اثرتنش باد تحت تأثیر سطوح مختلف کودهای شیمیایی و زیستی بر برخی صفات کمی چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 10، دوره 10، شماره 4، بهار 1397، صفحه 1093-1106  

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v10i4.60388

نویسندگان

ملیحه محمدزاده؛ براتعلی فاخری ؛ نفیسه مهدی نژاد؛ رقیه محمدپور

دانشگاه زابل

چکیده

چای ترش با نام علمی (Hibiscus sabdariffa L.) از خانواده پنیرکیان، گیاهی یکساله، دارویی و شاخه­دار می­باشد. به منظور بررسی اثر تنش باد بر ویژگی­های کمی چای ترش تحت تأثیر سطوح مختلف کودهای شیمیایی و زیستی آزمایشی به صورت کرت­های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال94- 1393 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تنش باد در سه سطح تنش شدید، تنش ملایم و بدون تنش به عنوان عامل اصلی، عامل فرعی شامل کود شیمیایی با سه سطح فسفر، نیتروژن و NPK و عامل فرعی فرعی شامل کود زیستی با شش سطح نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس، سوپربیوفسفات، فسفات بارور2، اسیدهیومیک، بیوسولفور بودند. در این تحقیق صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن­تر و وزن خشک اندام­های هوایی دربوته، تعداد غوزه در بوته، وزن­تر غوزه دربوته، عملکرد ترکاسبرگ و عملکرد خشک کاسبرگ، وزن هزار دانه، مورد اندازه­گیری قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای تنش باد، کود شیمیایی و زیستی بر کلیه صفات مورد بررسی معنی­دار شد. بیشترین میزان ارتفاع بوته، وزن­تر و خشک اندام­های هوایی، تعداد غوزه در بوته، وزن­تر غوزه در بوته در تیمار بدون تنش باد و عملکرد تر کاسبرگ و عملکرد خشک کاسبرگ در تنش ملایم باد بدست آمد. بیشترین میزان ارتفاع بوته، وزن­تر خشک اندام­های هوایی، تعداد غوزه در بوته، وزن­تر غوزه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد تر کاسبرگ و عملکرد خشک کاسبرگ در تیمار کود شیمیایی نیتروژن حاصل شد. بیشترین تعداد شاخه­های فرعی در تیمار کود شیمیایی NPK به‌دست آمد. بیشترین میزان ارتفاع، تعداد شاخه­های فرعی در بوته و وزن­تر اندام هوایی به‌ترتیب در تیمار کود زیستی فسفات بارور 2 و بیوسولفور حاصل شد. بیشترین مقدار وزن­تر غوزه در بوته، عملکرد تر کاسبرگ و عملکرد خشک کاسبرگ و وزن هزار دانه در تیمار کود زیستی اسیدهیومیک حاصل شد. با توجه به ضرورت کشت گیاهان دارویی در نظام­های زراعی به نظر می­رسد که تلفیق کودهای شیمیایی و زیستی باعث افزایش عملکرد وکاهش اثرات تنش باد می­شود.

کلیدواژه‌ها

تنش باد؛ چای مکّی؛ کود زیستی؛ کود شیمیایی؛ گیاهان دارویی

مراجع

Abo-Baker, A., and Gehan, G.M. 2011. Effect of bio-and chemical fertilizers on growth, sepals yield and chemical composition of Hibiscus sabdariffa at new reclaimed soil of South. Asian Journal of Crop Science 3(1): 16-25.

Adediran, J.A., Taiwo, L.B., Akande, M.O., Sobulo, R.A., and Idowu, O.J. 2004. Application of organic and inorganic fertilizer for sustainable maize and cowpea yields in Nigeria. Journal of Plant Nutrition 27: 1163-1181.

Akhtar, M.S., and Siddiqui, Z.A 2009. Effect of phosphate solubilizing microorganisms and Rhizobium sp. On the growth, nodulation, yield and root- rot disease complex of chickpea under field condition. African Journal of Biotechnology 8(15): 3489-3496.

