مطالعه اثر رویشگاه بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه پونه (Mentha longifolia L.)

علوم باغبانی

مقاله 10، دوره 33، شماره 4، اسفند 1398، صفحه 698-710   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v33i4.79019

نویسندگان

محسن عیسی پور^{* 1}؛ خدایار همتی²؛ نسترن همتی³

¹موسسه آموزش عالی سنا ساری

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

³دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پونه (Mentha longifolia L.) گیاه دارویی و معطر ارزشمند متعلق به خانواده نعناعیان است. در این تحقیق، اثر شش رویشگاه با ارتفاع متفاوت )ارتفاعات شهرستان آمل) بر روی برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه پونه در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد صفات مورد ارزیابی در بین رویشگاه­های پونه تفاوت معنی­داری را در سطح احتمال یک درصد نشان دادند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین بیشترین تعداد برگ در بوته (25 عدد) و تعداد شاخه گیاه در بوته (27 عدد) پونه به ترتیب در منطقه گت لش و سیوزمین بدست آمد. همچنین بیشترین تعداد گل (15 عدد) و بیشترین تعداد گره (22 عدد) به ترتیب در بندریکا و گت لش مشاهده شد. منطقه گت لش و سیوزمین به ترتیب بیشترین و کمترین میزان محتوای رنگیزه­های فتوسنتزی را دارا بودند. تفاوت معنی­داری بین محتوای فنل کل و فلاونوئید کل در رویشگاه­های مختلف وجود نداشت هرچند بیشترین میزان در مناطق پردمه و گت لش مشاهده شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین بازده اسانس به ترتیب از رویشگاه­های گت لش و واش ورین بدست آمد. میزان پولگون در برگ گیاه پونه با افزایش ارتفاع افزایش یافت بطوریکه بیشترین میزان پولگون (6069 پی­پی­ام) در منطقه پردمه بدست آمد. بنابراین، با توجه به نتایج کلی بدست آمده، بهترین رویشگاه­ها برای حصول بیشترین بازدهی اسانس و پولگون به ترتیب رویشگاه­های گت لش و پردمه می­باشند.

کلیدواژه‌ها

پونه؛ رویشگاه؛ ارتفاع؛ اسانس؛ پولگون

مراجع

1. Akbarzadeh M. 2004. Medicinal plants of labiate family in Vas location in Mazandaran. Iranian Journal of Medical and Aromatic Plants, 1(19):36-45.

2. Akhbari M., Aghajani Z., Karimi E., and Mazoochi A. 2016. Composition analysis of essential oil and biological activity of oily compounds of Mentha longifolia. New Cellular and Molecular Biotechnology Journal. 6(21):59-66.

3. Akowuah G.A., Ismail Z., Norhayati I., and Sadikun A. 2005. The effects of different extraction solvents of varying polarities on polyphenols of Orthosiphon stamineus and evaluation of the free radical-scavenging activity. Food Chemistry, 93(2):311-317

4. Anonymus. 2000. Quantification of Tannins in Tree Foliage. p. 4-5.

5. Asekun O.T., Grierson D.S., and Afolaya, A.J. 2007. Effect of drying methods on the quality and quantity of the essential oil of Mentha longifolia L. subsp. Capensis. Food Chemistry, 10:995-998.

6. Azarkish P. 2015. Evaluation of morphological and phytochemical diversity of some horsemint (Mentha Longifolia L.) ecotypes in South West of Iran. M.Sc. Thesis in Horticulture Ferdowsi Univesity of Mashhad. [In Persion]

7. Azarnivand H., Ghavam Arabani M., Sefidkon F., and Tavili A. 2010. The effect of ecological characteristics on quality and quantity of the essential oils of Achillea millefolium L. subsp. Millefolium. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 25(4):556-571 (in Persian with English abstract)

8. Bajalan I., Akbarzadeh M., Qalayi E., and Yarahmadi, E. 2013. Comparison of chemical compition of essential oil of Mentha longifolia L. from two regions of Iran. Canadian journal of pure and applied sciences. 7(3):2541-2543.

9. Barnes J.D., Balaguer L., Manrique E., Elvira S., and Davison A.W. 1992. A reappraisal of the use of DMSO for the extraction and determination of chlorophylls a and b in the lichens and higher plants. Environmental and Experimental Botany. 32(2):85-100.

10. Barzin G., Mazooji A., and Salimpour, F. 2014. Essential oil composition of four varieties of Mentha longifolia L. From northern parts of Iran. International Journal of Plant, Animal and Environmental Sciences, 4(2):639-643

11. Brown B. 2003. Mint soil fertility research in the PNW. Western Nutrient Management Conf. 5(3): 54-60.

12. Coleman W.M., Perfetti T.A., and Suberjr, R.L. 1998. Quantitive analysis of menthol isomer distributions in selected samples. Journal of Chromatographic Science, 36:318-321.

13. Gaeini Z., Sohrabvandi S., Sobhani R., and Soleimani M. 2013. Characteristics of pennyroyal essential oils. Iranian Journal of Nutrition Sciences and Food Technology, 7(5):661-668. [In Farsi]

14. Ghanbari M., Souri M.K., Omidbaigi R., and Mirzaei H.H. 2014. Evaluation of some ecological factors, morphological traits and essential oil productivity of Achillea millefolium L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 30(5):692-701 (in Persian with English abstract)

15. Ghani A., Nemati S.H., Azizi M., Saharkhiz M.J. and Farsi M. 2014. The study of extract biochemical variations contents some of spearmint (Mentha spicata L.) Population. Journal of horticulture science. 4(27):433-443.

