فعالیت ضدباکتریایی و آنالیز فیزیکوشیمیایی چند نوع عسل با منشاء گیاهی مختلف در استان گلستان

نشریه پژوهشهای علوم و صنایع غذایی ایران

مقاله 4، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 50، خرداد و تیر 1397، صفحه 273-282   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ifstrj.v0i0.60915

نویسندگان

سمانه هیزمی شیره جینی¹؛ هادی کوهساری^{* 2}؛ سیده زهرا سیدالنگی³

¹گروه علوم وصنایع غذایی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران.

²گروه میکروبیولوژی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران.

³گروه شیمی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران.

چکیده

عسل به‌عنوان یک ماده غذایی مهم با منشاء طبیعی، پتانسیل بالایی برای فعالیت ضدمیکروبی دارد. منشاء گیاهی عسل در ویژگی‌های بیولوژیکی آن بسیار موثر می‌باشد. لذا این تحقیق به‌منظور بررسی فعالیت ضد‌باکتریایی و آنالیز فیزیکوشیمیایی چهار نوع عسل شامل آویشن، زول، پونه و شوید جمع‌آوری شده از کندوهای زنبور عسل در استان گلستان انجام شد. ارزیابی فعالیت ضدباکتریایی علیه چهار باکتری شامل استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کلی، باسیلوس سرئوس و شیگلا دیسانتری بر اساس انتشار در آگار و با روش چاهک انجام شد. کمترین غلظت مهارکنندگی و کمترین غلظت باکتری‌کشی نمونه‌های عسل به وسیله روش ماکرودایلوشن تعیین شد. همچنین ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی شامل رطوبت، pH، اسیدیته، محتوای خاکستر و قندهای احیاءکننده برای نمونه‌های عسل، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاکی از بیشترین فعالیت ضدباکتریایی برای عسل زول به‌ترتیب با قطر هاله عدم رشد 5/15، 14و 11 میلی‌متر علیه شیگلا دیسانتری، استافیلوکوکوس اورئوس ، باسیلوس سرئوس و اشریشیا کلی در غلظت 50 درصد حجمی/ حجمی می باشد. سطوح MIC وMBC به‌دست آمده برای عسل‌های مورد آزمون در محدوده 50 -25/6 درصد حجمی/ حجمی بوده و عسل پونه کمترین فعالیت ضدباکتریایی را نشان داد. به‌طور کلی نتایج این تحقیق دلالت بر این دارد که فعالیت ضدباکتریایی نمونه‌های عسل با توجه به منشاء گل عسل متغیر است.

کلیدواژه‌ها

استان گلستان؛ فعالیت ضدباکتریایی؛ عسل؛ منشاءگیاهی؛ ویژگی های فیزیکوشیمیایی

مراجع

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1377. عسل، ویژگی ها و روش های آزمون. استاندارد ملی ایران، شماره 92، تجدیدنظر ششم.

Aasima, Z., Safdar, M.N., Siddiqui, N., Mumtaz, A., Hameed, T., &Sial, M.U., 2008, Chemical and analysis and sensory evaluation of branded honey collected from Islamabad and Rawalpindi market. Pakistan Journal of Agricultural Research, 21(1): 8691.

Akram, A., Sohail, A., Masud, T., Latif, A., Tariq, S., Butt, S.G., & Hassan, I., 2014, Physico-chemical and antimicrobial assessment of honey of Apis dorsata from different geographical regions of Pakistan. International Journal of Agricultural Science Research, 3(2): 025-030.

Allen, K.L., Molan, P.C., &Reid, G.M., 1991, a survey of the antibacterial activity of some New Zealand honey. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 43(12): 817-22.

Al-Waili, N.S., 2005, Mixture of honey, beeswax and olive oil inhibits growth of Staphylococcus aureus and Candida albicans. Archives of Medical Research, 36(1): 10-3.

Anupama, D., Bhat, K.K., & Sapna, V.K., 2003, Sensory and physico-chemical properties of commercial samples of honey. Food Research International, 36: 183–191.

Bogdanov, S., Lüllmann, C., Martin P., Ohe, W., Russmann, H., Vrowohl, G., Oddo,L., Sabatini, A. G., Marcazzan, G. L., Piro, R., Flamini, C., Morlot, M., Lheritier, J., Borrneck, R., Marioleas, P., Tsigouri, A., Kerkvliet, J., Ortiz, A., Ivanov, T., Darcy, B., Mossel, B. & Vit, P., 2002, Honey quality and International honey Commision.Virtural Beekeeping Gallery, Apicervices-Article. Honey quality. Swiss Bee Research Centre, FAM, Liebefeld, Switzerland. PP: l-3.

Boukraa, L., & Amara, K., 2008, Synergistic action of starch on the antibacterial activity of honey. Journal of Medicinal Food, 11(1): 195-198.

Ceyhan, N., & Ugur, A., 2001, Investigation of in vitro antimicrobial activity of honey. Rivista di Biologia. 94: 363–371.

Fahim, H., Dasti, G.I., Ali, I., Ahmed, S., &Nadeem, M., 2014, Physico-chemical analysis and antimicrobial potential of Apis dorsata, Apis melifera and ziziphus jujube honey samples from Pakistan. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 4(8): 633-641

Fidaleo, M., Zuorro, A., & Lavecchia, R., 2011, Antimicrobial activity of some Italian honeys against pathogenic bacteria. Chemical Engineering Transactions, 24: 1015-1020.

