بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانی عصاره معمولی و انکپسوله گیاه اسفرزه (Plantago ovate) بر پایداری اکسیداتیو سیستم مدل غذایی (روغن آفتابگردان)

مجله پژوهشهای علوم و صنایع غذایی ایران

مقاله 5، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 50، خرداد و تیر 1397، صفحه 297-306   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ifstrj.v0i0.62237

نویسندگان

مهشید شاملوفر^{* 1}؛ زهرا غیاثوند¹؛ الهام پایندان²

¹گروه شیلات، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران.

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران.

چکیده

رادیکال‌های آزاد باعث ایجاد بیماری‌های زیادی در انسان می‌شوند. آنتی‌اکسیدان‌های فنولی قادر به جلوگیری از تأثیر مخرب رادیکال‌های آزاد و جهش‌های حاصل بر ساختارهای سلولی می‌باشد. این مطالعه فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره گیاه اسفرزه و تأثیرات این آنتی‌اکسیدان طبیعی را بر پایداری اکسیداتیو روغن آفتابگردان بررسی می‌کند. در این مطالعه سنجش محتوی فنولی عصاره گیاه اسفرزه به‌وسیله آزمون فولین- سیوکالتو و فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن توسط دو آزمون DPPH و قدرت احیاءکنندگی آهن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین سنجش عدد پر اکسید و شاخص تیوباربیوتیک اسید بر روغن آفتابگردان با آزمون آون‌گذاری در دمای 70 درجه سانتی‌گراد انجام شد. نتایج این آزمایش نشان دادند که غلظت‌های مختلفی از این عصاره قادرند تا حد زیادی روند اکسیداسیون را در 65 درجه سانتی‌گراد کند نمایند. در بین تیمارها، غلظت 1000 پی‌پی‌ام انکپسوله گیاه اسفرزه در طول زمان نگهداری دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی بالاتری نسبت به سایر تیمارها بود (05/0>p). نتایج نشان داد که عصاره‌های معمولی و انکپسوله اسفرزه دارای اثر آنتی‌اکسیدانی خوبی می‌باشد و می‌تواند به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان طبیعی در دسترس صنایع غذایی و دارویی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

گیاه اسفرزه؛ روغن آفتابگردان؛ انکپسوله کردن؛ فعالیت آنتی اکسیدانی؛ زمان ماندگاری

مراجع

Arabestani, A., Kadivar, M., Shahedi, M. & Hossein Goli, S. A. 2015. Preparation and determination of some physicochemical properties of biodegradable proteinous film from bitter vetch (Vicia ervilia) seed. Iranian Journal of Food Science and Technology, 48, 129-138.

Arabshahi-Delouee, S. & Urooj, A. 2007. Antioxidant properties of various solvent extracts of mulberry (Morus indica L.) leaves. Food Chemistry, 102, 1233-1240.

Arshady, R. 1993. Microcapsules for food. Journal of Microencapsulation, 10, 413-435.

Ayoughi, F., Barzegar, M., Sahari, M. & Naghdi Badi, H. 2009. Antioxidant Effect of Dill (Anethum graveolens Boiss.) Oil in Crude Soybean Oil and Comparison with Chemical Antioxidants. Journal of Medicinal Plants, 2, 71-83.

Barros, L., Heleno, S. A., Carvalho, A. M. & Ferreira, I. C. F. R. 2009. Systematic evaluation of the antioxidant potential of different parts of Foeniculum vulgare Mill. from Portugal. Food and Chemical Toxicology, 47, 2458-2464.

Chemists, A. O. O. 2012. Official Methods of Analysis of the Association of Official Analytical Chemists, General Books.

Choe, J.-H., Kim, H.-Y., Kim, Y.-J., Yeo, E.-J. & Kim, C.-J. 2014. Antioxidant Activity and Phenolic Content of Persimmon Peel Extracted with Different Levels of Ethanol. International Journal of Food Properties, 17, 1779-1790.

Dorman, H. J. D., Koşar, M., Kahlos, K., Holm, Y. & Hiltunen, R. 2003. Antioxidant Properties and Composition of Aqueous Extracts from Mentha Species, Hybrids, Varieties, and Cultivars. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51, 4563-4569.

Economou, K. D., Oreopoulou, V. & Thomopoulos, C. D. 1991. Antioxidant activity of some plant extracts of the family labiatae. Journal of the American Oil Chemists Society, 68, 109-113.

Elmastas, M., Isildak, O., Turkekul, I. & Temur, N. 2007. Determination of antioxidant activity and antioxidant compounds in wild edible mushrooms. Journal of Food Composition and Analysis, 20, 337-345.

Esmaeilzadeh Kenari, R., Mohsenzadeh, F. & Amiri, Z. R. 2014. Antioxidant activity and total phenolic compounds of Dezful sesame cake extracts obtained by classical and ultrasound-assisted extraction methods. Food Science & Nutrition, 2, 426-435.

