مقایسه شاخص مقاومت چند رقم زراعی سیب زمینی نسبت به سوسک کلرادوی سیب زمینی، Leptinotarsadecemlineata (Say) (Col.:Chrysomelidae)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 15، دوره 29، شماره 4 - شماره پیاپی 33، دی 1394، صفحه 607-616   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v29i4.28209

نویسندگان

اکبر قاسمی کهریزه^{* 1}؛ قدیر نوری قنبلانی²؛ نورالدین شایسته¹؛ ایرج برنوسی³

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

²دانشگاه محقق اردبیلی

³دانشگاه ارومیه

چکیده

به منظور مقایسه شاخص مقاومت گیاه (PRI) در 33 رقم زراعی سیب زمینی نسبت به سوسک کلرادوی سیب زمینی، Leptinotarsadecemlineata(Say) آزمایش هائی در سال های 1386 و 1387 در مزرعه و گلخانه در شهرستان نقدهانجام گرفت. در آزمون انتخابکه در شرایط مزرعه انجام شد، تعداد حشرات کامل جلب شده به هر رقم برای تعیین شاخص آنتی زنوز استفاده شد. همچنین میزان تلفات دوره های لاروی و شفیرگی آفت روی ارقام مختلف در شرایط گلخانه ای برای محاسبه شاخص آنتی بیوز مورد استفاده قرار گرفت. برای تعیین شاخص تحمل ارقام،طی دو سال زراعی هر سال دو آزمایش مزرعه ای تیمار و شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طراحی شد. در دوره های رشدی معین تعداد 40 عدد لارو متوسط (سن 2 و اوایل سن 3) روی هر بوته در آزمایش تیمار رهاسازی شد. در آخر فصل زراعی غده های تولیدی در بلوک های تیمار و شاهد برداشت شدو میزان کاهش عملکرد هر یک از ارقام نسبت به شاهد تعیین و شاخص تحمل محاسبه شد. برای تمام ارقام مورد بررسی در هر سال شاخص مقاومت نسبت به سوسک کلرادوی سیب زمینی تعیین شد. در سال 1386 ارقامدلیکات، بریجتوکاردینال به ترتیب با شاخص مقاومت 63/52، 30/36 و 87/29 مقاوم ترین و ارقام دیامانت، آپارت وولوکس به ترتیببا شاخص مقاومت 90/1، 06/2 و 26/2 حساس ترین ارقام مورد بررسی در مقابل سوسک کلرادوی سیب زمینی بودند. در سال 1387 نیز ارقامسانتانا، بریجتوسینجابه ترتیب با شاخص مقاومت 56/48، 36/28 و 80/25 مقاوم ترین و ارقام ولوکس، آگریاو برایتبه ترتیب با شاخص مقاومت 95/1، 71/2 و 20/3 در بین 33 رقم مورد بررسی حساس ترین ارقام به سوسک کلرادوی سیب زمینی بودند.

کلیدواژه‌ها

آنتی بیوز؛ آنتی زنوز؛ تحمل؛ شاخص مقاومت گیاه

مراجع

1- Bishop B.A., and Grafius E.J. 1996.Insecticide resistance in the Colorado potato beetle. p. 355-377.In P.H.A. Jolivet, and M.L. Cox (ed.) Chrysomelidae biology.Vol. 1. Amsterdam, Netherlands: SPB Academic Publishing.

2- Boiteau, G., Pierre J., and Blanc R.L. 1999. Colorado potato beetle life stages. Available at: http://res2agr.ca/ fredriction/ home/ texts/ staff/ studies/ 3500/ cpb.htm.

3- DentD. 2000. Insect pest management. (2nded.). CABI Publishing.

4- FAO, 2010. Available at: http://faostat.org/site/636/default.aspex.

5- FerroD.N., and Boiteau G. 1993. Management of insect pests.p. 103–116. InR.C. Rowe et al. (ed.) Potato health management. APS Press.Potato Association of America.

6- Ferro D.N., Norzuch B.J., and Margolies D. 1983. Crop loss assessment of Colorado potato beetle on potatoes in western Massachusetts. Journal of Economic Entomology, 76:349–356.

7- Horber E. 1980. Types and classification of resistance.p. 15–21. In F.G. Maxwell et al. (ed.) Breeding plants resistant to insects. John Wiley, New York.

8- Horton D.N., Chauvin R.L., Hinojosa T., Larson D., Murphy C., and Biever K.D. 1997. Mechanism of resistance to Colorado potato beetle in several potato lines and correlation with defoliation. Entomologia Experimentalis et Applicata, 82:239–246.

9- Inayatullah C., Webster J.A., and Fargo W.S. 1990. Index for measuring plant resistance to insects. Southwest Entomology, 109: 146–152.

10- Jackai L.E.N. 1991. Laboratory and screenhouse assays for evaluating cowpea resistance to the legume pod borer. Crop Protection, 10: 48–52.

11- Karroubizadeh S., Nouri-Ganbalani G., and Valizadeh M. 2002. Evaluation of resistance mechanisms to Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say), in 20 potato cultivars. Journal of Agricultural Science, 1: 47-54. (in Persian with English summary)

12- KishabaA.N., and Manglitz G.R. 1965. Non-preference as a mechanism of sweetclover and alfalfa resistance to the sweetclover aphid and spotted alfalfa aphid.Journal of Economic Entomology, 58: 566–569.

