اثر تراکم کاشت و رقم بر خصوصیات مرفولوژیکی، عملکرد و صفات کیفی ریحان (Ocimum basilicum L.) در کشت هیدروپونیک

علوم باغبانی

مقاله 3، دوره 32، شماره 2، شهریور 1397، صفحه 263-272   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v32i2.60911

نویسندگان

فرزانه بدخشان^* ؛ فریده صدیقی دهکردی؛ سید محمد حسن مرتضوی

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

در بررسی اثر تراکم بوته و رقم بر عملکرد و کیفیت گیاه ریحان درکشت هیدروپونیک، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در زمان در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو رقم سبز و بنفش (در کرت اصلی)، سه تراکم 150، 200 و 250 بوته در متر مربع و دو چین (کرت‌های فرعی) بودند. فاکتورها شامل صفات مرفولوژیکی (تعداد و سطح برگ، وزن تر برگ و ساقه و عملکرد پیکر رویشی تر) و صفات کیفی (کلروفیل کل، کارتنوئید، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، ترکیبات فنولی کل، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل و درصد اسانس) بودند. نتایج نشان داد، بیشترین و کمترین تعداد و سطح برگ به ترتیب در رقم سبز با تراکم 150 بوته در متر مربع در چین دوم و رقم سبز با تراکم 150 بوته در متر مربع در چین اول بود. بیشترین و کمترین وزن تر برگ به ترتیب در چین دوم با تراکم 150 بوته در متر مربع و چین اول با تراکم 250 بوته در متر مربع بدست آمد. همچنین بیشترین و کمترین وزن تر ساقه به ترتیب در چین دوم با تراکم 150 بوته در متر مربع و چین دوم با تراکم 200 بوته در متر مربع مشاهده گردید. چین دوم با تراکم 250 بوته در متر مربع و چین اول با تراکم 150 بوته در متر مربع به ترتیب بیشترین (1427 گرم در متر مربع) و کمترین (1020 گرم در متر مربع) عملکرد پیکر رویشی تر را داشت. رقم بنفش با تراکم 250 بوته در متر مربع در چین دوم و رقم بنفش با تراکم 150 بوته در متر مربع در چین اول به ترتیب بیشترین کلروفیل (097/2 میلی گرم در گرم وزن تر) و مواد فنولی (3/104 میلیگرم در کیلوگرم وزن تر) را داشتند. کمترین میزان کلروفیل و مواد فنولی در رقم سبز با تراکم 150 بوته در متر مربع در چین اول مشاهده شد. بیشترین و کمترین کارتنوئید به ترتیب در رقم بنفش با تراکم 250 بوته در متر مربع و رقم بنفش با تراکم 200 بوته در متر مربع بدست آمد. همچنین بیشترین و کمترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی به ترتیب در رقم بنفش با تراکم 150 بوته در متر مربع (021/2 میلی‌مول آهن׀׀ درگرم وزن تر) و رقم سبز با تراکم 150 بوته در متر مربع (698/0 میلی‌مول آهن׀׀ درگرم وزن تر) بود. مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون و درصد اسانس تحت تاًثیر اثرات متقابل قرار نگرفت. نتایج نشان داد رقم بنفش و تراکم150 و 250 بوته در متر مربع، به علت بهبود برخی از صفات مرفولوژیکی و کیفی، رقم و تراکم مناسب برای پرورش ریحان بوده است.

کلیدواژه‌ها

ظرفیت آنتی اکسیدانی؛ درصد اسانس؛ سطح برگ

مراجع

1- Arnon A.N.1967.Method of extraction of chlorophyll in the plants, Agron Journal, 23:112-121.

2- Bekhradi F., Delshad M., Kashi A., Babalar M., and Ilkhani S. 2014. Effect of plant density in some basil cultivars on yield and radiation use efficiency, Journal of Biodiversity and Environmental Sciences (JBES), 5(1): 91-96.

3- Benzie I.F., and Strain J.J. 1996. The ferric reducing ability of plasma (FRAP) as a measure of “antioxidant power”: the FRAP assay, Analytical biochemistry, 239(1): 70-76.

4- Biglari F., AlKarkhi A.F., and Easa A.M. 2008. Antioxidant activity and phenolic content of various date palm (Phoenix dactylifera) fruits from Iran, Food chemistry, 107(4): 1636-1641.

