اثر نیتروژن و تداخل علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت در دو سامانه آبیاری غرقابی و قطره‌ای

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 5، دوره 29، شماره 3، آذر 1394، صفحه 365-377   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v29i3.33014

نویسندگان

روزبه زنگوئی نژاد؛ سید عبدالرضا کاظمینی^*

دانشگاه شیراز

چکیده

به منظور بررسی اثرات سامانه های آبیاری، نیتروژن و تداخل علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت، پژوهشی در سال 1391 در ایستگاه زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در قالب طرح کرت های دو بار خرد شده بر پایه بلوک کامل تصادفی، صورت گرفت. در این آزمایش انواع سیستم های آبیاری (غرقابی و قطره ای) به عنوان کرت های اصلی، سطوح نیتروژن (صفر، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) به عنوان کرت های فرعی و تداخل علف های هرز (با و بدون علف هرز) به عنوان کرت های فرعی فرعی بودند. نتایج نشان داد که حضور علف های هرز به طور معنی داری باعث کاهش عملکرد دانه تا 51 درصد و اجزای عملکرد دانه ذرت (تعداد ردیف و دانه در بلال، طول و قطر بلال و وزن صد دانه) شدند. با افزودن نیتروژن تا سطح 150 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه به طور معنی داری افزایش یافت. تغییر سامانه آبیاری از غرقابی به قطره ای به طور معنی داری با تاثیر بر کاهش تراکم و زیست توده علف های هرز به ترتیب به میزان 8/56 و 3/54 درصد موجب کاهش تداخل علف های هرز شد و به ‌طور معنی داری عملکرد دانه ذرت را افزایش داد. کاربرد مقادیر یکسان نیتروژن در دو سامانه آبیاری پاسخ های متفاوتی به دست داد به طوری که کاربرد 75 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در سیستم آبیاری قطره ای نسبت به آبیاری غرقابی سبب کاهش مقدار زیست توده علف های هرز به ترتیب به میزان 6/62 و 4/64 درصد شد. در نهایت نتایج نشان دادند که اتخاذ سامانه آبیاری مطلوب با تاثیر بر رشد علف های هرز به عنوان یک راهکار زراعی با کاهش رقابت بین علف هرز و گیاه زراعی و مهار بهتر علف های هرز می تواند نقش مهمی در افزایش تولید داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

تراکم علف های هرز؛ رقابت؛ زیست توده علف های هرز؛ سامانه آبیاری

مراجع

1- Badr M.A., Abou Hussein, S.D. and El-Tohamy W.A. 2010. Nutrient uptake and yield of tomato under various methods of fertilizer application and levels of fertigation in arid lands. Healthy Plants, 62(1): 11–19.

2- Blackshaw R.E., Odonovan J.T., Harker, K.N. and Li X. 2002.Beyond herbicides: New approaches to Managing Weeds. Agriculture and Agri-Food Canada, 52: 614-622.

3- Bondada, B.R. and Oosterhuis D.M. 2001. Canopy photosynthesis, specific leaf weight, and yield components of cotton under varying nitrogen supply. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 24: 469–477.

4- Bonifas K.D., Walters D.T., Cassman, K.G. and Lindquist J.L. 2005. The effects of nitrogen supply on root: shoot ratio in corn and velvetleaf. Weed Science, 53:670–675.

5- Bruns, H.A. and Abbas H. k. 2005. Ultra high plant population and nitrogen fertility effects on corn I the Mississippi Valley. Agron Journal, 97:1136-1140.

6- Carlson, H.L. and Hill J.E. 1986. Wild oat (Avena fatua) competition with spring wheat: effects of nitrogen fertilization. Weed Science, 34:29-33.

7- Correll D. L. 1998. The role of phosphorus in the eutrophication of receiving waters: a review. Journal of Environmental Quality, 27(2): 261-266.

