ارزیابی تنوع ژنتیکی و وراثت‌پذیری برخی خصوصیات میوه ژنوتیپ‌های انار

علوم باغبانی

مقاله 6، دوره 32، شماره 4، اسفند 1397، صفحه 555-566   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v32i4.67158

نویسندگان

بهروز مرادی عاشور¹؛ محمد ربیعی^{* 1}؛ بهروز شیران²؛ سعداله هوشمند¹

¹دانشگاه شهرکرد

²شهرکرد

چکیده

انار (Punica granatum L.) یک محصول مهم باغی و بومی ایران است که مصرف میوه و یا فرآورده‌های مختلف آن رایج است. با توجه به اینکه ایران دارای غنی­ترین ذخیره ژنتیکی انار می­باشد، اطلاع از میزان تنوع صفات مختلف و وراثت‌پذیری آنها در بین ژنوتیپ­های موجود و شناسایی ژنوتیپ­های پر محصول جهت استفاده در برنامه­های اصلاحی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق برخی خصوصیات میوه 156 ژنوتیپ موجود در کلکسیون انار ساوه، با استفاده از 16صفت مورفولوژیکی و شیمیایی میوه در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج تجزیه واریانس، اثر ژنوتیپ در کلیه صفات بسیار معنی­دار بود. از 9 صفت مورفولوژیکی، صفات تعداد دانه در 100 گرم آریل و ضخامت پوست میوه تنوع بیشتری نسبت به سایر صفات دارند و از بین صفات بیوشیمیایی صفات شاخص رسیدگی، میزان آنتوسیانین و رنگ قابل جذب آبمیوه دارای بیشترین تنوع بودند که امکان استفاده از تنوع موجود در مراحل بعدی اصلاح انار را مهیا می­کند. ارتباط معنی‌دار آماری نیز بین وزن میوه با صفات طول و عرض تاج، طول و عرض میوه، تعداد دانه در 100 گرم آریل، وزن آریل و نیز ضخامت پوست میوه وجود داشت که در اصلاح همزمان این صفات حائز اهمیت است. مقدار زیاد قابلیت توارث عمومی محاسبه شده برای وزن آریل، وزن میوه، تعداد دانه در 100 گرم آریل، و ضخامت پوست میوه دلالت بر کم بودن اثرات محیطی بر این صفات بوده و این صفات در فرآیندهای انتخاب نتاج در نسل­های متوالی قابل استفاده هستند. براساس نتایج این تحقیق، با توجه به نرم و ریز بودن دانه ژنوتیپ شیرین هسته ریز شهداد، این ژنوتیپ می­تواند در برنامه­های بعدی هیبریداسیون در جهت انتقال صفت نرم­دانگی به ژنوتیپ­های تجاری به عنوان والد مورد استفاده قرار گیرد. ژنوتیپ دومزه باغ ملک ایذه نیز، از نظر شکل میوه، رنگ میوه و طعم نسبت به سایر ژنوتیپ­ها برتر بود.

کلیدواژه‌ها

انار؛ تنوع ژنتیکی؛ وراثت‌پذیری عمومی؛ همبستگی

مراجع

1- Ahmadi K., Gholizadeh H., Bahadorzadeh H., Hatami F., Hoseinpour R., Kazemifard R., and Abdshah H. 2016. Agricultural statistics. Ministry of Agriculture-Jahad, Iran. (In Persian)

2- Akbarpour V., Hemmati K., and Sharifani M. 2009. Physical and chemical properties of pomegranate (Punica granatum L.) fruit in maturation stage, American-Eurasian Journal of Agricaltura and Environmental Science, 6(4): 411-416.

3- Al-Maiman S.A., and Ahmad D. 2002. Changes in physical and chemical properties during pomegranate (Punica granatum L.) fruit maturation, Food Chemistry, 76: 437-441.

4- Alighourchi H., Barzegar M., and Soleiman A. 2007. Anthocyanins characterization of 15 Iranian pomegranate (Punica granatum L.) varieties and their variation after cold storage and pasteurization. European Food Research and Technology, 227(3): 881-887.

5- Amoros A., P. Melgarejo J., Hernandez F., and Martinez J. 1997. Characterization of the fruit of five pomegranate (Punica granatum L.) clones cultivated in homogeneous soils. Universidal Miguel Hernandez, Spain.

6- Awamleh H., Hassawi D., Migdadi H., and Brake M. 2009. Molecular characterization of pomegranate (Punica granatum L.) landraces grown in Jordan using amplified fragment length polymorphism markers. Biotechnology, 83: 316- 322.

7- Bahaarvand N. 2012. Study of biochemical and morphological traits of Pomegranate cultivars in Zanjan Province. 7th Horticultural Sciences Congress, Isfahan university of Technology, Isfahan, Iran. (In Persian)

8- Barzegar M., Fadavi A., and Azizi T.M. H. 2004. Evaluation of physico-chemical composition of cultivated pomegranates in Yazd. Iranian Journal of Nutrition Science and Food Technology, 1(2): 9-14. (In Persian)

9- Basaki T., Khayam Nekouei M., Choukanand R., and Mardi M. 2016. Evaluation of Iranian pomegranate collection using simple sequence repeat and morphological traits. Crop Breeding Journal, 67-78.

10- Borochov-Neori H., Lazarovitch N., Judeinstein S., Patil B.S., and Holland D. 2011. Climate and salinity effects on health promoting and color properties in the pomegranate (Punica granatum L.) fruit arils, p. 43-61. In: S. Bhimanagouda et al. (ed.) Tropical and Subtropical Fruits: Flavors, Color, and Health Benefits. American Chemistry Sociaty.

