آنالیز رشد چغندر قند در شرایط سالم و آلوده به بیماری ویروسی ریزومانیا

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 10، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 36، دی 1393، صفحه 683-692   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i4.21809

نویسندگان

جواد رضایی^{* 1}؛ محمد بنایان اول¹؛ احمد نظامی¹؛ محسن مهرور¹؛ باقر محمودی²

¹فردوسی مشهد

²موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند

چکیده

بیماری ویروسی ریزومانیا یکی از مهمترین بیماری ها در سطح مزارع چغندر قند جهان است. این بیماری بطور معنی داری عملکرد و کیفیت چغندر قند را کاهش داده و خسارت اقتصادی زیادی به کشاورزان وارد می کند. برنامه های به نژادی با هدف معرفی ارقام متحمل نسبت به این بیماری تنها راه گریز از خسارت این بیاری است. این مطالعه سعی دارد فرآیند رشد اندام های هوایی و زیر زمینی ارقام حساس و متحمل نسبت به بیماری ریزومانیا را تجزیه و تحلیل نماید تا بتوان به کمک اطلاعات حاصل از آن روند اصلاح ارقام متحمل را بهبود بخشید. برای تجزیه و کمی نمودن رشد اندام های چغندر قند طی فصل رشد در شرایط سالم و آلوده از شاخص های رشد گیاهان زراعی استفاده شد. برای این منظور در سال های 1389 و 1390 با استفاده از چهار رقم چغندر قند سه آزمایش اجرا شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که در شرایط آلوده به بیماری ریزومانیا، ماده خشک ریشه ذخیره ای و شاخص سطح برگ ارقام حساس در مقایسه با ارقام متحمل به ترتیب 57 و 24 درصد کمتر بود. بعلاوه سرعت رشد و سرعت فتوسنتز خالص ارقام حساس تحت تاثیر بیماری کمتر از ارقام متحمل بود. در خاک عاری از بیماری تفاوت بین ماده خشک و شاخص های رشد ارقام حساس و متحمل چغندر قند معنی دار نبود. بیماری ریزومانیا از طریق کاهش سطح سبز و توان فتوسنتزی ارقام حساس منجر به کاهش سرعت رشد و تولید ماده خشک گردید.

کلیدواژه‌ها

شاخص های رشد؛ زمان حرارتی؛ رقم متحمل؛ آزمون الایزا

مراجع

1- ایزد پناه، ک.، پ. هاشمی، ر. کامران، م. پاک نیت، آ. سهند پور و م. معصومی. 1375. وجود گسترده بیماری ریشه ریشی در فارس. مجله بیماریهای گیاهی، 32: 206-200.

2- رضایی، ج. 1386. ارزیابی مقاومت ارقام تجارتی چغندرقند به بیماری ریزومانیا در شرایط مزرعه. گزارش نهایی شماره 1459/87 . انتشارات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی.

3- سازمان هواشناسی کشور، www.irimo.ir، جستجوی اینترنتی.

4- Bhathal, J. S., R. Loughman, and J. Speijers. 2003. Yield reduction in wheat in relation to leaf disease from yellow (tan) spot and septoria nodorum blotch. European Journal of Plant Pathology, 109:435–443.

5- Blunt, S. J., M. J. C. Asher, and C. A. Gilligan. 1992. The effect of sowing date on infection of sugar beet by Polymyxa betae. Plant Pathology, 41:148-153.

6- Brunt, A.A. and Richards, K.E. 1989. Biology and molecular-biology of Furoviruses. Adv. Virus Res. 36:1–32.

7- Clover, G.R.G., Azam-Ali, S.N., Jaggard K.W. and Smith H.G. 1999. The effects of beet yellows virus on the growth and physiology of sugar beet (Beta vulgaris). Plant Pathology, 48:129–138.

8- de Koeijer, K.J. and van der Werf, W. 1999. Effects of beet yellows virus and beet mild yellowing virus on leaf area dynamics of sugar beet (Beta vulgaris L.) Field Crops Research, 61:163-177.

9- European and Mediterranean Plant Protection Organization (EPPO). 2004. Beet necrotic yellow vein benyvirus. Bulletin, 34:229 –237.

