تاثیر قارچ مایکوریزا بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و تغذیه‌ای پایه فلائینگ دراگون تحت تنش شوری

علوم باغبانی

مقاله 6، دوره 32، شماره 2، شهریور 1397، صفحه 335-344   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v32i2.70246

نویسندگان

بهرام عابدی^{* 1}؛ بهنام اسفندیاری²

¹فردوسی

²فردوسی مشهد

چکیده

مرکبات یکی از مهمترین درختان میوه مناطق نیمه گرمسیری و جز درختان حساس به تنش شوری طبقه‌بندی می‌شود. قارچ‌های آرباسکولار مایکوریزا، با ایجاد یک رابطه همزیستی با ریشه گیاه، باعث دسترسی بهتر عناصر معدنی در گیاهان می‌شوند. در پژوهش حاضر، دو قارچ مایکوریزا (Paraglomus occultum و Glomus mosseae) و چهار سطح شوری (صفر، 50، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم) در دانهال‌های فلایینگ دراگون مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از تلقیح قارچ ها با ریشه دانهال‌ها، تنش شوری به‌صورت تدریجی جهت جلوگیری از شوک اسمزی به هر کدام از تیمارها اعمال شد. با توجه به نتایج، درصد کلون سازی مایکوریزا، میزان آب نسبی بافت، تعداد برگ، سطح برگ، قطر ساقه، وزن خشک ریشه و شاخساره با افزایش سطوح شوری، کاهش نشان داد. اما در بین تیمارها دانهال‌های تلقیح‌شده با قارچ آرباسکولار مایکوریزا اختلاف معنی‌داری نسبت به تیمار فاقد تلقیح داشتند. قارچ های مایکوریزا بطورمعنی‌داری میزان سدیم کمتر و میزان پتاسیم، کلسیم، نسبت پتاسیم به سدیم و نسبت کلسیم به سدیم بالاتری را در ریشه دانهال‌های تلقیح‌شده داشتند. علاوه بر این مشخص شد که گیاهان تحت شرایط تنش شوری، تیمارهای تلقیحی کاهش غلظت ساکارز در برگ ها و افزایش غلظت فروکتوز و پرولین را به همراه داشتند. در آخر می‌توان اظهار داشت که قارچ‌های همزیست مایکوریزا از طریق تنظیم اسمزی برگ و برقراری تعادل یونی باعث تعدیل اثرات مخرب تنش شوری می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

آرباسکولار مایکوریزا؛ دانهال؛ شوری؛ مرکبات

مراجع

1- Ahmadi N., Mibus, H., and Serek M. 2009. Characterization of ethylene-induced organ abscission in F1 breeding lines of miniature roses (Rosa hybrid L.). Postharvest Biology and Technology, 52:260-266.

2- Bagyaraj D.J., and Reddy B.J.D. 2000. Arbascular mycorrhiza in sustainable agriculture. Scientific, Jodhpur, India.

3- Bates L.S., Waldren R.P., and Teare I. D. 1973. Rapid determination of free proline for water stress studies. Plant and Soil, 39:205-207.

4- Brumos J., Talon M., Bouhlal R., and Colmenero F.J. 2010. Cl-homeostasis in include and excluder citrus rootstocks: transport mechanisms and identification of candidate genes. Plant Cell & Environment, 33:2012-2027.

5- Chen H., and Jiang J.G. 2010. Osmotic adjustment and plant adaptation to environmental changes related to drought and salinity. Environmental Review, 18:309-319.

6- Colla G., Rouphael Y., Cardarelli M., Tullio M., Rivera C.M., and Rea E. 2008. Alleviation of salt stress by arbascularmycorrhizal in zucchini plants grown at low and high phosphorus concentration. Biology and Fertility of Soils, 44:501-509.

7- Duke E.R., Johnson, C.R., and Koch K.E. 1986. Accumulation of phosphorus, dry matter and betaine during NaCl stress of root citrus seedling colonized with vesicular- arbascular mycorrhizal fungi on zero, one or two halves. New Phytologist, 104:583-590.

8- Dutt S., Sharma S. D., and Kumar P. 2013. Arbascular mycorrhizas and Zn fertilization modify growth and physiological behavior of apricot (Prunus armeniaca). Scientia Horticulturae, 155:97-104.

9- Garcia-Sanchez F., Syversten J.P., Martinez V., and Melgar J.C. 2006. Salinity tolerance of Valencia orange trees on rootstocks with contrasting salt tolerance is not improved by moderate shade. Journal of Expiremental Botany, 57:3697-3706.

10- Ghassemi F., Jackman A.J., and Nix H.A. 1995. Salinization of land and water resources: Human causes extend management and case studies. UNSW Press, Australia.

11- Giri B., Kapoor R., and Mukerji K.J. 2007. Improved tolerance of Anacia nilotica to salt stress by arbascular mycorrhiza, Glomus fasciculatum may be partly related to elevated K/Na ratios in root and shoot tissues. Microbiology & Eclology, 54:753-760.