13- Kung K.J., Milner M., Wyman J.A., Felidan J., and Nordheim E. 1992. Survival of Colorado potato beetle (Col.: Chrysomelidae) after exposure to subzero thermal shocks during diapouse. Journal of Economic Entomology, 85: 1695–1700.

14- Lage J., Skovmand B., and Andersen S.B. 2003. Characterization of greenbug (Homoptera: Aphididae) resistance in synthetic hexaploid wheats. Journal of Economic Entomology, 96:1922–1928.

15- Lopez R., and Ferro D.N. 1995.Larviposition response of Myiopharusdoryphorae(Dip.: Tachinidae) to Colorado potato beetle (Col.: Chrysomelidae) larvae treated with lethal and sublethal doses of Bacillus thuringiensis Berliner subsp. tenebrionis. Journal of Economic Entomology, 88: 870–874.

16- LyytinenA., Lindstrom L., Mappes J., Tiitto R.J.,Fasulati S.R., and Tiilikhala K. 2007. Variability in host plant chemistry: behavioral responses and life – history parameters of the Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata). Chemoecology, 17: 51–56.

17- Martel J.W., Alford A.R., and Dickens D.J. 2007. Evaluation of a novel host plant volatile – based attracticide for management of Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say). Crop Protection, 26: 822–827.

18- Mc GaugheyW.H., and Johnson D.E. 1992. Indian meal moth resistance to different strains and mixtures of Bacillus thuringiensis. Journal of Economic Entomology, 85: 1594–1600.

19- Morgan J., Wilde, G.,and Johnson D. 1980. Greenbug resistance in commerical sorghum hybrids in the seedling stage. Journal of Economic Entomology, 73: 510–514.

20- Muller K.O. 1959. Hypersensitivity.p. 469–519. InJ.G. Horsfall et al. (ed.) Plant pathology-an advanced treatise. Academic Press, New York, USA.

21- Naderi Meshkin H. 2007. Optimization of plant tissue culture and transfer of gus and bar genesto potato plant (Solanumtuberosum L.) and study of proteins related to pathogen (RRs) on the Colorado potato beetle pest. MSc Thesis, Tehran University, 111 pp.(in Persian with English summary).

22- Ng S.S., Davis F.M., and Williams W.P. 1990. Ovipositional response of southwestern corn borer (Lepidoptera: Noctuidae) to selected maize hybrids. Journal of Economic Entomology, 83: 1575–1577.

23- Nouri-Gabalani G. 1989. Preliminary study of Colorado potato beetle, Leptinotarsadecemlineata (Say), biology in Ardabil province, Journal of Agricultural Science. 20: 1-9. (in Persian with English summary).

24- Painter R.H. 1951. Insect resistance in crop plants.Mac Millan Publisher, New York, USA.

25- Pelletier Y., Clark C., and Georges C.T. 2001.Resistance of three wild tuber–bearing potatoes to the Colorado potato beetle. Entomologia Experimentalis et Applicata, 100: 31–41.

26- Pelletier Y., and Dutheil J. 2006.Behavioural responses of the Colorado potato beetle to trichomes and leaf surface chemicals of Solanumtarrijense. Entomologia Experimentalis et Applicata, 120: 125–130.

27- Pelletier Y., and Tai G.C.C. 2001. Genotypic variability and mode of action of Colorado potato beetle (Col.: Chrysomelidae) resistance in seven Solanum species. Journal of Economic Entomology, 94: 572–578.

28- PelletierY., Clark C. and Koeyer D.D. 2007. Level and genetic variability of resistance to the Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata (Say)) in wild Solanum species. American Journal of potato Research, 84: 143–148.

29- Radcliffe E.B., and Lagnaoui A. 2006. Pests and diseases, part D: Insects in potato.p. 541-567. InR. Violaet al. (ed.) Potato biology and biotechnology: Advances and Perspectives, Elsevier, Amsterdam.

30- Renwick J.A.A. 1983. Nonpreference mechanisms: Plant characteristics influencing insect behavior. p. 199–213. In P.A. Hedin (ed.)Plant resistance to insects.ACS Symposium Series No. 208. American Chemical Society, Washington DC.

31- Smith C.M. 1989. Plant Resistance to Insects – A Fundamental Approach. John Wiley, New York.

32- Smith C.M. 2005. Plant resistance to arthropods. Springer Publishers, Netherlands.

33- Tanada Y., and Kaya H.K. 1993. Insect pathology. Academic Press, California.

34- Tingey W.M. and Yencho G.C. 1994. Insect resistance in potato: a decade of progress. p. 405–425. In G.W. Zehnder et al. (ed.). Advances in potato pest biology and management. APS, St. Paul, Minnesota.

35- Van der Plank J.E. 1968. Disease resistance in plants. Academic Press, London.

36- Webster J.A., and Porter D.R. 2000. Plant resistance components of two greenbug (Homoptera: Aphididae) resistant wheats.Journal of Economic Entomology, 93:1000–1004.

37- Yaser B., and Gungor M.A. 2005. Determination of life table and biology of Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata Say (Col.: Chrysomelidae), feeding on five different potato varieties in Turkey. Applied Entomology and Zoology, 40: 589–596.