزیزی²؛ فاطمه سفیدکن³؛ نوراله احمدی^{* 4}

¹Tarbiat Modares

²دانشگاه فردوسی مشهد

³مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

⁴دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

با توجه به افزایش تقاضا در بازار در حال رشد فرآورده‌های دارویی با منشا گیاهی، تولید ارگانیک و ارتقاء کیفیت ماده‌ی خام اولیه بایستی اولین هدف جهت توسعه‌ی این محصولات باشد. در این راستا آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار بر روی گیاه دارویی به لیمو در سال ۱۳91 و در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس صورت پذیرفت. تیمارها شامل استفاده از ورمی‌کمپوست به میزان 10، 20 و 30 درصد حجم گلدان، ورمی‌واش، کودکامل و شاهد (بدون کود) بودند. پس از برداشت برگ‌ها در مرحله شروع گلدهی، اسانس آن‌ها استخراج شد و سپس به‌وسیله دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد برگ (73/7 گرم) و میزان اسانس (1/1 درصد) مربوط به تیمار استفاده از 30 درصد ورمی‌کمپوست در گلدان بود و کمترین عملکرد برگ (75/4 گرم) و محتوای اسانس (8/0 درصد) به تیمار شاهد تعلق داشت. در بررسی اجزای اسانس، بیشترین میزان سیترال (9/54 درصد) متعلق به تیمار کود کامل بود ولی بیشترین میزان لیمونن و 8/1 سینئول (به ترتیب 4/7 و 8/8 درصد) در تیمار استفاده از 30 درصد ورمی‌کمپوست در گلدان مشاهده شد. همچنین در بررسی گروه‌های اجزای اسانس، تیمار 30 درصد ورمی‌کمپوست بیشترین مقادیر مونوترپن های هیدروکربنی و اکسیژن‌دار (به ترتیب 4/12 و 3/63 درصد) را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می‌رسد که کود ورمی کمپوست می‌تواند به عنوان جایگزین مطلوب کودهای شیمیایی در راستای تولید ارگانیک به لیمو با کمیت و کیفیت مواد موثره بالا استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

سیترال؛ گیاه دارویی؛ ورمی‌کمپوست؛ ورمی‌واش

مراجع

1- Adams R.P. 2001. Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/Mass Spectrometry. Allured Publishing Crop, NewYork. 456 p.

2- Akbarinia A., Ghalavand A., Sefidkon F., Rezaei M.B., and Sharifi A. 2004. Study on the effect of different rates of chemical fertilizer, manure and mixture of them on seed yield and main, compositions of essential oil of ajowan (Trachyspermum copticum). Pajouhesh-Va-Sazandegi, 61: 32-41. (in Persian with English abstract)

3- Alavi L., Barzegar M., Jabbari A., and Naghdibadi H. 2011. The effect of heat treatment on chemical composition and antioxidant property of Lippia citriodora essential oil. Journal of Medicinal Plants, 10: 65-75.

4- Anwar M., Patra D.D., Chand S., Alpesh K., Naqvi A.A., and Khanuja S.P.S. 2005. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation, and oil quality of French basil. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 36 (13-14): 1737-1746.

5- Atiyeh R.M., Arancon N.Q., Edwards C.A., and Metzger J.D. 2001. The influence of earthworm processed pig manure on the growth and productivity of marigolds. Bioresource Technology, 81 (2): 103-108.

6- Atiyeh R.M., Subler S., Edwards C.A., Bachman G., Metzger J.D., and Shuster W. 2000. Effects of vermicomposts and composts on plant growth in horticultural container media and soil. Pedobiologia, 44 (5): 579-590.

7- Ayyobi H., Peyvast G.A., and Olfati J.A. 2013. Effect of vermicompost and vermicompost extract on oil yield and quality of peppermint (Mentha piperita L.). Journal of Agricultural Sciences, 58 (1): 51-60.

8- Azizi M., Baghani M., Lackzian A., and Aroiee H. 2007. Effect of different level of vermicompost and vermiwash spraying on morphological traits and essential oils content of Ocimum basilicum. Agricultural Sciences and Technology, 21: 41-52. (in Persian with English abstract)

9- Bremness L. 1999. Herbs. Eyewitness Handbook, London, 176 p.

10- Carnat A., Carnat A.P., Fraisse D., and Lamaison J.L. 1999. The aromatic and polyphenolic composition of lemon verbena tea. Fitoterapia, 70: 44-49.

11- Darzi M.T., Hadjseyed Hadi M.R., and Rejali F. 2011. Effects of vermicompost and phosphate biofertilizer application on yield and yield components in Anise (Pimpinella anisum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 26: 452-465. (in Persian with English abstract)

12- Duarte M.C., Figueira G.M., Sartoratto A., Rehder V.L., and Delarmelina C. 2005. Anti-Candida activity of Brazilian medicinal plants. Journal of Ethnopharmacology, 97 (2): 305-311.

