اثر روش‌های استخراج بر میزان ترکیبات فنولیک و خصوصیات ضدمیکروبی عصاره برگ گیاه اناریجه (Pimpinella affinis)

نشریه پژوهشهای علوم و صنایع غذایی ایران

مقاله 4، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 49، فروردین و اردیبهشت 1397، صفحه 59-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ifstrj.v1396i0.59302

نویسندگان

الهام شکوه صارمی¹؛ محمدباقر حبیبی نجفی^{* 1}؛ محمدحسین حدادخداپرست¹؛ معصومه بحرینی²

¹گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

²گروه زیست، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده

افزایش تقاضا برای افزودنی‌های ایمن منجر به افزایش استفاده از ترکیبات ضدمیکروب طبیعی شده است. از آنجایی‌که سبزیجات برگی منبع خوبی از ترکیبات ضدمیکروبی طبیعی هستند، این مطالعه با هدف بررسی فعالیت ضدمیکروبی عصاره گیاه اناریجه ( pimpinella affinis) که با روش‌های مختلف ماسراسیون، استفاده از سیال فوق بحرانی و استفاده از اولتراسوند استخراج شده بود، انجام شد. حداقل غلظت ممانعت‌کنندگی (MIC) و حداقل غلظت‌کشندگی (MBC) عصاره‌ها با استفاده از روش میکرودایلوشن برای سویه‌های میکروبی لیستریا مونوسیتوژنز، استافیلوکوکوس اورئوس، سودوموناس آیروژنز و اشریشیاکلیمیکروبی تعیین شد. فراکسیون ترکیبات فنولی با استفاده از دستگاه LC-MS تعیین شد. مقادیر فنول کل عصاره‌ها بین 69/1836-25/1502 (gE100mgGA/) بود. نتایج نشان داد روش استخراج با اولتراسوند بالاترین میزان ترکیبات فنولی را داشت. کمترین و بیشترین مقادیر MIC و MBC به‌ترتیب به عصاره‌های استخراج شده با روش اولتراسوند و روش فوق بحرانی تعلق داشت.استافیلوکوکوس اورئوس حساس‌ترین باکتری و اشریشیاکلی و سودوموناس آیروژنز مقاومترین باکتری‌ها بودند. عصاره اناریجه به دلیل دارا بودن ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی از قبیل گالیک اسید، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، کامپفرول و آپیجنین دارای فعالیت ضدمیکروبی است و می‌تواند به‌عنوان یک ترکیب ضدمیکروبی طبیعی مورد استفاده قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها

اناریجه؛ روش های استخراج؛ فعالیت ضدمیکروبی

مراجع

جوادیان، ف.، نصیری، ع.ا.، باقری، غ.، سپهری، ز.، کیانی، ز.، کشاورز، ک.، عنبری، م. 1393،بررسی فعالیت ضدمیکروبی عصاره هیدروالکلی آویشن شیرازی علیه باکتری‌های پسودوموناس آئروژینوزا و استافیلوکوکوس آرئوس مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌های مختلف. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی وخدمات درمانی زابل، 6(4)، 9-15.

نصیرپور، م.، یاورمنش، م.، محمدی ثانی، ع.، محمدزاده مقدم، م. 1394، بررسی اثر ضدباکتریایی عصاره درمنه کوهی،(Artemisia aucheri) درمنه دشتی (Artemisia sieberi) وزوفا (Hyssopus officinalis L.) بر برخی از باکتریهای بیماریزا با منشا غذایی، فصلنامه علوم و صنایع غذایی، 46(12)، 73-84.

Akroum, S., Bendjeddou, D., Satta, D., & Lalaoui, K., 2009, Antibacterial activity and acute toxicity effect offlavonoids extracted from Mentha longifolia. AmericanEurasian Journal of Scientific Research, 4,93-96.

Albu, S., Joyce, E., Paniwnyk, L., Lorimer, P. & Mason, J., 2004, Potential for the use of ultrasound in the extraction of antioxidants from Rosmarinusofficinalis for the food and pharmaceutical industry.Ultrasonics Sonochemistry, 11(3), 261−265.

