بررسی اثرکم آبیاری و کم آبیاری موضعی ریشه بر عملکرد کمی و کیفی و کارآیی مصرف آب انار

علوم باغبانی

مقاله 5، دوره 31، شماره 2، شهریور 1396، صفحه 338-353   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.53256

نویسندگان

محمد سعید تدین^{* 1}؛ غلامرضا معافپوریان²

¹استادیار بخش تحقیقات خاک و آب

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

چکیده

در این مطالعه اثر کم آبیاری و کم آبیاری موضعی متناوب منطقه ریشه بر روی عملکرد کمی و کیفی و کارآیی مصرف آب انار (Punicagranatum L. cv. Zardeanar) در منطقه نیمه خشک شهرستان ارسنجان مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش بین سال های 1394-1389 به مدت 5 سال در کرت ثابت و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و اعمال تیمار سیستم های مختلف کم آبیاری شامل 1- آبیاری کامل غرقابی عرف منطقه (100درصد نیاز آبی) (T1) 2- آبیاری غرقابی (100 درصد نیاز آبی) بصورت متناوب (در هر دور آبیاری بصورت یک در میان یک طرف درخت آبیاری گردید) (T2) 3- آبیاری غرقابی (50 درصد نیاز آبی) (T3) 4- آبیاری کامل قطره‌ای دو طرفه (100 درصد نیاز آبی) (T4) 5- آبیاری قطره ای متناوب (100 درصد نیاز آبی) (T5) و 6- آبیاری قطره ای (50 درصد نیاز آبی) (T6) در هر دور آبیاری انجام گرفت. هر تیمار آزمایشی شامل 4 درخت و آزمایش جمعاً برروی 96اصله درخت12 ساله یکنواخت انار انجام شد. عملیات داشت به طور یکنواخت در مورد تمام درختان انار اعمال شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین میزان عملکرد و کارایی مصرف آب از نظر آماری به ترتیب مربوط به تیمارهای خشکی موضعی ریشه یعنی آبیاری قطره‌ای متناوب با100 درصد نیاز آبی و آبیاری غرقابی با 100 درصد نیاز آبی گیاه بصورت متناوب بود که به ترتیب موجب کاهش مصرف آب آبیاری به میزان 35 و 50 درصد نسبت به تیمار شاهد شدند. کاربرد آبیاری متناوب خشکی موضعی ریشه‌چه در روش مرسوم یعنی آبیاری غرقابی و چه در روش آبیاری قطره ای نسبت به کم آبیاری، موجب افزایش معنی‌دار کارایی مصرف آب به ترتیب به میزان 34/78 و 4/71 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. کاهش میزان آب آبیاری تأثیر معنی دار بر کیفیت میوه داشت. بیشترین میزان نسبت کل مواد جامد محلول به اسید آب میوه انار مربوط به تیمار آبیاری قطره ای با 50 درصد نیاز آبی بود که موجب افزایش 34/95 درصدی آن نسبت به تیمار شاهد شد. پس از آن تیمارهای آبیاری قطره ای متناوب با 100 درصد نیاز آبی و آبیاری غرقابی با 100 درصد نیاز آبی گیاه بصورت متناوب قرار داشتند که به ترتیب موجب افزایش 94/61 و 99/52 درصدی نسبت کل مواد جامد محلولبه اسید آب میوه انار شدند. از نظر مدیریت آبیاری بهترین تیمار کاربرد آبیاری قطره‌ای متناوب با100 درصد نیاز آبی برای درخت انار رقم زرد انار بود و کاربرد این تیمار توصیه می گردد.

کلیدواژه‌ها

آبیاری متناوب؛ انار؛ خشکی ریشه؛ کیفیت میوه

مراجع

1- Abrisqueta J.M.,Mounzer O., Alvarez S., Conejero, W., Garcia-Orellana Y., Tapia L.M., Vera J., Abrisqueta I., and Ruiz-Sanchez M.C. 2008. Root dynamics of peach trees submitted to partial root zone drying and continuous deficit irrigation.Agricultural Water Management. 95, 959–967.

2- Ahmadi S.H., Andersen M.N., Plauborg F., Poulsen R.T., Jensen C.R., Sepaskhah A.R., and Hansen S. 2010. Effects of irrigation strategies and soils on field grown potatoes: gas exchange and xylem [ABA]. Agricultural Water Management. 97, 1486–1494.

3- Ahyaee, M.,andBehbahanizadeh A.A. 1993. Soil chemical analysis methods. Technical Bul. 893, First edition, Soil and Water institute, Tehran, Iran.

4- Aseri G.K., Jain N., Panwar J., Rao A.V.,andMeghwal P.R. 2008. Bio fertilizers improve plant growth, fruit yield, nutrition, and metabolism and rhizosphere enzyme activities of pomegranate (Punicagranatum L.) in Indian Thar Desert. Scientia of Horticulture. 117(2), 130–135.

5- Bonfil D.J., Mufradi I., KlitmanS., andAsido S. 1999. Wheat grain yield and soil profile water distribution in a no-till arid environment. Agriculture journal. 91:3, 368-373.

