اثر منگنز بر عملکرد، اجزاء عملکرد و کیفیت دانه ارقام گندم

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 8، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 36، دی 1393، صفحه 649-657   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i4.45148

نویسندگان

سید حسین میرطالبی^{* 1}؛ آرش کریمی²؛ علی سلیمانی³؛ مهران هودجی²

¹جهاد کشاورزی شهرستان اقلید

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان

³دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)

چکیده

به منظور بررسی اثرات سولفات منگنز بر عملکرد، اجزاء عملکرد و کیفیت دانه ارقام گندم، آزمایشی در منطقه آباده به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 87-86 به اجرا در آمد. کرت اصلی سولفات منگنز ( در سه سطح صفر، 20 و 40 کیلوگرم در هکتار ) و کرت فرعی رقم (شامل سه رقم گندم مرودشت، شیراز و پیشتاز) بودند. نتایج نشان داد افزایش سطوح سولفات منگنز باعث افزایش معنی دار وزن خشک کل در مراحل ساقه دهی، گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک و همچنین افزایش تعداد سنبله بارور در متر مربع، تعداد دانه در سنبله بارور، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، میزان پروتئین و منگنز دانه و کاهش تعداد سنبله غیر بارور گردید. ارقام مورد مطالعه از نظر رشد رویشی، اجزاء عملکرد و عملکرد دانه اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند به طوری که رقم مرودشت بطور معنی داری بیشترین ماده خشک کل را در مراحل ساقه دهی، گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک در مقایسه با سایر ارقام تولید نمود و از رشد رویشی بیشتری برخوردار بود. همچنین از نظر اجزاء عملکرد شامل تعداد سنبله بارور در متر مربع، تعداد دانه در سنبله بارور و به دنبال آن عملکرد دانه، مرودشت بهترین رقم بود و بیشترین میزان منگنز دانه را نیز داشت و رقم پیشتاز از نظر میزان ماده خشک کل، اجزاء عملکرد و عملکرد دانه پس از رقم مرودشت بود و فقط دارای بیشترین وزن هزار دانه بود. رقم شیراز نیز از نظر شاخص های رشد و عملکرد کمترین میزان تولید را به خود اختصاص داد و از نظر میزان پروتئین دانه بهترین رقم بود. بر اساس نتایج این مطالعه مصرف 40 کیلوگرم در هکتار سولفات منگنز و استفاده از گندم رقم مرودشت برای تولید گندم در شرایطی مشابه با مطالعه حاضر مناسب به نظر می رسد.

کلیدواژه‌ها

سولفات منگنز؛ عملکرد دانه؛ میزان پروتئین؛ منگنز دانه

مراجع

1- بای بوردی، ا. و م. ج. ملکوتی. 1382. تاًثیر آهن، روی و مس بر کمیت و کیفیت گندم در شرایط شور. مجله علوم خاک و آب. جلد 17. شماره 2. ص 74-53.

2- پهلوان راد، م.، غ. کیخا، و م. ر. نارویی راد. 1387. تاثیر کاربرد روی، آهن و منگنز بر عملکرد، اجزا عملکرد، غلظت و جذب عناصر غذایی در دانه گندم، پژوهش و سازندگی درزراعت و باغبانی. شماره 79: 150-142.

3- تاج بخش، م. و ع. پورمیرزا. 1382. زراعت غلات. انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. 314 صفحه.

4- ساتوره، ا. اچ. و گ. ا. اسلافر .1384. گندم: اکولوژی، فیزیولوژی و برآورد عملکرد. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 478 صفحه

5- سیلسپور، م.1381. مصرف بهینه عناصر کم مصرف گندم، در شرایط شور. مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی. کرج. ایران. 12 صفحه.

6- ضیائیان، ع. و م. ج. ملکوتی. 1378. تاثیر منگنز بر تولید گندم در تعدادی از خاکهای شدیدا آهکی استان فارس، مجله پژوهشی خاک و آب،12: 71-65.

7- غیبی، م. ن. و م. ج. ملکوتی. 1383. راهنمای تغذیه گندم. نشر آموزش کشاورزی، کرج. ایران. 119 صفحه.

8- مجیدی، ع. و م. بلالی. 1380. اثرات عناصر کم مصرف آهن، روی، منگنز و مس بر عملکرد و کیفیت گندم در شرایط شور. مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی.

9- معتمد، ا. 1384. اثر میزان کودهای روی، منگنز و آهن بر عملکرد کمی و کیفی گندم نان رقم پیشتاز. نشریه نهال و بذر، (4)21: 634-631.

10- نجفی میرک، ت. و ع. شیخی گرجانی. 1383.راهنمای گندم داشت. نشر آموزش کشاورزی، کرج، ایران، 154 صفحه.

11- Bajji, M., S. Lutts, and J. M. Kient. 2001. Water deficit effects on solute contribution to osmotic adjustment as a function of leaf ageing in three durum wheat (Triticum durum Defs.) cultivars performing differently in arid conditions. Plant Science, 160:669-681.

12- Barraclough, P.B., and J.M. Kient. 2001. Effect of water stress on chlorophyll meter readings in wheat. Plant Nutrition, 23: 722-738.

13- Chen M.C.1998. A study on the nutritional effects of manganese and zinc fertilizer on winter wheat crop. Scientia Agricultural Science, 22 (4):58-64.

14- Hu, Y., and U. Schmidhalter. 2001. Effect of salinity and macronutrient levels on micronutrient in wheat. Journal. P, N., 24 (2): 273-281.

15- Karimian N., and A. Gholamalizadeh Ahangar. 1998. Manganese retention by selected calcareous soils as related to soils properties. Commun. Soil Science. Plant Analysis, 29:1061-1070.