تأثیر دما، شوری و عمق کاشت بر جوانه‌زنی بذر و سبزشدن علف هرز مهاجم نیلوفرپیچ (Ipomoea spp.)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 9، دوره 29، شماره 3، آذر 1394، صفحه 437-448   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v29i3.42966

نویسندگان

عطیه کیانی¹؛ آسیه سیاهمرگویی^{* 2}؛ الیاس سلطانی³

¹آزاد اسلامی واحد گرگان

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³دانشگاه تهران

چکیده

به منظور مطالعه اثر برخی عوامل محیطی بر مولفه‌های جوانه‌زنی بذر علف هرز نیلوفر پیچ، دو آزمایش در آزمایشگاه تخصصی مدیریت حفظ نباتات، جهاد کشاورزی استان گلستان در سال 1392 انجام شد. در آزمایش اول تأثیر شش عمق کاشت (1، 3،5، 7، 10 و 13 سانتی متر) و اندازه بذر (ریز و درشت) در دمای مناسب بر سبز شدن این گیاه (دمای 30 درجه سانتی‌گراد) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد.درآزمایش دوم اثر شوری و دما بر جوانه‌زنی بذور گیاه نیلوفر پیچ، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت . تیمارهای مورد بررسی شامل شوری در هفت سطح (0، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1- و 2/1- مگاپاسکال) و دما در هفت سطح (15،20،25، 30،35، 38 و 40 درجه سانتی گراد) بودند. نتایج نشان داد که افزایش عمق کاشت به بیش از 5 سانتی‌متر باعث کاهش درصد سبز شدن گیاهچه می‌گردد. در اثر متقابل عمق کاشت و اندازه بذر، در عمق‌های بالای 1 سانتی متر، درصد سبز شدن گیاهچه بذر درشت بیشتر از بذر ریز بود. اما فقط در عمق 13 سانتی‌متر بین درصد سبز شدن گیاهچه دو اندازه بذر اختلاف معنی‌دار (05/0p≤) مشاهده شد. در هر سطح دمایی، با افزایش غلظت نمک از جوانه‌زنی کاسته شد. بر اساس مدل سه پارامتری لجستیک، غلظت نمک مورد نیاز برای کاهش 50 درصدی جوانه‌زنی بذر این علف هرز، 73/0- مگاپاسکال برآورد گردید. مدل دوتکه ای مقادیر دماهای کاردینال جوانه زنی نیلوفرپیچ شامل دمای پایه، مطلوب و سقف را در تیمار شاهد به ترتیب 9، 30 و 42 درجه سانتی‌گراد برآورد نمود.با توجه به نتایج مشخص شد که در این گیاه با افزایش شوری، مقدار دمای پایه و تعداد ساعات بیولوژیک لازم برای جوانه زنی افزایش و مقدار دمای مطلوب و سقف کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها

استان گلستان؛ دماهای کاردینال؛ سویا؛ عوامل محیطی؛ مدل رگرسیونی

مراجع

Asgarpour, R., Ghorbani, R., and Khajeh-Hosseini, M. 2013. Effect of environmental factors on wild poinsettia (Euphorbia heterophylla L.) germination, new introduced weed in soybean field. Weed Research Journal, 5:183-198. (in Persian with English abstract)

2- Benvenuti, S. 2003. Soil texture involvement in germination and emergence of buried weed seeds. Agronomy Journal, 95:191–198.

3- Benvenuti, S., Macchia, M. and Mieli, S. 2001. Light, temperature and burial depth effects on Rumex obtusifolius L. seed germination and emergence. Weed Research, 41:177-186.

4- Bryson, C.T., and Defelice, M.S. 2010. Weeds of the Midwestern United States and Central Canada, Athens, GA: university of Georgia press. 195p.

5- Buchanan, G.A., and Burns, E.R. 1971. Weed competition in cotton, I: sicklepod and tall morningglory. Weed science, 19:576-579.

6- Chauhan B.S., Gill G., and Preston C. 2006. Seed germination and seedling emergence of three horn bedstraw (Galium tricornutum). Weed Science, 54:867–872.

7- Chauhan, B.S., and Abugho, S.B. 2012. Threelobe morningglory (Ipomoea triloba) germination and response to herbicides. Weed Science, 60:199–204.

8- Chauhan, B.S., and Johnson, D.E. 2008. Germination ecology of chinese sprangletop (Leptochloa chinensis) in the Philippines. Weed Science, 56:820–825.

9- Chauhan, B.S., Gill, G., and Preston, C. 2006. Factors affecting seed germination of annual sowthistle (Sonchus oleraceus) in southern Australia. Weed Science, 54:854-860.

10- Crowley, R.H., and Buchan, G.H. 1978. Competition of four morning glory (Ipomoea spp.) species with cotton (Gossypium hiesutum). Weed Science, 26:484-488.

11- El-Keblawy, A., and Al-Rawai. 2005. Effects of salinity, temperature and light on germination of invasive prosopis juliflora (Sw.) D.C. Journal of Arid Environments, 61:555-565.

12- Fenando, E.P., Boero, C., Gallardo, M., and Gonzalez, J. 2000. Effect of NaCl on germination, growth, and soluble suger content in Chenopodium quinonaseeds. Botanical Bulletin of Academia Sinica, 41:27- 34.