11- Caliskan O., and Bayazit S. 2013. Morpho-pomological and Chemical Diversity of Pomegranate Accessions Grown in Eastern Mediterranean Region of Turkey. Journal of Agricultural Science and Technology, 15: 1449-1460.

12- Farshadfar E. 1997. Methodology of plant breeding. Razi university of Kermanshah. Iran. (In Persian)

13- Faten Z., and. Mars M. 2011. Diversity among Tunisian pomegranate (Punica granatum) cultivars as assessed by pomological and chemical traits. International journal of Fruit Science, 11(2): 151-166.

14- Fawole O.A., Opara U.L., and Theron K.I. 2011. Chemical and phytochemical properties and antioxidant activities of three pomegranate cultivars grown in South Africa. Food Bioprocess Technology, 5(7): 1-7.

15- Fawole O.A., and Opara U.L. 2013 Changes in physical properties, chemical and elemental composition and antioxidant capacity of pomegranate (cv. Ruby) fruit at five maturity stages. Scientia Horticulturae, 150: 37-46.

16- Garcia-Tejero I., Jimenez-Bocanegra J.A., Martinez G., Romero R., Duran Zuazoand V.H., and Muriel-Fernandez J. 2010. Positive impact of regulated deficit irrigation on yield and fruit quality in a commercial citrus orchard (Citrus sinensis L.) Osbeck, cv. Salustiano. Agricultural Water Management, 97(5): 614-622.

17- Imtiyaz A.W, Bhat M.Y., Banday F.A., Khan I.A., Hassan G.I., Abid A.L., and Bhat T.A. 2012. Correlation studies of morphological and economic traits in pomegranate (Punica granatum L.). Plant Architect, 12: 943–946.

18- Jaiswal V., Der Marderosianand A., and Porter J.R. 2009. Anthocyanins and polyphenol oxidase from dried arils of pomegranate (Punica granatum L.). Food Chemistry, 118: 11-16.

19- Karimi H.R., and Mirdehghan S.H. 2013. Correlation between the morphological characters of pomegranate (Punica granatum) traits and their implications for breeding. Turkish Journal of Botany, 37(2): 355-362.

20- 20-Kulkarni A.P., and Aradhya S.M. 2005. Chemical changes and antioxidant activity in pomegranate arils during fruit development. Food Chemistry, 93: 319–324.

21- Mars M., and Marrakchi M. 1999. Diversity of pomegranate (Punica granatum L.) germplasm in Tunisia. Genetic Resources and Crop Evolution, 46: 461–467.

22- Melgarejo P., Martinez-Nicolas J.J., and Martinez-Tome J. 2000. Evolution of pomegranate juice anthocyanins during the ripening of fruit of three clones: ME16, VA1 and BA1. Options Mediterraneennes: Serie A. Seminaires Mediterraneens, 42: 123-127.

23- Mir M.M., Sofi A.A., Singh D.B., and Khan F.U. 2007. Evaluation of pomegranate cultivars under temperate conditions of Kashmir Valley. Indian Journal Horticulture, 64: 150–154.

24- Mirdehghan S.H., and Rahemi M. 2007. Seasonal changes of mineral nutrients and phenolics in pomegranate (Punica granatum L.) fruit. Scientia Horticulture, 111: 120–127.

25- Mohammadi S.A., and Prasanna B.M. 2003. Analysis of genetic diversity in crop plants- Salient statistical tools and considerations. Crop Science, 43: 1235-1248.

26- Morton J. 1987. Fruits of warm climates. Miami FL, USA.

27- Mousavinejad G, Emam-Djomeh Z., Rezaei K., and Haddad Khodaparast M.H. 2009. Identification and quantification of phenolic compounds and their effects on antioxidant activity in pomegranate juices of eight Iranian cultivars. Food Chemistry, 115: 1274–1278.

28- Muradoglu F., Fikret Balta M., and Ozrenk K. 2006. Pomegranate (Punica granatum L.) genetic resources from Hakkari, Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 2: 520-525.

29- Pour-Siahbidi M.M., Hoseinzadeh J., PourAboghadareh A.R., Bazdar A., and Naseri Rad H. 2013. Character association and path analysis of soybean (Glycine max L.) genotypes under water deficit stress. International Journal of Biosciences, 3(10): 126-132.

30- Sadeghian Motahar Y., and Jamali H. 2009. National Instruction of uniformity, distinctive and stability in pomegranate. Seed and Plant Certification of Registration Institute. (In Persian)

31- Sarkhosh A., Zmani Z., Fatahi R., and Ebadi A. 2006. RAPD Markers reveal polymorphism among some Iranian Pomegranate (Punica granatum L.) genotypes. Science Direct Scientia Herticultural, 111: 24-29.

32- Sepahvand M. 2012. Evaluating of genetic variation some of pomegranate genotypes in province Lorestan. MSc Thesis Lorestan University. (In Persian)

33- Shahrbabaki-Behzadi H. 2012. Variation and dispersion of pomegranate cultivars in Iran. Publication of Agricultural Education. (In Persian)

34- Volkan O., Akca Y., Ercisli S., and SGozlekci. 2015. Genotype selection for physico-chemical fruit traits in pomegranate (Punica granatum L.) In Turkey. Acta Science, 14(2): 123-132.

35- Zaarei A., and Azizi M. 2011. Evaluating of some of physical and chemical of six fruit cultivars in Iran. Journal of Horticultural Sciences, 24(2): 33-48. (In Persian)

36- Zarkti H., Ouabbou H., Hilali A., and Udupa S.M. 2010. Detection of genetic diversity in moroccan durum wheat accessions using agro-morphological traits and microsatellite markers. African Journal of Agricultural Research, 5(14): 1837-1844.