بررسی تأثیر مدیریت‌های مختلف کودی بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز (L. Coriandrum sativum)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 4، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 36، دی 1393، صفحه 574-581   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i4.45140

نویسندگان

ریحانه بیگناه؛ پرویز رضوانی مقدم^* ؛ محسن جهان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌منظور مطالعه اثر میکوریزا و ورمی‌کمپوست بر خصوصیات کمی و درصد اسانس بذر گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum) آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: 1) ورمی‌کمپوست، 2) میکوریزا، 3) کود شیمیایی ‌فسفر، 4) مخلوط میکوریزا و ورمی‌کمپوست، 5) مخلوط میکوریزا و کود شیمیایی فسفر، 6) مخلوط ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی‌ فسفر و 7) شاهد (بدون مصرف کود) بود . هر کرت آزمایشی جهت مطالعات عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه به دو قسمت تقسیم شد. برداشت عملکرد بیولوژیک گیاه در دو چین زمانی که 5درصد گیاهان به گل رفته بودند و برداشت عملکرد دانه گیاه، هنگامی که قسمت اعظم بوته‌ها زرد شده بودند انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد تیمار ورمی‌کمپوست و شاهد به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه و ارتفاع بوته را دارا بودند. تیمارهای ورمی‌کمپوست و میکوریزا به ترتیب در چین اول و دوم بیشترین عملکرد بیولوژیک و وزن خشک برگ در بوته را به‌خود اختصاص دادند، در حالی که گیاهانی که هیچ نوع کودی در آنها بکار برده نشده بود، کمترین مقادیر این صفات را دارا بودند. گیاهان تحت تیمار میکوریزا و مخلوط میکوریزا و فسفر دارای بیشترین تعداد چتر و تیمار شاهد از کمترین تعداد چتر برخوردار بود. بیشترین و کمترین درصد اسانس دانه به ترتیب در تیمار شاهد و تیمار ورمی‌کمپوست مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ تعداد چتر؛ عملکرد بیولوژیک

مراجع

1- امیدبیگی، ر. 1379. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد 2. انتشارات تهران. ص 82-80.

2- درزی، م.ت.، ا. قلاوند، ف. سفیدکن و ف. رجالی. 1387. تأثیر کاربرد میکوریزا، ورمی‌کمپوست و کود فسفات زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی رازیانه. مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 24(4):413-396.

3- صالح‌راستین، ن. 1380. کودهای بیولوژیک و نقش آنها در راستای نیل به کشاورزی پایدار، مجموعه مقالات ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوژیک در کشور، 5-1.

4- عزیزی، م.، ف رضوانی، م حسن زاده‌خیاط، ا لگزیان، و ه نعمتی. 1387. تأثیر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و آبیاری بر خصوصیات مورفولوژیک و میزان اسانس بابونه آلمانی(Matricaria recutita) رقم Goral. مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 24(1):93-82.

5- فخرطباطبایی، س. م. 1376. پیرامون زیست‌شناسی طبیعت. انتشارات ماجد.

6- مرادی، ر. 1388. تاثیر کودهای بیولوژیک و آلی بر عملکرد و اجزای عملکرد و کمیت و کیفیت اسانس گیاه رازیانه. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

7- Arancon N., C. A. Edwards, P. Bierman, C. Welch, and J. D. Metzger. 2004. Influences of vermin composts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Bioresource Technology, 93:145-153.

8- Arancon N. Q., P. A. Galvis, and A. Edwards. 2005. Suppression of insect pest populations and damage to plants by vermin composts. BioresourceTechnology. 96(10): 1137-1142.

9- Arguello J. A., A. Ledesma, S. B. Nunez, C. H. Rodriguez, and M. D. D. Goldfarb. 2006. Vermi compost effects on bulbing dynamics, nonstructural carbohydrate content, yield, and quality of Rosado paraguayo garlic bulbs. Horticulture Science. 41(3): 589-592.

10- Anwar M., D. D. Patra, S. Chand, K. Alpesh, A. A. Naqvi, and S. P. S. Khanuja. 2005. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation, and oil quality of French basil. Communications in Soil Science and Plant Analysis. 36 (13-14): 1737-1746.

11- Atiyeh R. M., N. Arancon, C. A. Edwards, and J. D. Metzger. 2002. Incorporation of earthworm processed organic wastes into greenhouse container media for production of marigolds. Bioresource Technology. 81(2): 103-108.

12- Belde M., A. Matteis, B. Sprengle, B. Albrecht, and H. Hurle. 2000. Long- term development of yield affecting weeds after the change from conventional to integrated and organic farming. In Proceeding of German Conference on Weed Biology and Weed Control. 17: 291-301.

13- Chandra K.K., N. Kumar, and G. Chand. 2010. Studies on mycorrhizal inoculation on dry matter yield and root colonization of some medicinal plants grown in stress and forest soils. Journal of Environmental Biology. 31(6) 975-979.

14- Chithra V. and S. Leelamma. 1997. Hypolimedic effect of coriander seeds (Coriandrum sativum): mechanism of action. Plant Foods for Human Nutrition. 51:167-172.

15- Chithra V. and S. Leelamma. 2000, Coriandrum sativum-effect on lipid metabolism in 1, 2-dimethyl hydrazine induced colon cancer. Journal Ethnopharmacology. 71: 457-463.