12- Hajlaoui H., El Ayeb N., Garrec J.P., and Denden M. 2010. Differential effects of salt stress on osmotic adjustment and solutes allocation on the basis of root and leaf tissue senescence of two silage maize (Zea mays L.) varieties. Individual Crop Product, 31:122-130.

13- Hashem A., Abd Allah E.F., Abdulaziz, A., and Alqarawi A. 2015. Arbuscular mycorrhizal fungi enhances salinity tolerance of Panicum turgidum Forssk by altering photosynthetic and antioxidant pathways. Journal of Plant Interactions, 10:1-14.

14- Khalili H.A., Eissa A.M., El-Shazly S.M., and Aboul Nasr A.M. 2011. Improved growth of salinity- stressed cirus after inoculation with mycorrhizal fungi. Scientia Horticulturae, 130:624-632.

15- Kumar A., Sharma S., and Mishra S. 2010. Influence of arbascular mycorrhizal fungi and salinityon seedling growth, Solute accumulation and mycorrhizal dependency of Jatropha curcas L. Journal of Plant Growth and Regulators, 29:297-306.

16- Mademba S.Y., Lbegin S., and Lomerre-Desprez Z. 1999. Use of Puncirus trifoliate and flying dragon as dwarfing rootstocks for citrus under tropical climatic conditions. Fruits, 54(5):299-310.

17- Melgar J.C., Syvertsen J.P., Martinez V., and Garcia-Sanchez F. 2008. Leaf gas exchange, water relation, nutrient content and growth in citrus and olive seedling under salinity. Biologia Plantarum, 52 (2):385-390.

18- Murkute A.A., Sharma S., and Singh S.K. 2006. Studies on salt stress tolerance of citrus rootstock genotypes with arbascular mycorrhizal fungi. Horticulure Science, 33:70-76.

19- Nemati I., Moradi F., Gholizadeh S., Esmaeili M.A. and Bihamta M.R. 2011. The effect of salinity stress on ions and soluble sugers distribution in leaves, leaf sheaths and roots of rice (Oryza sativa L.) seedling. Plant and Soil Environment, 57:26-33.

20- Nichols K.A., and Toro M. 2011. A whole soil stability index (WSSI) for evaluating soil aggregation. Soil Tillage Resourse, 111:99-104.

21- Nieves M., Cerda A., and Botella M. 1991. Salt tolerance of two lemon scions measured by leaf chloride and sodium accumulation. Journal of Plant Nutrition, 14:623-636.

22- Peng S.L., Shen H., Yuan J.J., Wei C.F., and Guo T. 2011. Impact of arbascular mycorrhizal fungi on soil aggregation dynamics of neutral purple soil. Acta Ecology Sinica, 31:498-505.

23- Phillips J.M., and Hayman D.S. 1970. Improved procedures for clearing roots and staining parasitic and vesicular arbascular mycorrhizal fungi for rapid assessment of infection. Transaction of the British Mycological Society, 55:158- 161.

24- Romero- Aranda R., Moya L., Tadeo F.R., Legaz F., Primo- Millo E., and Talon M. 1998. Physiological and anatomical disturbances induced by chloride salts in sensitive and tolerant citrus: beneficial and detrimental effects of cations. Plant Cell Environment, 21:1243-1253.

25- Sheng M., Tang M., Chen H., Yang B., Zhang F., and Haung Y. 2008. Influence of arbascular mycorrhiza on photosynthesis and water statues of maize plants under salt stress. Mycorrhiza, 18:287-296.

26- Storey R., and Walker R.R. 1999. Citrus and salinity. Scientia Horticulturae, 78:39-81.

27- Tsang A., and Maum M.A. 1999. Mycorrhizal fungi increase salt tolerance of Strophostyle helvola in coastal foredunes. Plant Ecology, 144:159-166.

28- Wu Q.S., and Xia R.X. 2006. Arbascular mycorrhizal fungi influence growth, osmotic adjustment and photosynthesis of citrus under well- watered and water stress conditions. Journal of Plant Physiology, 163:417-425.

29- Wu Q.S., Zou Y.N., and He H.X. 2010. Contribution of arbascular mycorrhizal fungi to growth, photosynthesis, root morphology and ionic balance of citrus seedling under salt stress. Acta Physiologiae Plantarum, 32:297-304.

30- Zekri M., and Parsons L.R. 1992. Salinity tolerance of citrus rootstocks: Effects of salt on root and leaf mineral compositions. Plant Soil, 147:171-181.

31- Zou Y.N., Liang Y.C., and Wu Q.C. 2013. Mycorrhizal and non-mycorrhizal response to salt stress in trifoliate orange: plant growth, root architecture and soluble suger accumulation. International Journal of Agriculture & Biology, 15:565-569.