Franklin, R., Cockerill, I.I.I., Matthew, A., Wikler, M.B.A., FIDSA Jeff Alder, & Michael, N., 2012, Methods for Dilution Antimicrobial Susceptibility Tests for Bacteria That Grow Aerobically; Approved Standard—Ninth Edition. Clinical and Laboratory Standards Institute, M07-A9 32(2).

Guerrini, A., Bruni, R., Maietti, S., Poli, F., Rossi, D., Paganetto, G., Muzzoli, M., Scalvenzi, L., & Sacchetti, G., 2009, Ecuadorian stingless bee (Meliponinae) honey: A chemical and functional profile of an ancient health product. Food Chemistry, 114:1413–1420.

Hamouda, H.M. & Marzouk, D.S., 2011, Antibacterial Activity of Egyptian Honey from Different Sources. International Journal of Microbiological Research, 2: 149-155.

Hegazi, A., Sherein, I., El-Moez, A.M., Abdou, A., &Abd Allah, F., 2014, Antibacterial Activity of Some Types of Monofloral Honey against Clostridium acetobutylicum and Clostridium perfringens. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 3(9): 552-565.

Iftikhar, F., Masood, M.A., & Waghchoure, E.S., 2011, Comparison of Apis cerana, Apis dorsata, Apis florea and Apis mellifera from different areas of Pakistan. Asian Journal of Experimental Biological Sciences, 2(3): 399-403.

Jahed Khaniki, Gh.R. & Kamkar, A., 2005, A Survey of Physico-chemical Properties of Produced Honey in Garmsar City in 2003. Journal of Food Science & Technology, 1(4): 35-41

Kamal, A., Saeeda, R., Nouman, N., Tabassum, N., Musarrat, G., Qurehi, M., & Nasim, K., 2002, Comparative study of honey collected from different flora of Pakistan. OnLine Journal of Biological Sciences, 2(9): 626-627.

Kamkar, A., Jahed Khaniki, Gh.R., &Golestani, M.A., & Zeyghami, M.M 2012, Evaluation of physico- chemical properties of distributed honeys in Tehran city. Journal of Veterinary Research and Biological Products, 25(2):10

Khairy, E.A., Hedia, R.H., Dorgham, S.M., & Effat, M., 2013, Comparative studies on antimicrobial activities (AMA) of different types of honey using bacteria from animal origin. International Journal of Microbiological Research, 4(1): 50-5.

Lakzadeh, L., Gheisaria, H.R.,& Mahianeh, A.H., 2013, Comparison microbial and physicochemical characterization of different origin plant honeys in Esfahan province. Journal of Veterinary Research and Biological Products, 26(3): 23-30

Mavric, E., Wittmann, S., Barth, G., & Henle, T., 2008, Identification and quantification of methylglyoxal as the dominant antibacterial constituent of Manuka (Leptospermum scoparium) honeys from New Zealand. Molecular Nutrition & Food Research, 52: 483-489.

Molan, P.C., 2002, Re-introducing honey in the management of wounds and ulcers: theory and practice. Ostomy Wound Manage, 48: 28-40.

Moussa, A., Saad, A., Noureddine, D., Aboud, B., Meslem, A., & Baghdad, K., 2011, the influence of starch of ginger on the antibacterial activity of honey of different types from Algeria against Escherichia coli and Staphylococcus aureus. International Journal of Microbiological Research, 2(3): 258-262.

Nikaido, H., 2003, Molecular basis of bacterial outer membrane permeability revisited. Microbiology and Molecular Biology Reviews, 67(4), 593-656.

Nzeako, B.C., & Hamdi, J., 2000, Antimicrobial potential of honey on some microbial isolates. Medical Sciences, 2: 75–79.

Oddo, L.P., & Piro, R., 2004, Main European unifloral honeys: descriptive sheets. Apidologie, 35(1): S38S81.

Paulus, H., Kwakman, S., Sebastian, A & Zaat, J., 2012, Antibacterial Components of Honey. IUBMB Life, 64(1): 48–55.

Ruoff, K., Luginbühl, W., Bogdanov, S., Bosset, J.O. & Estermann, B., 2007, Quantitative determination of physical and chemical measurands in honey by near-infrared spectrometry. European Food Research and Technology, 225(3-4): 415-423.

Sherlock, O., Dolan, A., Athman, R., Power, A., Gethin, G., Cowman S., & Humphreys, H., 2010, Comparison of the antimicrobial activity of Ulmo honey from Chile and Manuka honey against methicillin-resistant Staphylococcus aureus, Escherichia coli and Pseudomonas aeruginosa. BMC Complementary and Alternative Medicine, 10(1):47-52.

Standard No. 92, Honey, features and test methods, Institute of Standards and Industrial Research of Iran, 6nd Ed., 2008.

Taormina, P.J., Niemira, B.A., & Bauchat, L.R., 2001, Inhibitory activity of honey against foodborne pathogens as influenced by the presence of hydrogen peroxide and level of antioxidant power. International Journal of Food Microbiology, 69: 217–225.

Tumin, N., Halim, N., Shahjahan, M., Noor Izani, N., Sattar, M.A., Khan, A.H., &Mohsin, S.S.J., 2005, Antibacterial activity of local Malaysian honey. Malaysian Journal of Pharmaceutical Sciences, 3(2): 1-10