5- Cao G,and Prior R.L. 1998. Comparison of different analytical methods for assessing total antioxidant capacity of human serum, Clinical Chemistry, 44:1309–1315.

6- Darzi M.T., khoda bandeh N., Haj syed hadi M. and Yasa N. 2001. The effects of planting date and plant density on seed yield and quality and quantity of active ingredient Fennel Medicinal Herb,National Conference of Iranian Medicinal Plants / Forests and Rangelands Research Institute, 151-152. (in Persian)

7- El-Gendy S.A., Hosni A.M., Ahmed S.S., Ömer E.A. and Reham M.S. 2001. Variation in herbage yield and oil composition of sweet Basil (Ocimum basilicum L.) var. ‘Grande Verde’ grown organically in a newly reclaimed land in Egypt, Journal of Agricultural Science, 9: 915 - 33.

8- Fernandes P.C., Facanali R., Teixeira J.P.F., Furlani P.R. and Marques M.O.M. 2004. Culture of basil substrata and hydroponic system under protected environmental, Horticultral Brasilaria, 22 .260-264.

9- Ganjali H.R., Ayeneh Band A., Heidari Sharif Abad H. and MoussaviNik M. 2010. Effect of sowing date, plant density and nitrogen fertilizer on yield, yield component and various traits of Calendula officinalis, American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences, 9(2): 149-155.

10- Ghanbari A.A., and Taheri Mazandarani M. 2003. Effects of sowing date and plant density on yield of pinto bean, Seed and Plant Journal, 19(4): 483-496.

11- Guo C., Yang J., Wei J., Li Y., Xu J. and Jiang Y. 2003. Antioxidant activities of peel, pulp and seed fractions of common fruits as determined by FRAP assay, Nutrition Research, 23(12): 1719-1726.

12- Haj syed hadi M., khoda bandeh N., Darzi M.T. and Yasa N. 2001. The effects of planting date and plant density on the amount of oil and Chamazulene in Chamomile Medicinal Herbs, National Conference of Iranian Medicinal Plants / Forests and Rangelands Research Institute. 119. (in Persian)

13- Javanmardi J., Stushnoff C., Locke E. and Vivanco J.M. 2003. Antioxidant activity and total phenolic content of Iranian Ocimum accessions, Food Chemistry, 83(4): 547-550.

14- Kiferle C., Lucchesini M., Mensuali-Sodi A., Maggini R., Raffaelli A. and Pardossi A. 2011. Rosmarinic acid content in basil plants grown in vitro and in hydroponics, Central European Journal of Biology, 6: 946-957.

15- Letchamo W., Xu H.L. and Gosselin A. 1995. Photosynthetic potential of Thymus vulgaris selections under two light regimes and three soil water levels, Scientia Horticulture, 62: 89-101.

16- Liu Y., Perera C.O. and Suresh V. 2007. Comparison of three chosen vegetables with others from South East Asia for their lutein and zeaxanthin content, Food chemistry, 101(4): 1533-1539.

17- Maboko M.M. and Du Plooy Ch. 2013. High plant density planting of basil (Ocimum basilicum) during Summer/Fall growth season improves yield in hydroponic system, Acta Agriculture Scandinavica, Section B- Soil and Plant Science, 63(8): 748-752.

18- Majnoon hosseini N., Mohammadi H., Poustini K. and Zeinaly khanghah H. 2003. Effect of Plant Density on Agronomic Characteristics, Chlorophyll Content and Stem Remobilization Percentage in Chickpea Cultivars (Cicer arietinum L.). Iranian, Journal of Agricultural Science, 34(4): 1011-1019. (in Persian with English abstract)

19- Malakouti M.J. and Tehrani M.M. 2001. Effects of Micronutrients on Yield and Quality of Agricultural Products 'Micro Nutrients with Macro Effects'. Second edn. Tarbiat Modares University, Press, 299 p.

20- Moosavi S.G.R. 2012. Effect of sowing date and plant density on yield and yield components of roselle, Journal of Medicinal Plants Research, 6(9): 1627-1632.