Arazeinya, A., Enmtehani, M.H., Ekhtesasi, M.R., and Sodaeiyzadeh, C. 2013. The effect of tamarisk wind break on soil salinityof agricultural landsin dry areas. Research Abkhyzday 99: 59-53.

Asghar, H.N., Zahir, Z.A., Arshad, M., and Khaliq, A. 2002. Relationship between in vitro production of auxins by rhizobacteria and their growth promoting activities in Brassica juncea L., Journal of Biology and Fertility of Soils 35: 231-237.

Astaraei, A., and Koocheki, A. 1997. Using of Biological Fertilizers in Sustainable Agriculture. Jihad Daneshghahi Publisher, Mashhad, Iran 168 pp. (In Persian)

Balak, R., Misra, P.N., Sharma, N.L., and Nagari, A.A. 1999. Effects of different levels of sodicity and fertility on the performance of German chamomile under subtropical conditions oil content and composition of essential oil. Journal of Medicinal and Aromatic Plants Science 21: 969-971.

Cary, N.C., and Sharma, A.K. 2002. Biofertilizers for Sustainable Agriculture. Agrobios, India. 407 pp.

Chewonarin, T., Kinouchi, T., Kataoka, K., Arimachi, H., Kuwahara, T., Initkekumnuen, U., and Ohnishi, Y. 1999. Effects of Roselle (Hibiscus sabdariffa Linn), a Thai medicinal plant, on the mutagenicity of various known mutagens in Salmonella typhimurium and on formation of Aberrant Crypt Foci induced by the colon carcinogens Azoxymethane and 2-Amino- 1Methyl-6-phenylimidazo (4,5-b) pyridine in F344 rats. Food Chemical and Toxicology 37: 591-601.

Crook, M.J., and Ennos, A.R. 1996. Mechanical differences between free-standing and supported wheat plants, Triticum aestivum L. Annals of Botany 77(3): 197–202.

Dolatyari, A. 2009. Wind influence on the culture and art of the people of Sistan, Iran's, 32. 129-143.

Duke, J.A. 1983. Handbook of Energy Crops. Unpublished (Avalable online: https://www.hort.purdue.edu/newcrop/duke_energy/dukeindex.html).

El-Gizawy, N.K.B., and Mehasen, S.A.S. 2009. Response of Faba bean to bio, mineral phosphorus fertilizers and foliar application with zinc. World Applied Sciences Journal 6(10): 1359-1365.

Faraji, M., and Tarkhani, A. 1999.The effect of sour tea (Hibiscus sabdariffa L.) on essential hypertension. Journal of Ethnopharmacology 65: 231-236.

Gupta, M.L., Prasad, A., Ram, M., and Kumar, S. 2002. Effect of the vesicular-arbuscular mycorrhizal (VAM) fungus Glomus fasiculatum on the essential oil yield related characters and nutrient acquisition in the crops of different cultivars of menthol mint (Mentha arvensis) under field conditions. Bioresource Technology 81(1): 77-79.

Gutierrez-Manero, F.J., Ramos-Solano, B., Probanza, A., Mehouachi, J., Tadeo, F.R., and Talon, M. 2001. The plant-growth promoting rhizobacteria Bacillus pumilus and Bacillus licheniformis produce highamounts of physiologically active gibberellins. Physiologia Plantarum 111: 206– 211.

Han, H.S., and Lee, K.D. 2006. Effect of inoculation with phosphate and potassium co-in solubilizing bacteria on mineral uptake and growth of pepper and cucumber. Plant, Soil and Environment 52: 130-136.

Hasani, and Sink, C. 2012. The ability of different tree species to reduce wind mechanical stress in dry areas. Agronomy Journal 3(6): 77-65.

Hassan, F.A.S. 2009. Response of Hibiscus sabdariffa L. plant to some biofertilization treatments. Annals of Agricultural Science 54: 437-446.