13- Ghderi-Far, F., Alimagham, S.M., Rezaei moghadam, H., and Haghighi, M. 2012. Influence of environmental factors on seed germination and seedling emergence of rye (Secale cereale L.) as a volunteer plant in wheat fields. Electronic Journal of Crop Production, 5:121-133. (in Persian with English abstract)

14- Guma, I.R., Padron-Mederos, M.A., Santos-Guerra, A., and Reyes-Betancort, J.A. 2010. Effect of temperature and salinity on germination of Salsola vermiculata L. (Chenopodiaceae) from Canary Islands. Journal of Arid Environments, 74:708–711.

15- Izadi-Darbandi; E., Mohammadian; M., Yanegh; A., and Zarghani, H. 2012. The Effects of Temperature and Salinity on Germination and Seedling Growth Characteristics of Sesame (Sesamum indicum) Landraces. Journal of Iranian Field Crop Research, 10:335-345. (in Persian with English abstract)

16- Johnson, R.J. 1971. Effect of weed competition on sunflower. Weed Science, 19:378-380.

17- Khaleghi, E., and Ramin, A.A. 2005. Study of the effects of salinity on growthand development of lawns (Lolium perenne L., Festuca arundinacea and Cynodon dactylon). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 9:57-68.

18- Khan, M.A., and Ungar, I.A. 1999. Seed germination and recovery of Triglochin maritima from salt stress under different thermo periods. Great Basin Naturalist, 59: 144–150.

19- Khan, M.A., Gul, B., and Weber, D.J. 2001. Effect of salinity and temperature on the germination of Kochia scoparia. Wetlands Ecology and Management, 9: 483-489.

20- Kiyani, E. 2014. The effect of some environmental factors on seed germination of morning glory (Ipomoea spp.). MSc Thesis. Azad University of Gorgan. 111 p.

21- Koger, C.H., Reddy, K.N. and Poston, D.H. 2004. Factors affecting seed germination, seedling emergence, and survival of texasweed (Caperonia palustris). Weed Science, 52:989–995.

22- Mennan, H., and Ngouajio, M. 2006. Seasonal cycles in germination and seedling emergence of summer and winter population of catch weed bedstraw and wild mustard. Weed Science, 54:114-120.

23- Mighani, F. 2003. Allelopathy, from Concept to Application. Parto Vaghea prss. 256 p.

24- Mojab, M. and Zamani, Gh. 2010. Effects of Salt (NaCl) and Drought (PEG 6000) Stresses on Germination Characteristic and Seedling growth of Hoary Cress (Cardaria draba). Journal of Plant Protection, 24:151-158. (in Persian with English abstract)

25- Nejadhasan, B. 2014. The effect of some environmental factors on seed germination of Eruca sativa. MSC Thesis. Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. 103 p.

26- Oliveira, M.J., and Norsworthy, J.K. 2006. Pitted morningglory (Ipomoea lacunosa) germination and emergence as affected by environmental factors and seeding depth. Weed Science, 54:910–916.

27- Radosevich, S.R., Holt. J.S., and Ghersa, C.M. 2007. Ecology of Weeds and Invasive Plants Relationship to Agriculture and Natural Resource Management . John Wiley& Sons. 472pp.

28- Rashed Mohassel; M.H., Kazerooni Monfared; E., and Alebrahim, M.T. 2012. Effects of Some Environment Factors on Wild Lettuce (Lactuca serriola) Germination. Joournal of Plant Protection, 25:341-350.

29- Sabouri Rad; S., Kafi; M., Nezami; A., Bannayan Aval, M. 2013. Evaluation of germination behavior of kochia seed (Kochia scoparia L. Schard.), under different temperatures and salinity stress levels. Agroecology, 4:282-293. (in Persian with English abstract)

30- Savari-Nejad, A.R., Habibian, L., and Yunes-Abadi, M. 2010. The introduction of new invasive weeds of wild melon, morning glory and two spurge species in soybean fields in Golestan province. The First National Conference on Advances in the production of plant oils, 26-27 May 2010. Bojnourd, Iran.

31- Singh, M., Ramries, A.H., Sharma, Sh.D., and Jhala, A.J. 2012. Factors affecting the germination of tall morning glory (Ipomoea purpurea). Weed Science, 60:64-68.

32- Soltani, A., and Maddah, V. 2010. Simpie, Applied Programs for Education and Research in Agronomy. Ecological Agriculture Association, Shahid Beheshti University press. 80 p.

33- Soltani, A., Galeshi, S., Zeinali, E., and Latifi, N. 2002. Germination, seed reserve utilization and seedling growth of chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Science and Technology, 30:51-60.

34- Soltani, A., Ghaderi-Far, F., and Soltani, A. 2008. Application of germination in response to temperature and water potential in seed science research. The First National Conference Science and Technology of Seeds, 12-13 Nov. 2004. Gorgan, Iran.

35- Taylor, G.B., and Ewing, M.A. 1996. Effects of extended (4-12 year) burial on seed softening in subterranean clover and annual medics. Australian Journal of Experimental Agriculture, 36:145-150.

36- [USDA] U.S. Department of Agriculture. 2011. PLANTS database. Available at http://plants. Usda. gov/java/profile?symbol=IPPU2. (visited 31 May 2014).

37- Wang, J., Ferrell, J., MacDonald, G., and Sellers B. 2009. Factors affecting seed germination of cadillo (Urena lobata). Weed Science, 57:31–35.