Ferreres, F., Sousa, C., Valentão, P., Seabra, R. M., Pereira, J. A. & Andrade, P. B. 2007. Tronchuda cabbage (Brassica oleracea L. var. costata DC) seeds: Phytochemical characterization and antioxidant potential. Food Chemistry, 101, 549-558.

Ghaderi Ghahfarokhi, M., Mamashloo, S., Sadeghi Mahoonak, A. R. & Alami, M. 2011. Evaluation of antioxidant activity, reducing power and free radical scavenging of different extract of Artemisia annua L. Journal on Plant Science Researches, 21, 46-57.

Goli, A. H., Barzegar, M. & Sahari, M. A. 2005. Antioxidant activity and total phenolic compounds of pistachio (Pistachia vera) hull extracts. Food Chemistry, 92, 521-525.

Gouin, S. 2004. Microencapsulation: industrial appraisal of existing technologies and trends. Trends in Food Science & Technology, 15, 330-347.

Gülçın, İ., Oktay, M., Kıreçcı, E. & Küfrevıoǧlu, Ö. İ. 2003. Screening of antioxidant and antimicrobial activities of anise (Pimpinella anisum L.) seed extracts. Food Chemistry, 83, 371-382.

Jafari, S. M., Assadpoor, E., He, Y. & Bhandari, B. 2008. Encapsulation Efficiency of Food Flavours and Oils during Spray Drying. Drying Technology, 26, 816-835.

Japon-Lujan, R., Luque-Rodriguez, J. M. & Luque de Castro, M. D. 2006. Dynamic ultrasound-assisted extraction of oleuropein and related biophenols from olive leaves. Journal of Chromatography A, 1108, 76-82.

Lapornik, B., Prošek, M. & Golc Wondra, A. 2005. Comparison of extracts prepared from plant by-products using different solvents and extraction time. Journal of Food Engineering, 71, 214-222.

Mardani, V., Alami, M., Arabshahi-Delouee, S., khodabakhshi, R. & Ghaderi Ghahfarokhi, M. 2013. Evaluation of antioxidant activity and antimicrobial activity of phenolic extracts of Evening Primrose flowers. Iranian Food Science and Technology Research Journal, 9, 182-189.

Prieto, P., Pineda, M. & Aguilar, M. 1999. Spectrophotometric Quantitation of Antioxidant Capacity through the Formation of a Phosphomolybdenum Complex: Specific Application to the Determination of Vitamin E. Analytical Biochemistry, 269, 337-341.

Raghu, K., Ramesh, C., Srinivasa, T. & Jamuna, K. 2011. Total Antioxidant Capacity in Aqueous Extracts of Some Common Vegetables. ASIAN J. EXP. BIOL. SCI., 2, 58-62.

Rakić, S., Petrović, S., Kukić, J., Jadranin, M., Tešević, V., Povrenović, D. & Šiler-Marinković, S. 2007. Influence of thermal treatment on phenolic compounds and antioxidant properties of oak acorns from Serbia. Food Chemistry, 104, 830-834.

Ranjbar Nedamani, E., Sadeghi Mahoonak, A., Ghorbani, M. & Kashaninejad, M. 2015. Evaluation of antioxidant interactions in combined extracts of green tea (Camellia sinensis), rosemary (Rosmarinus officinalis) and oak fruit (Quercus branti). Journal of Food Science and Technology, 52, 4565-4571.

Samadloiy, H. R., Azizi, M. H. & Barzegar, M. 2007. Antioxidative effect of pomegranate seed phenolic componends on soybean oil. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 14, 1-8.

Shahidi, F. 1997. Natural Antioxidants: Chemistry, Health Effects, and Applications, AOCS Press.

Shahidi, F., Amarowicz, R., He, Y. & Wettasinghe, M. 1997. Antioxidant activity of phenolic extracts of evening primrose (Oenothera Biennis): a preliminary study. Journal of Food Lipids, 4, 75-86.

Shahidi, F. & Han, X. Q. 1993. Encapsulation of food ingredients. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 33, 501-547.

Sharifi, A., Naghmachi, M., Jahedi, S. & Khosravani, S. 2011. A Study on Antimicrobial Effects of Plantago Psyllium. Armaghane danesh, 16, 191-199.

Soares, A. A., de Souza, C. G. M., Daniel, F. M., Ferrari, G. P., da Costa, S. M. G. & Peralta, R. M. 2009. Antioxidant activity and total phenolic content of Agaricus brasiliensis (Agaricus blazei Murril) in two stages of maturity. Food Chemistry, 112, 775-781.

Vega, C. & Roos, Y. H. 2014. Invited Review:Spray-Dried Dairy and Dairy-Like Emulsions;Compositional Considerations. Journal of Dairy Science, 89, 383-401.