21- Morteza E., Akbari G. A., Sanavi S. M. M. and Farahani H. A. 2009. Effects of sowing date and planting density on quantity and quality features in valerian (Valeriana officinalis L.), Journal of Ecology and the Natural Environment, 1(9): 201-205.

22- Naghdi badi H.A., Yazdani D., Nazari F. and Sajaid M.A. 2002. Seasonal changes, performance and composition of essential oil of thyme (Thymus vulgaris L.) The planting densities, Journal of Medicinal Plants, 5:51-56. (in Persian)

23- Omidbaigi R. 2000. Processing of medicinal plants. Mashhad. Astan Quds Razavi Publishers, Published company, (3): 99-106.

24- Pearson L. and Drost D. 2006. Basil in the Garden. Extention Utah State University, HG/Garden/ 200-601.

25- Raimondi G., Orsini F., Maggio A., De Pascale S., and Barbieri G. 2006. Yield and Quality of Hydroponically Grown Sweet Basil Cultivars, Acta Horticulturae, 723, 357-360.

26- Ramezanian A., Tavallali V. and SadeghiGhotbabadi F. 2001. Greenhouse -Scientific and practical methods of greenhouse construction and plant care, Takhtejamshid publishing, 120. (in Persian)

27- Sadeghi S., Rahnavard A., and Ashrafi, Z. 2009. The effect of plant density and sowing data on yield of basil (Ocimum basilicum L.) in Iran, Journal Science Techno Agriculture Natural Research, 5: 413–422.

28- Saglam C., Atakisi I., Turhan H., Kaba S., Arslanoglu F. and Onemli F. 2004. Effect of propagation method, plant density, and age on lemon balm (Melissa officinalis) herb and oil yield, New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 32(4): 419-423.

29- Sahlin E., Savage G.P., and Lister C. E. 2004. Investigation of the antioxidant properties of tomatoes after processing, Journal of Food Composition and Analysis, 17(5): 635-647.

30- Saifi S., Neamati H., shour M. and Abedi B. 2012. The effect of plant density and pruning on yield and plant growth are two varieties of sweet pepper greenhouse, Science and Technology Journal of Greenhouse Cultures, 3(11):77-82. (in Persian)

31- Schoenstein G. 1996. Hydro-organics: growing basil during the off-season. Small Farm Today, I3(1): 9-42.

32- Seyedi A., Ebadi A., Babalar M. and Saeedi B. 2010. The effect of plant density on yield and fruit quality of strawberries Selva in soilless culture vertical, Journal of Horticultural Science, 24(1):1-6 .(in Persian)

33- Sgherri C. Cecconami S., Pinzino C., Navari-Izzo F. and Izzo R. 2010. Levels of antioxidants and nutraceuticals in basil grown in hydroponics and soil, Food Chemistry, 123, 416–422.

34- Shapiro C. A., Schepers J. S., Francis D. D. and Shanahan J. F. 2005. Using a chlorophyll meter to improve N management, Lincoln, NE: University of Nebraska-Lincoln Extension Bulletin G, 1632.

35- Smith C.A., Svoboda K.P. and Noon M.M. 1997. Controlling the Growth and Quality of Hydroponically-Grown Basil (Ocimum Basilicum L.) (Refereed), Acta Horticulturea, International symposium, Growing media and plant nutrition in horticulture, 450:479-486.

36- Srmadnya qh., and kochaki A. 1989. Crop Physiology (Translation), Mashhad Publishers Jihad Collegiate. 468. (in Persian)

37- Toor RK. and Savage GP. 2005. Antioxidant activities in different fractions of tomato, Food Research International, 38: 487-494.

38- Tüzel I.H., Tüzel Y., Gül A., Meriç M.K., Yavuz O. and Eltez R.Z. 2001. Comparison of open and closed systems on yield, water and nutrient consumption and their environmental impact, Acta Horticulturae, 554:221-228.

39- Zehtab-Salmasi S., Heidari F. and Alyari H. 2008. Effects of microelements and plant density on biomass and essential oil production of peppermint (Mentha piperita L.), Plant Sciences Research, 1(1): 24-26.

40- Žnidarčič D., Ban D. and Šircelj H. 2011. Carotenoid and chlorophyll composition of commonly consumed leafy vegetables in Mediterranean countries, Food Chemistry, 129(3): 1164-1168.