Almajano, M. P., Carbo, R., Jimenez, J. A.,& Gorden, M. H., 2008, Antioxidant andAntimicrobial Activities of Tea Infusions.Food Chemistry, 108(1),55-63.

Baghi, N., 1996, Study of antimicrobial effect of salvia leriifolia.Phdthesis.Pharmacology faculty.Mashhadmedical science university.

Bozin, B., Mimica-Dukic, N., Simin, N., & Anackov, G., 2006, Characterization of the volatile composition of essential oils of some lamiaceae spices and the antimicrobial and antioxidant activities of the entire oils.Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(5), 1822-1828.

Boziaris, I.S., Kordila, A.& Neofitou, C, 2011, Microbial spoilage analysis and its effect on chemical changes and shelf-life of Norway lobster (Nephrops norvegicus) stored in air at various temperatures. International journal of food science and technology, 46(4),887-895.

Celiktas, O. Y., Kocabas, E .E. H., Bedir, E., Sukan, F. V., Ozek, T., &Baser, K. H. C., 2007, Antimicrobial activities of methanol extracts and essential oils of Rosmarinus officinalis, depending on location and seasonal variations. Food Chemistry, 100(2), 553-559.

Corbo, M. R., Speranza, B., Filippone, A., Granatiero, S., Conte, A., Sinigaglia, M., &DelNobile, M. A., 2008, Study on the synergic effect of natural compounds on the microbial quality decay of packed fish hamburger. International Journal of Food Microbiology, 127(3(, 261-267.

Cowan, M. M., 1999, Plant products as antimicrobial agents. Clinical MicrobiologyReviews, 12(4), 564-582.

Cushnie, T. P., & Lamb, A. J., 2005, Antimicrobial activity offlavonoids.International Journal of Antimicrobial Agents, 26,343–356.

Donald, S., Prenzler, P. D., Autolovich, M., & Robards, K., 2001, Phenolic content and antioxidant activity of olive extracts. Food Chemistry, 73(1), 73-84.

Duffy, C. F., & Power, R. F., 2001, Antioxidant and antimicrobialproperties of some Chinese plant extracts. International Journal of Antimicrobial Agents, 17(6),527-529.

Goli, A.H., Barzegar M., & Sahari M. A., 2005, Antioxidant activity and total phenolic compounds of pistachio (Pistachia vera) hull extracts. Food Chemistry, 92(3), 521–525.

Gulcin, I., Oktay, M., Kıreccı, M., &Ku¨frevıogˇlu, O. I., 2003.Screening of antioxidant and antimicrobial activities of anise (Pimpinellaanisum L.) seed extracts.Food Chemistry, 83(3), 371-382.

Gyawali, R., &Ibrahim, S. A., 2012, Impact of plant derivatives on the growth offoodborne pathogens and the functionality of probiotics. Applied Microbiology Biotechnology, 95(1), 29-45.

Hayek, S. A., Gyawali, R., &Ibrahim, S. A., 2013, Antimicrobial natural products. InA. M_endez-Vilas (Ed.), Microbial pathogens and strategies for combating them.Science, Technology and Education, 2, 910-921.

Hussain, A. I., Anwar, F., Sherazi, S. T. H., &Przybylski, R., 2008, Chemical composition, antioxidant and antimicrobial activities of basil (Ocimum basilicum) essential oils depends on seasonal variations. Food Chemistry, 108(3), 986-995.

Izadi, Z., Sorooshzadeh, A., Modarres Sanavi, S.A.M., Esna-Ashari, M., & Davoodi, P., 2014, Investigation on antimicrobial effects of essential oil of purple coneflower (Echinacea purpurea L.) and identification of its chemical compounds.Iranian South Medical Journal, 17(1), 58-69.

Jemedar, S., Zarabi, M., Mehrnezhad, F., & Yavarpour –Kordestani, V., 2014, The study of antimicrobial effect of Iranian plant extract on standard Pseudomonas aeruginosa. Journal of Medical Microbiology, 8(2), 51-54.

Kalemba, D., & Kunicka, A., 2003, Antibacterial and antifungalproperties of essential oils.Current Medical Chemistry,10(10), 813-829.