8- Evans S.P., Knezevic S.Z., Lindquist J.L., Shapiro, C.A. and Blankenship E.E. 2003. Nitrogen application influences the critical period for weed control in corn. Weed Science, 51:408-417.

9- FAO. 2002. Deficit Irrigation Practices. Water Report No. 22. Rome.

10- Fathi G.A. 2008. Grouth and mineral nutrition of field crops. Iranain academic for education, culture and research (ACECR), Mashhad.

11- Hamdy A. 2001. Agricultural water demand management: a must for water saving. In: Advanced Short Course on Water Saving and Increasing Water Productivity: Challenges and Options. p. B 15.1-b 18.30. University of Jordan, Amman. Jordan.

12- Husseini S.A., Rashed Mohassel M.H., Nassiri Mahallati, M. and Hajmohammadnia Ghalibaf1 K. 2009. The influence of nitrogen and weed interference periods on corn (Zea mays L.) yield and yield components. Journal of Plant Protection, 23(1): 97-105. (in Persian with English abstract)

13- Harrison S.K., Regnier E.E., Schmoll, J.T. and Webb J.E. 2001. Competition and fecundity of giant rag weed in corn. Weed Science, 49: 224–229.

14- Knezevic S.Z., Horak, M.J. and Vanderli R.L. 1997. Relative time of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus) emergence is critical in pigweed-sorghum (Sorghum bicolor) competition. Weed Science, 45:502-508.

15- 15- Kogbe, J.O.S. and Adediran J. A. 2003. Influence of nitrogen, phosphorus and potassium application on the yield of maize in the Savanna Zone of Nigeria. African Journal of Biotechnology, 2 (10):345 - 349.

16- Norton, E.R. and Silvertooth J.C. 2007. Evaluation of added nitrogen interaction effects on recovery efficiency in irrigated cotton. Soil Science, 172: 983–991.

17- Ovverman R., Wilson, D.M. and Vidack W. 1995. Extended probability model for dry matter and nutrient accumulation by crops. Journal of Plant Nutrition, 18:2609-2627.

18- Sarabi V., Nassiri Mahallati M., Nezami, A. and Rashed Mohassel M. H. 2010. Effect of density and relative time of emergence common lambsquarters (Chenopodium album L.) on yield component of corn (Zea mays L.). Journal of Plant Protection, 24(2): 128-136. (in Persian)

19- Sharmasarkar F.C., Sharmasarkar, S. and Miller S. D. 2001. Assessment of drip and flood irrigation on water and fertilizer use efficiencies for sugarbeets. Agricultural Water Management, 46: 241–251.

20- Shiklomanov I.A. 2000. Appraisal and assessment of world water resources. Water International, 25(1):11-32.

21- Shrestha A., Mitchell, J.P. and Lanini W. T. 2007. Subsurface drip irrigation as a weed management tool for conventional and conservation tillage tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) production in semi-arid agroecosystems. Journal of Sustainable Agriculture, 31(2):91-112.

22- Stikic R., Popovic, S. and Srdic M. 2003. Partial root drying (PRD): a new technique for growing plants that saves water and improves the quality of fruit. Bulgarian Journal of Plant Physiology, (Special issue): 164–171.

23- Tollenaar M., Aguilera, A. and Nissanka S.P. 1997. Grain yield is reduced more by weed interference in an old than in a new maize hybrid. Agronomy Journal, 89: 239-246.

24- Vanderlip R.L., Okonkwo, J.C. and Schaffer J.A. 1988. Corn response to precision of within-row plant spacing. Application Agriculture Research, 3: 116-119.

25- Williams M. M. II. 2006. Planting date influences critical period of weed control in sweet corn. Weed Science, 54:927–932.

26- Zand E., Rahimian Mashhadi H., Koocheki A., Kholghani J., Mosavi, S.K. and Ramazani K. 2011. Weed ecolology implications for management. Iranain academic for education, culture and research (ACECR), Mashhad.