6- Chikaizumi S. 2007. Studies on Causal Factors and Preventive Measures of Rind Disorders in Citrus Fruits. 2008. University of California. Agriculture and Natural Resources, http://anrcatalog.ucdavis.cdu.

7- Costantini E., Landi L., Silvestroni O., Pandolfini T., Spena A., and Mezzetti B. 2007.Auxin Synthesis-Encoding Transgene Enhances Grape Fecundity. Plant Physiology.143 (4): 1689–1694.

8- Du T., Kang S., Zhang J., Li F., andHu X. 2006. Yield and physiological responses of cotton to partial root-zone irrigation in the oasis field of northwest China. Agricultural water management. 84: 41 – 52.

9- Gong D., Kang S., Tong L.,and Ding R. 2004. Effects of root-divided alternative irrigation on soil moisture distribution and root– trunk sap flow dynamics of peach trees. Journal of Hydraulic Engineering. 35(10), 120–127 (in Chinese with English abstract).

10- Grimes D.W., Walhood V.T., andDickens W.L. 1968. Alternate furrow irrigation for San Joaquin valley cotton. California Agricultural. 22 (5), 4–6.

11- Gu S.L., David Z., Simon G., andGreg J. 2000. Effect of Partial Root zone drying on Vine Water Relations, Vegetative Growth, Mineral Nutrition, Yield and Fruit Quality in Field- Grown Mature Sauvignon Blanc Grapevines. Research Notes, #000702. California Agricultural Technology Institute, California State University, Fresno.

12- Hutton R.J., andLoveys B.R. 2011. A partial root zone drying irrigation strategy for citrus effects on water use efficiency and fruit characteristics. Agricultural Water Management.98, 1485–1496.

13- Kang S., andZhang J.2004.Controlled alternate partial root-zone irrigation: its physiological consequences and impact on water use efficiency. Journal of Experimental Botany. 55 (407), 2437–2446.

14- Kirda C., Cetin M., Dasgan Y., Topcu S., Kaman H., Ekici B., Derici M.R., andOzguven A.I. 2004. Yield response of greenhouse grown tomato to partial root drying and conventional deficit irrigation. Agricultural Water Management. 69, 191–201.

15- Kouchaki E., and Nasiri-Mahalati M. 1992. Ecology of field crops. Jahade-Daneshgahi Mashhad (In: Farsi).

16- Lehmann J. 2003. Subsoil root activity in tree-based cropping systems. Plant andSoil 225, 319–331.

17- Loveys B.R., Grant J., Dry P.R., and McCarthy M.G. 1997. Progress in the development of partial root-zone drying. Australian journal of Grape and Wine. 403: 18-20.

18- Loveys B.R., Stoll M., and Davies W.J. 2004. Physiological approaches enhance water use efficiency in agriculture: exploiting plant signaling in novel irrigation practice. In: Bacon MA, ed. WUE Plant bio. Oxford: Blackwell Publishing, 113-141.

19- Loveys B.R. 2000. Using irrigation management to improve the water use efficiency of horticultural crops. Land Management. 1 (3), 31–33.

20- Arpaia Lu M., and Lund L.J. 2006. Nitrogen Management in Citrus under Low-Volume Irrigation. Dept. of Botany and Plant Science, UC Riverside.

21- Mars M. 1996. Pomegranate genetic resources in the Mediterranean region. In: Proc. First Mesfin Plant Genet. Res. Meeting, Tenerife, Spain, 2-4 Oct. 1995, pp. 345-354.

22- Parvizi H., Sepaskhah A.R., andAhmadi S.H. 2014. Effect of drip irrigation and fertilizer regimes on fruit yields and water productivity of a pomegranate (Punicagranatum (L.) cv. Rabab) orchard. Agricultural Water Management.146, 45–56.

23- Platt R.G. 2001. Split in navel oranges. University of California Agricultural extension, ANR Associate Editors for Environment Horticulture.

24- Shahabian M., Samar S.M., Talaie A., andEmdad M.R. 2012. Response of orange trees to deficit irrigation strategies in the north of Iran. Agronomy. Soil Science. 58 (3), 267–276.

25- Sokalska D.I., Haman D.Z., Szewczuk A., Sobota J., and Deren D.2009. Spatial root distribution of mature apple trees under drip irrigation system. Agricultural Water Management. 96: 917–924.

26- Tous J., andFerguson L. 1996. Mediterranean fruits. In: Janick J, editor. Progress in new crops, 416–430. ASHS Press.

27- Unknown, 2001. Available on line at http://anrcatalog.ucdavis.edu./pdf/8038.pdf.

28- Wagdy Y.S., Dodd I.C., Bacon M.A., Grierson D., andDavies W.J. 2004. Long-distance signals regulating stomata conductance and leaf growth in tomato (Lycopersiconesculentum) plants subjected to partial root-zone drying. Journal of Experimental Botany. 55 (407), 2353–2363.

29- Zegbe J.A., Behboudian M.H., andClothier B.E. 2004. Partial root zone drying is a feasible option for irrigating processing tomatoes. Agricultural Water Management. 68, 195–206.