بررسی اثر حلال‌های مختلف بر استخراج کاروتنوئیدهای دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی از کدو حلوایی

مجله پژوهشهای علوم و صنایع غذایی ایران

مقاله 33، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 44، خرداد و تیر 1396، صفحه 426-435   

نوع مقاله: کوتاه پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ifstrj.v1395i0.48796

نویسندگان

جواد مهدی زاده مقدم¹؛ سمیه رحیمی^{* 2}

¹گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده علوم و فناوری‌های نوین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی، تهران، ایران.

²گروه صنایع غذایی، پژوهشکده فناوری‌های شیمیایی، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران.

چکیده

کدو حلوایی از جمله محصولات کشاورزی است که علیرغم قیمت بسیار پایین، به‌عنوان منبع غنی از انواع کاروتنوئیدها که خواص آنتی‌اکسیدانی قابل توجهی دارند، شناخته می‌شود؛ بر این اساس در این پژوهش به‌منظور استخراج کاروتنوئیدها از کدو حلوایی که به چهار حالت خام، پخته، خشک‌شده و یا پخته و خشک شده بودند، از حلال‌های مختلفی نظیر هگزان، استون، اتانول، نسبت 1:1 و نسبت 1:1:1 حجمی هر یک از حلال‌ها استفاده شد. در ادامه خاصیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های کاروتنوئیدی حاصل‌شده نیز بر مبنای قدرت مهارکنندگی DPPH اندازه‌گیری و محاسبه گردید. بررسی نتایج نشان داد که حلال‌های مختلف اثر معنی‌داری بر استخراج کاروتنوئیدها از نمونه‌های مختلف کدو حلوایی داشته‌اند (05/0< p) به‌طوری که بیشترین استخراج کاروتنوئیدها با استفاده از حلال هگزان در کدوی پخته و خشک‌شده برابر با 74/16 میکروگرم/ گرم حاصل گردید که پس از آن نسبت 1:1 (حجمی) از حلال‌های هگزان: استون بیشترین توانایی استخراج کاروتنوئیدها را در تمامی نمونه‌های کدو از خود نشان دادند. از لحاظ فعالیت آنتی‌اکسیدانی نیز اثر حلال در تمامی عصاره‌های کاروتنوئیدی استحصال شده معنی‌دار بود (05/0< p) که عصاره کدوی خام به‌دست آمده از نسبت 1:1 (حجمی) هگزان: استون، فعالیت مهارکنندگی DPPH قابل توجهی را از خود نشان داد (14/63%).

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: کدو حلوایی؛ استخراج؛ کاروتنوئید؛ DPPH

مراجع

Amorim-Carrilho, K.T., Cepeda, A., Fente, C., & Regal, P. 2014. Review of methods for analysis of carotenoids. Trends in Analytical Chemistry, 56: 49–73.

Azizah, A. H., Wee, K. C., Azizah, O., & Azizah, M. 2009. Effect of boiling and stir frying on total phenolics, carotenoids and radical scavenging activity of pumpkin (Cucurbita moschato). International Food Research Journal, 16: 45–51.

Barth, M. M., Zhou, C., Kute, K. M., & Rosenthal, G. A. 1995. Determination of optimum conditions for supercritical fluid extraction of carotenoids from carrot (Daucus carota L.) tissue. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 43: 2876–2878.

de Carvalho, L. M. J., Gomes, P. B., de Oliveira Godoy, R. L., Pacheco, S., do Monte, P. H. F., de Carvalho, J. L. V., Nutti, M. R., Neves, A. C. L., Vieira, A. C. R. A., & Ramos, S. R. R. 2012. Total carotenoid content, α-carotene and β-carotene, of landrace pumpkins (Cucurbita moschata Duch): A preliminary study. Food Research International, 47: 337–340.

Griffiths, J. C. 2005. Coloring Foods & Beverages. Food Technology, 59: 38–44.

Gu, Z., Chen, D., Han, Y., Chen, Z., & Gu, F. 2008. Optimization of carotenoids extraction from Rhodobacter sphaeroides. LWT- Food Science and Technology, 41: 1082–1088.

Ishida, B. K., & Chapman, M. H. 2008. Carotenoid extraction from plants using a novel, environmentally friendly solvent. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 57: 1051–1059.

Norshazila, S., Irwandi, J., Othman, R., & Yumi Zuhanis, H. H. 2012. Scheme of obtaining β-carotene standard from pumpkin (Cucurbita moschata) flesh. International Food Research Journal, 19(2): 531–535

Prasad, K. N., Chew, L. Y., Khoo, H. E., Yang, B., Azlan, A., & Ismail, A. 2011. Carotenoids and antioxidant capacities from Canarium odontophyllum Miq. Fruit. Food chemistry, 124: 1549-1555.

Seo, J. S., Burri, B. J., Quan, Z., & Neidlinger, T. R. 2005. Extraction and chromatography of carotenoids from pumpkin. Journal of Chromatography A, 1073: 371–375.

Shi, J., Yi, C., Ye, X., Xue, S., Jiang, Y., Ma, Y., & Liu, D. 2010. Effects of supercritical CO2 fluid parameters on chemical composition and yield of carotenoids extracted from pumpkin. LWT - Food Science and Technology, 43: 39–44.

Shi, X., Wu, H., Shi, J., Xue, S., Wang, D., Wang, W., Cheng, A., Gong, Z., Chen, X., & Wang, C. 2013. Effect of modifier on the composition and antioxidant activity of carotenoid extracts from pumpkin (Cucurbita maxima) by supercritical CO2. LWT - Food Science and Technology, 51: 433–440.

Thompson, K. A., Marshall, M. R., Sims, C. A., Wei, C. I., Sargent, S. A., & Scott, J. W. 2000. Cultivar, maturity, and heat treatment on lycopene content in tomatoes. Journal of Food Science, 65 (5): 791–795.