تأثیر کشت مخلوط بر عملکرد بیولوژیک، درصد نیتروژن و خصوصیات مورفولوژیک گشنیز (Coriandrum sativum L.) و شنبلیله(Trigonella foenum-graecum L)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 3، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 35، مهر 1393، صفحه 369-377   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i3.42213

نویسندگان

ریحانه بیگناه¹؛ پرویز رضوانی مقدم^{* 1}؛ محسن جهان²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشگاه فردوسی

چکیده

به منظور بررسی ترکیب‌های مختلف کشت مخلوط گشنیز و شنبلیله آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: کشت خالص شنبلیله (A)، 25% تراکم مطلوب گشنیز + 175% تراکم مطلوب شنبلیله (B)، 50% تراکم مطلوب گشنیز +150% تراکم مطلوب شنبلیله (C)، 75% تراکم مطلوب گشنیز +125% تراکم مطلوب شنبلیله (D)، 100% تراکم مطلوب گشنیز + 100% تراکم مطلوب شنبلیله (E)، کشت خالص گشنیز (F)،125% تراکم مطلوب گشنیز + 75% تراکم مطلوب شنبلیله (G)، 150% تراکم مطلوب گشنیز + 50% تراکم مطلوب شنبلیله (H)، 175% تراکم مطلوب گشنیز + 25% تراکم مطلوب شنبلیله (I) بود. برداشت عملکرد بیولوژیک گشنیز در 5% و در شنبلیله در 20% گلدهی گیاهان صورت گرفت. نتایج آزمایش نشان دادند که تیمار B بیشترین ارتفاع و عملکرد بیولوژیک شنبلیله، بیشترین نسبت برابری زمین کلی، کمترین درصد اسانس، عملکرد اسانس و عملکرد بیولوژِیک گیاه گشنیز را به خود اختصاص داد. بیشترین ارتفاع، عملکرد بیولوِژیک، درصد و عملکرد اسانس گیاه گشنیز و کمترین عملکرد بیولوژیک گیاه شنبلیله در تیمار I مشاهده شد. بیشترین درصد نیتروژن زیست توده در گیاه شنبلیله و گشنیز به ترتیب در تیمارهای A و E مشاهده شدند.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ نسبت برابری زمین؛ عملکرد بیولوژیک

مراجع

1- اسدی، ه. 1386. اثر کشت مخلوط کنجد و لوبیا بر شاخص‌های رشد و اجزای عملکرد آنها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

2- بنی صدر، ن. و ف. بازگشا. 1376. بررسی کشت مخلوط شبدر برسیم و علف چمنی یکساله. مجله تحقیقات کشاورزی نهال و بذر. 13(2): 13-1.

3- جهانی کندری، م. 1385. بررسی آرایش‌های مختلف کشت مخلوط زیره سبز وعدس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

4- زرگری، ک.1372. بررسی اثرات پرتوتابی روی برخی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و سیتولوژیک در ماش. پایان نامه کارشناسی ارشد زاعت.دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.

5- زمان، س. 1379. گیاهان‌دارویی. (ترجمه). انتشارات ققنوس. ص 159.

6- عباسی علی کمر، ر.1383. بررسی تراکم های مختلف کشت مخلوط زیره سبز و نخود با تاکید برکنترل علفهای‌هرز در شرایط مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.

7- مهدوی دامغانی، ع.، ع. کوچکی و ا. زند. 1385. طراحی و مدیریت بوم نظام در کشاورزی پایدار. مقالات کلیدی نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نبات ایران. پردیس ابوریحان-دانشگاه تهران.7-5 شهریور.

8- میرهاشمی، م. 1385. بررسی کشت مخلوط زنیان وشنبلیله باتاکید برمبانی کشاورزی زیستی(ارگانیک). پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

9- Abraham C. T. and S. Singh. 1984. Weed management in sorghum- legume intercropping systems. Journal of Agricultural Science Cambridge, 103:103-115.

10- Al-qurashi-Adel, D. S. 2005. Growth and leaf nutrients content of Guava seedling (Psidium guajava L.) Intercropped with some legume cover crops. Assiut Journal of Agricultural Science, 36(3):109-119.

11- Amarjit S. B., B. S. Sidhu, and G. S. Randhawa. 1999. Effect of row spacing and nitrogen on nitrogen uptake, content and quality of dill (Anethum greveolens). Indian Journal Agronomy, 37: 633-634.

12- Banik P. A., B. K. Midya, S. Sarkar, and S. Ghose. 2006. Wheat and chickpea intercropping systems in an additive series experiment: advantages and weed smothering. European Journal Agronomy, 24:325-332.