Kader, M.A. 2002. Effects of Azotobacter inoculant on the yield and nitrogen uptake by wheat. Journal of Biological Sciences 2: 259-261.

Kapoor, R., Chaudhary, V., and Bhatnagar, A.K. 2007. Effects of arbuscular mycorhiza and phosphorus application on artemisinin concentration in Artemisia annua L. Mycoriza 17: 581-587.

Kapoor, R., Giri, B., and Mukerji, K.G. 2002. Mycorrhization of coriander (Coriandrum sativum L.) to enhance the concentration and quality of essential oil. Jornal of Science Food and Agriculture 82(4): 339-342.

Kapoor, R., Giri, B., and Mukerji, K.G. 2004. Improved growth and essential oil yield and quality in Foeniculum vulgare Mill. on mycorrhizal inoculation supplemented with P-fertilizer. Bioresource Technology 93: 307-311.

Karthikeyan, B., Jaleel, C.A., Changxing, Z., Joe, M.M., Srimannarayan, J., and Deiveekasundaram, M. 2008. The effect of AM fungi and phosphorous level on the biomass yield and ajmalicine production in Catharanthus roseus. EurAsian Journal of Biological Science 2: 26-33.

Mahfouz, S.A., and Sharaf-Eldin, M.A. 2007.Effect of mineral vs. biofertilizer on growth, yield, and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). International Agrophysics 21: 361-366.

Masoudian, S.A. 2014. Journal of Applied Meteorological wind One hundred and twenty days Sistan-day 1: Ss46-37.

Mohammadpoor, R., Qanbari, A., and Fakheri, B. 2015. Asrlittle hibiscus affected chimical. M.Sc. Thesis College of Agriculture. University of Zabol .Iran. Zabol. (In Persian with English Summary)

Morton, J.F. 1987. Florida Flair Books, Miami, USA. Roselle. Pp. 281-286, In: Fruit of Warm Climates.

Olivera, M., Iribane C., and Liuck, C. 2002. Effect of phosphorus on nodulacion and N2 phixation by bean (Phaseolus vulgaris). Proceedings of the 15th International Meeting on Microbia Phosphate Solubilization.16- 19 July, Salamanca, Spain.

Oyewole, C.I., and Mera, M. 2010. Response of roselle (Hibiscus sabdariffa L.) to rates of inorganic and farmyard fertilizers in the Sudan savanna ecological zone of Nigeria. African Journal of Agricultural Research 5: 2305-2309.

Perry, L.M. 1980. Medicinal Plants of East and Soth East Asia. MIT Press. Cambridge. Pp: 195-200.

Rademacher, W. 1994. Gibberellin formation in microorganisms. Plant Growth Regulation 15: 303–305.

Rhoden, E.G., David, P., and Small, T. 1993. Effect of nitrogen nutrition on Roselle. New crops. Janick, J. and Simon, JE (eds.), Wiley, New York, pp.583-584.

Sanchez, G.E., Carballo, G.C., and Romos, G.S.R. 2008. Influence of organic manures and biofertilizers on the quality of two Plantaginaceae: Plantago major L. and P. lanceolota L. Revista cubana de plants. Medicinales 13: 12-15.

SAS Institute. 2013. The SAS system for Windows. Release 9.2. SAS Institute.

Torabi, A. 2003. Effect of planting data and row spacing on the yield of Sour tea. MSC thesis. Azad University of Jiroft, Jiroft, Iran. (In Persian with English Summary)

Youssef, A.A., Edris, A.E., and Gomaa, A.M. 2004. A comparative study between some plant growth regulators and certain growth hormones producing microorganisms on growth and essential oil composition of Salvia officinalis L. Plant Annals of Agricultural Science 49: 299-311.

Zahir, A.Z., Arshad, M., and Frankenberger, W.F. 2004. Plant growth promoting rhizobacteria. Advanced in Agronomy 81: 97-168.