10- Fujisawa, I., and Sugimoto, T. 1976. Transmission of Beet necrotic yellow vein virus by Polymyxa betae. Annals of the Phytopathological Society of Japan, 43:583–586.

11- Hoffmann, C., and Kluge-Severin, S. 2011. Growth analysis of autumn and spring sown sugar beet. European Journal of Agronomy, 34:1–9.

12- Keller, P., Luttge, U., Wang, X.C., and Buttner, G. 1989. Influence of rhizomania disease on gas exchange and water relations of a susceptible and a tolerant sugar beet variety. Physiol. Mol. Plant Pathol. 34:379-392.

13- Kenter, C., and Hoffmann, C.M., Märländer, B. 2006. Effects of weather variables on sugar beet yield development (Beta vulgaris L.). European Journal of Agronomy, 24:62–69.

14- Lennefors, B.-L., Savenkov, E.I., Mukasa, S.B., and Valkonen, J.P.T. 2005. Sequence divergence of four soil-borne sugar beet-infecting viruses. Virus Genes 31:57–64.

15- Macri, F., Vianello, A., and Passera, C. 1977. Solute uptake in sugar beet root seedlings affected by rhizomania disease. Physiological Plant Pathology, 11:179-187.

16- Mehrvar, M., Valizadeh, J., Koenig, R., and Bragard, C.G. 2009. Iranian beet necrotic yellow vein virus (BNYVV): pronounced diversity of the p25 coding region in A-type BNYVV and identification of P-type BNYVV lacking a fifth RNA species. Archives of Virology, 154:501–506.

17- Milford, G.F.J., Pocock, T.O., and Riley, J. 1985. An analysis of leaf growth in sugar beet. I: Leaf appearance and expansion in relation to temperature under controlled conditions. Annals of Applied Biology, 106:163–172.

18- Mumford, D. L., and Wyse, R. E. 1976. Effect of fungus infection on respiration and reducing sugar accumulation of sugar beet roots and use of fungicides to reduce infection. Journal of American Society of Sugar Beet Technologists, 19:157-162.

19- Pavli, O.I., Stevanatob, P., Biancardic, E., and Skaracis, G.N. 2011. Review: Achievements and prospects in breeding for rhizomania resistance in sugar beet. Field Crops Research, 122:165–172.

20- Qi, A., Kenter, C., Hoffmann, C., and Jaggard, K.W. 2005. The Broom’s Barn sugar beet growth model and its adaptation to soils with varied available water content. European Journal of Agronomy, 23:108–122.

21- Radford, P.J. 1967. Growth analysis formulae-their use and abuse. Crop Science, 7:171-175.

22- Salle, G., Le Coz, S., and Tuquet, C. 1986. Biochemical, physiological and ultrastructural changes induced in sugar beet leaves by rhizomania. Physiologie Vegetate, 24:73-83.

23- Scott, R.K., and Jaggard, K.W. 1978. Theoretical criteria for maximum yield. p. 179–98. In proceedings of the 41th IIRB Congress, Brussels: International Institute for Beet Research.

24- Scott, R.K., and Jaggard, K.W. 1993. Crop physiology and agronomy. p. 179–237. In D.A. Cooke and R.K. Scott (ed.) The Sugar Beet Crop: Science into Practice. Chapman & Hall, London.

25- Steddom, K., Heidel, G., Jones, D., and Rush, C.M. 2003. Remote detection of rhizomania in sugar beets. Phytopathology, 93:720–726.

26- Tamada, T. 1999. Benyviruses. p.154–160. In R.G. Webster and A. Granoff (ed.). Encyclopedia of Virology, second ed. Academic Press, London, UK.

27- Tamada, T., and Baba, T. 1973. Beet necrotic yellow vein virus from rhizomania-affected sugar beet in Japan. Annals of the Phytopathological Society of Japan, 39:325–332.

28- Vianello, A., Macri, F., and Passera, C. 1980. CO2 fixation and fate of photosynthetic products in leaves of sugar beet affected by rhizomania. Phytopathologische Zeitschriiji, 99:63-69.

29- Webb, C.R., Gilligan, C.A. and Asher, M.J.C. 2000. Modeling the effect of temperature on the development of Polymyxa betae. Plant Pathology, 49:600-607.