16- Copetta A., G. Lingua, and G. Berta. 2006. Effects of three AM fungi on growth, distribution of glandularhairs, and essential oil production in Ocimum basilicum L. var. Genovese. Mycorrhiza. 16: 485-494.

17- Delaquis P.J., K. Stanich, B. Girard, and G. Mazza. 2002. Antimicrobial activity of individual and mixed fractions of dill, cilantro, coriander and eucalyptus essential oils, International Journal Food Microbiol. 74(1-2):101-109.

18- Delfine S., R. Tognetti, E. Desiderio, and A. Alvino. 2005. Effect of foliar application of N and humic acids on growth and yield of durum wheat. Agronomy Sustainable. 25:183-191.

19- Emamghoreishi M., M. Khasaki, and M. Fath Aazam. 2005. Coriandrum sativum: Evaluation of its anxiolytic effect in the elevated plus-maze. Journal Ethnopharmacology. 96:365-370.

20- Gupta M. L., A. Prasad, M. Ram, and S. Kumar. 2002. Effect of the vesicular-arbuscular mycorrhizal (VAM) fungus Glomus fasiculatum on the essential oil yield related characters and nutrient acquisition in the crops of different cultivars of menthol mint (Mentha arvensis) under field conditions. Bioresource Technology. 81: 77-79.

21- Gutie´rrez-Miceli F.A., M. Moguel-Zamudio, Abud-Archila, and L. Dendooven. 2008. Sheep manure vermin compost supplemented with a native diazotrophic bacteria and mycorrhizas for maize cultivation. Bioresource Technology. 99:7020–7026.

22- Joshee N., S.R. Mentreddy, and K. Yadav. 2007. Mycorrhizal fungi and growth and development of micropropagated Scutellaria integrifolia plants. Industrial Crops and Products. 25: 169–177

23- Kapoor R., B. Giri, and K.G. Mukerji. 2002. Mycorrhization of coriander (Coriandrum sativum) to enhance the concentration and quality of essential oil. Journal of the Science of Food and Agriculture.82 (4): 339- 342.

24- Kapoor R., B. Giri, and K.G. Mukerji. 2004. Improved growth and essential oil yield and quality in Foeniculum vulgare Mill on mycorrhizal inoculation supplemented with P-fertilizer. Bioresource Technology. 93: 307-311

25- Khaosaad T., H. Vierheilig, M. Nell, K. Zitterl-Eglseer, and J. Novak. 2006. Arbuscular mycorrhiza alter the concentration of essential oils in oregano (Origanum sp., Lamiaceae). Mycorrhiza. 16: 443-446.

26- Kumawat P. D., N. L. Jat and S. S. Yadavi. 2006. Effect of organic manure and nitrogen fertilization on growth, yield and economics of barley (Hordeum vulgare). Indian Journal Agriculture Science. 76: 226-229

27- Liuc J. and B. Pank. 2005. Effect of vermin compost and fertility levels on growth and oil yield of Roman chamomile. Scientia Pharmaceutica. 46:63-69.

28- Mahfouz S. A. and A. Sharaf-Eldin. 2007. Effect of mineral vs. biofertilizer on growth, yield, and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). Agrophysics Journal. 21:361-366.

29- Mahshawari S. K., R. K. Sharmi, and S. K. Gangrade. 2000. Performance of isabgol or blond psyllium (Plantago ovata) under different levels of nitrogen, phosphorus and biofertilizer in shallow black oil. Indiana Gournal of Agronomy. 45: 443-446.

30- Mcginnis M., A. Cooke, T. Bilderback, and M. Lorscheider. 2003. Organic fertilizer for basil transplant production. Acta Horticulture. 941:213-218.

31- Medhin D. G., P. Hadhazy, P. Bakos, and G. VerzarPetri. 1986. Hypotensive effects of Lupinos termis and Coriandrum sativum in anaesthetized rats, a preliminary study, Acta Pharm Hung. 56(2):59-63.

32- Mohammad M. J., H. I. Malkawi, and R. Shibi. 2003. Effect of arbuscular mycorrhizal fungi and phosphorus fertilization on growth and nutrient uptake of barley grown on soils with different levels of salts. Journal of Plant Nutrition. 26:125-137.

33- Phukan S. N. 1993. Effect of plant nutrition on the incidence of late blight disease of potato in relation to plant age and leaf position. Indian Journal Mycology Plant Pathology. 23: 287-290.

34- Roy S., K. Arunachalam, B. K. Dutta, and A. Arunachalam. 2010. Effect of organic amendments of soil on growth and productivity of three common crops viz. Zea mays, Phaseolus vulgaris and Abelmoschus esculentus. Applied Soil Ecology. 45:78–84.

35- Sailo G. L. and D. J. Bagyaraj. 2005. Influence of different AM-fungi on the growth, nutrition and forskolin content of Coleus forskohlii. Mycological Research. 109: 795-798.

36- Schroder M. S. and D. P. Janos. 2004. Phosphorus and intraspecific density alter plant responses to arbuscular Mycorrhizas .Plant and Soil. 264:335-348.

37- Sharma A. K. 2002. A Handbook of Organic Farming. Agrobios, India. pp: 627.

38- Singer W. J., S. D. Sally, and D. W. Meek. 2007. Tillage and compost effects on corn growth, nutrient accumulation, and grain yield. Agronomy Journal. 99:80-87