Karabegovic, I.T., Stojicevic, S.S., Velickovic, D.T., Todorovic, Z. B., Nikolic, N. C., & Lazic, M. L., 2014, The effect of different extraction techniques on the compositionand antioxidant activity of cherry laurel (Prunus laurocerasus) leaf and fruit extracts. Industrial Crops and Products, 54, 142–148.

Marčetić, M., Petrović, S., Milenković, M., &Niketić, M., 2013, Composition, antimicrobial and antioxidant activity of the extracts of Eryngium palmatum Pančić and Vis. (Apiaceae).Open Life Science, 9(2), 149–155.

Mianabadi, M., Hoshani, M., & Salmanian.S., 2015, Antimicrobial and Anti-oxidative Effects of MethanolicExtract of Dorema aucheri Boiss.Journal of Agricultural Science and Technology, 17, 623-634.

Mozaffarian, V. A., 1996, Dictionary of Iranian Plant Names. Farhang Moaser, 473-478.

Negi, P. S., Jayaprakasha, G. K., & Jena, B.S., 2003, Antioxidant and AntimutagenicActivities of Pomegranate Peel Extracts.Food Chemistry, 80(3),393-397.

Ojagh, S. M., Rezaei, M., Razavi, S. H., & Hosseini, S. M. H., 2010, Effect of chitosan coatings enriched with cinnamon oil on the quality of refrigerated rainbow trout. Food Chemistry, 120(1), 193–198.

Oroojalian, F., Kasra-kermanshahi, R., Azizi, M., & Bassami, M. R., 2010, Phytochemical composition ofthe essential oils from three Apiaceae species and their antibacterial effects on food-borne pathogens, Food Chemistry, 120(3), 765-770.

Razavi, R, & Esmaeilzadeh kenari, R., 2016, Antioxidant activity of red onion (Allium cepa L.) peel extract produced by maceration, ultrasonic assisted and supercritical extraction techniques. First International Food Science and Technology Congress, Iran, Tehran.

Singh, P. K., Tack, B. F., McCray, P. B., & Welsh, M. J., 2000, Synergistic and additive killing by antimicrobial factors found in human airway surface liquid. American Journal of Physiology-Lung Cellularand Molecular Physiology, 279(5), 799-805.

Stefanakis, M. K., Anastasopoulos, E., Katerinopoulos, H. E., &Makridis, P., 2014, Use of essential oils extracted from three Origanum species for disinfection of cultured rotifers (Brachionus plicatilis).Aquacultre Research, 45(11), 1861-1866.

Tabanca, N., M, G., Pasco, D. S., Bedir, E., Kirimer, N., Husnu, K., Baser, C., Khan, I. A., &Khan, S. I., 2007, Effect of Essential Oils and Isolated Compounds from Pimpinella Species on NF-B: A Target for Anti-inflammatory Therapy. Phytotherapy Research, 21(8), 741-745.

Tachakittirungrod, S., Okonogi, & Chowwanapoonpohn, S., 2007, Study on antioxidant activity ofcertain plants in Thailand: mechanism of antioxidantactionof guava leaf extract. Food Chemistry, 103(2), 381–388.

Tajkarimi, M., Ibrahim, S., & Cliver, D., 2010, Antimicrobial herb and spice compounds in food.Food Control, 21(9), 1199-1218.

Tharun G., & Kumar Pindi, P., 2013, Evaluation of antioxidant potential andantimicrobial activity of successive extractsof Pimpinella tirupatiensis.Journal of Pharmacy Research, 7, 817-822.

The, S., & Brich, J. B., 2014, Effect of ultrasonic treatment on the polyphenol content and antioxidant capacity of extract from defatted hemp, flax and canola seed cakes. Ultrasonics Sonochemistry, 21(1), 346–353.

Ulte, A., Bennik, M.H.J., & Moezelaar, R., 2002, The phenolic hydroxyl group of carvacrol is essential for action against the food pathogen Bacillus cereus. Applied Environmental Microbiology, 68, 1561–1568.

Ziech, D., Anestopoulos, I., Hanafi, R., Voulgaridou,G. P., Franco, R., & Georgakilas, A. G., 2012, Pleiotrophic effects of natural products in ROS inducedcarcinogenesis: the role of plant-derivednatural products in oral cancer chemoprevention,Cancer Letters, 327(1), 16-25