13- Bohra J. S., A. Goswami, and D. Sab. 1999. Agronomic studies on gram and mustard intercropping. New horizons for an old crop. Proceeding of the 10th International Rapeseed Congress. Canberra, Australia, 1990.

14- Brintha1 I. and T. H. Seran. 2009. Effect of paired row planting of radish (Raphanus sativus L.) intercropped with vegetable amaranthus (Amaranthus tricolor L.) on yield components of Radish sandy regosol. The Journal of Agricultural Sciences.4:19-28.

15- Chen W. and L. B. Zange. 1995. Effect of different maize type on canopy properties, light distribution and dry matter production of maize population. Acta Agronomic Inica. 21:83-89.

16- Chithra V. and S. Leelamma. 2000. Coriandrum sativum - effect on lipid metabolism in 1,2-dimethyl hydrazine induced colon cancer. Journal of Ethnopharmacology, 71: 457-463.

17- Chujo H. and H. Daimon. 1984. Plant growth and fat of nitrogen in mixed cropping, intercropping and crop rotation, I. Growth acceleration of some temperate grasses in early stage of mixed cropping with red clover. Journal of Crop Science. 53:213-221.

18- Fernandez-Aparicio M., A. A. Emeran, and D. Rubiales. 2008. Control of Orobanch crenata in legumes intercropping with fenugreek (Trigonella foenum Graceum). Crop protection, 27:653-659.

19- Fujita K., S. Ogata, K. Matsumoto, T. Masuda, K.G. Ofosu-Budu, and K. Kuwata. 1990. Nitrogen transfer and dry matter production in soybean and sorghum mixed cropping system at different population densities. Soil Science Plant Nutrient, 36:233-241.

20- Geno L. and B. Geno. 2001. Polyculture production principles benefits and risks of multiple cropping land management systems for Australia. RIRDC.

21- Hussain S. A., N. Ali, A. Rab, and A. Hashmi. 2005. Intercropping effect on growth and yield of winter vegetables. Sarhad Journal of Agriculture, 21:345-350.

22- Maffei J. and M. Mucciarelli. 2003. Essential oil yield in pepper mint-soybean strip-cropping. Field Crops Research, 84:229-240.

23- Pandiata A. K., M. H. Saha, and A. S. Bali. 2000. Effect of row ratio in cereal- legume intercropping systems on productivity and competition function under Kashmir condition. Indian Journal Agronomy, 45: 48-53.

24- Prasad R., R Singh, S Sing, and M. Pal. 2001. Studies on intercropping potato with fenugreek. Acta Agronomica Hungarica, 49(2): 189-191.

25- Rajeswara Rao B. R. 2002. Biomass yield, essential oil yield and essential oil composition of Rose-scented geranium (Pelargonium species) as influenced by row spacing and inter cropping with cornmint (Mentha arrensis L.f. piperascens Malinv.EX Holmes). Industrial Crops and Products, 16: 133-144.

26- Rodrigues-Gomez O., E. Zavalet-Mejia, V. A. Gonzales-Hernandez, M. Livera-Munoz, and E. Cardenas-Soriano. 2003. Allelophathy and microclimatic modification of intercropping with marigold on tomato early blight disease development. Field Crops Research, 83:27-34.

27- Sarkar, R. K. and C. Kunda. 2001. Sustainable intercropping system of Sesame (Sesamum indicum) with pulse and oilseed crop on rice fallow land. Indian Journal of Agricultural Sciences, 71: 545-550.

28- Sastava, B. M., M. Lavan, and Y. T. Maina. 2004. Management of insect pests of soybean: effects of sowing date and intercropping on damage and grain yield in the Nigerian Sudan savanna. Crop Protection, 23:155-161.

29- Suresha, B. A., T. B. Allolli, M. G. Patil, B. K. Desaiand, and S. A. Hussain. 2007. Yield and economics of chili based intercropping system. Karnataka Journal of Agricultural Sciences, 20(4): 807-809.

30- Yadav, U. C., K. Moorthy, and N. Z. Baquer. 2004. Effects of sodium-orthovanadate and Trigonella foenum-graecum seed son hepatic and renal lipogenic enzymes and lipid profile during alloxan diabetes. Journal Bio Sciences. 29: 81–91.

31- Zhang L., W. Vanderwerf, L. Bastiaans, S. Zhang, B. Li, and J. H. Spierts. 2008. Light interception and utilization in relay intercrops of wheat and cotton. Field Crops Research, 107: 29-42.