13- Duschatzky C.B., Martinez A.N., Almeida N.V., and Bonivardo S.L. 2004. Nematicidal activity of the essential oils of several Argentina plants against the root-knot nematode. Journal of Essential Oil Research, 16 (6): 626-628.

14- Ghasemi Dehkordi N. 2000. Iranian Herbal Pharmacopeia. Ministry of Health and Medical Education publication, Tehran. 795p. (in Persian)

15- Ghazi Manas M., Banj Shafiee Sh., Hajseyed Hadi M.R., and Darzi M.T. 2013. Effects of vermicompost and nitrogen on qualitative and quantitative yield of chamomile (Matricaria chamomilla L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29: 269-280. (in Persian with English abstract)

16- Jahan M., Amiri M.B., Shabahang J., and Tahami M.K. 2013. The effects of simultaneous application of different organic and biological fertilizers on quantitative and qualitative characteristics of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo L.). Iranian Journal of Field Crops Research, 11: 73-87. (in Persian with English abstract)

17- Kiafar R., Akbarzadeh M., and Mahboub Khommami A. 2013. Investigation of the effect of some organic fertilizers on the oil of lemon verbena (Lippia citriodora L.) and its antibacterial effects. International Journal of Farming and Allied Sciences, 2 (20): 866-871.

18- Kintzios S.E. 2002. Oregano: The Genera Origanum and Lippia. CRC press, NewYork. 296 p.

19- Lopez A.G., Theumer M.G., Zygadlo J.A. and Rubinstein H.R. 2004. Aromatic plants essential oils activity on Fusarium verticillioides Fumonisin B (1) production in corn grain. Mycopathologia, 158 (3): 343-349.

20- Mafakheri S., Omidbaigi R., Sefidkon F. and Rejali F. 2012. Effect of vermicompost, biophosphate and azotobacter on quantity and quality of essential oil of Dracocephalum moldavica L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 27: 596-605. (in Persian with English abstract)

21- Moradi R., Nasiri Mahallati M., Rezvani Moghaddam P., Lakzian A., and Nejad Ali A. 2011. The effect of application of organic and biological fertilizers on quantity and quality essential oil of Foeniculum vulgare Mill. Journal of Horticulture Science, 25: 25-33. (in Persian with English abstract)

22- Mozaffarian V. 2009. Dictionary of Iranian Plant Names: Latin-English-Persian. Farhang Moaser Publication, Tehran. 671p. (in Persian)

23- Nath G., and Singh K. 2011. Effect of foliar spray of biopesticides and vermiwash of animal, agro and kitchen wastes on soybean (Glycine max L.) crop. Botany Research International, 4 (3): 52-57.

24- Nath G., and Singh K. 2012. Effect of vermiwash of different vermicomposts on the kharif crops. Journal of Central European Agriculture, 13(2): 379-402.

25- Nemati H., Azizi M., Mohammadi S., and Karimpour S. 2013. The study on the effect of spraying with different concentrations of vermicompost extract (vermiwash) on the morphological traits, yield and percentage of essential oil of lemon balm (Melissa officinalis L.). Journal of Horticulture Science (Agricultural Sciences and Technology), 27: 411-417. (in Persian with English abstract)

26- Ohno T., Kita M., Yamaoka Y., Imamura S., Yamamoto T., Mitsufuji S., Kodama T., Kashima K., and Imanishi J.O. 2003. Antimicrobial activity of essential oils against Helicobacter pylori. Helicobacter, 8 (3): 207-215.

27- Omidbaigi R. 2006. Production and Processing of Medicinal Plants. Vol 1. Behnashr Publication, Mashhad. 397p. (in Persian)

28- Ono M., Oda E., Tanaka T., Iida Y., Yamasaki T., Masuoka C., Ikeda T., and Nohara T. 2008. DPPH radical-scavenging effect on some constituents from the aerial parts of Lippia triphylla. Journal of Natural Medicines, 62 (1): 101-106.

29- Sahoo S. 2001. Conservation and Utilization of Medicinal and Aromatic Plants. Allied publishers, New Delhi, 423 p.

30- Santos-Gomes P.C., Fernandes-Ferreira M., and Vicente A.M.S. 2005. Composition of the essential oils from flowers and leaves of Vervain (Aloysia triphylla Britton) Grown in Portugal. Journal of Essential Oil Research, 17 (1): 73-78.

31- Valentão P., Fernandes E., Carvalho F., Andrade P.B., Seabra R.M., and Bastos M.L. 2002. Studies on the antioxidant activity of Lippia citriodora infusion: scavenging effect on superoxide radical, hydroxyl radical and hypochlorous acid. Biological & Pharmaceutical Bulletin, 25 (10): 1324-1327.