16. Ghasemi K., Ghasemi Y., Ehteshamnia A., Nabavi M., Nabavi F., Ebrahimzadeh A. and Pourmand F. 2011. Influence of environmental factors on antioxidant activity, phenol and flavonoid content of walnut. Medicinal Plant, 5(7):1128-1133.

17. Ghorbani A., Razavi S.M., Ghasemi Omran V.O., and Pirdashti H. 2018a. Piriformospora indica alleviates salinity by boosting redox poise and antioxidative potential of tomato. Russian Journal of Plant Physiology, 65(6):898–907

18. Ghorbani A., Razavi S.M., Ghasemi Omran V.O., and Pirdashti H. 2018b. Piriformospora indica inoculation alleviates the adverse effect of NaCl stress on growth, gas exchange and chlorophyll fluorescence in tomato (Solanum lycopersicum L.). Plant Biology, 20(4):729-736.

19. Habibi H., Mazaheri D., Majnoon Hoseini N., and Chaeechi M.R. 2007. Effect of altitude on essential oil and components in wild thyme (Thymus kotschyanus Boiss.) Taleghan region. Pajouhesh-va-Sazandegi, 73:2-10.

20. Huang D.J., Chun-Der L., Hsien-Jung C., and Yaw-Huei L. 2004. Antioxidant and antiproliferative activities of sweet potato (Ipomoea batatas [L.] LamTainong 57') constituents. Botanical Bulletin of Academia Sinica, 45:179-186.

21. Jaakola L., Maatta-Riihinen K.R., Karenlampi S., and Hohtola A. 2004. Activation of flavonoid biosynthesis by solar radiation in bilberry (Vaccinium myrtillus L.) leaves. Planta, 218(5):721-728.

22. Mirzaaie-nadoushan H., Rezaie M., and Jaimand K. 2001. Path analysis of the essential oil-related characters in Mentha spp. Flavour and Fragrance Journal, 16: 340-343.

23. Moghadam M., Omidbeygi R., Salimi A., Naghavi M.R. 2007. An assessment of genetic diversity among iranian populations of Basil (Ocimum spp.) using morphological traits. Iranian Journal of Horticultural Science. 44(3): 227-243 (in Persian with English abstract)

24. Mozaffarian V. 2013. A dictionary of Iranian plant names. Farhang Moaser Publishers Press. Tehran, Iran, pp: 228-230. [In Persian with English abstract]

25. Naghibi F., Mosaddegh M., Mohammadi Motamed M., and Ghorbani A. 2005. Labiatae family in folk medicine in Iran from ethnobotany to pharmacology. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 2:63-79.

26. Omidbeaigi R. 2013. Production and processing of medicinal plants. Vol. I. Behnashr Press. Mashhad, Iran. 347 P. [In persian with English abstract]

27. Omidbeygi R. 2006. Production and processing of medicinal plants, Volume I. Publisher: Astan Quds Razavi (Mashhad), 397p.

28. Rai-Dehagi H., Razmjoo J., Sabzaliyan M.R., and Arzani A. 2014. Effect of shading on morphological characteristics and essential oil content in different of genotypes of three species of mint. Journal of Plant Process and Function, 4(13): 58-69.

29. Rezaei M.B., Jaymand K., and Jamzad Z. 2000. Chemical constituents of Mentha longifolia (L.) Hudson var. chlorodictya Rech. f. from three different localities. Pajouhesh-va-Sazandegi. 13:60-63 (in Persian with English abstract)

30. Saeidi K., Sefidkon F., and Babaei A. 2014. Determination of carotenoids and lycopene content of dog-rose (Rosa canina L.) fruit in different regions of Iran. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 30(5):839-842.

31. Tajali A., and Khazaeipoor M. 2002. Effect of height and organs on flavonoids of Crataegus microphylla. International Journal of Biosciences. 7:54-58.

32. Tajali A.A., Amin G.R., and Gandomkar, G.A. 2009. Study and identification compounds of essential oil of Camphorosma monspeliaca in different phonological stages in Arak, Hamedan and Shahr-e-Kord rangelands. Rangeland. 3(2): 302-316 (in Persian with English abstract)

33. Tandon H.L.S. (Ed.). 1995. Methods of analysis of soils, plants, waters and fertilisers. New Delhi, India: Fertilisers Development and Consultation Organization.

34. Teixeira B., Marques A., Ramos C., Batista I., Serrano C., Matos O., Neng N.R., Nogueira J.M.F., Saraiva J.A., and Nunes M.L. 2012. European pennyroyal (Mentha pulegium) from Portugal: Chemical composition of essential oil and antioxidant and antimicrobial properties of extracts and essential oil. Industrial Crops and Products, 36: 81-87.

35. Yavari A.R., Nazeri V., Sefidkon F., and Hassani M.E. 2010. Evaluation of some ecological factors, morphological traits and essential oil productivity of Thymus migricus Klokov & Desj.-Shost. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 26(2):227-238 (in Persian with English abstract)

36. Yazdani D., Jamshidi A.H., and Mojab F. 2002. Comparison on menthol content of cultivated peppermint at different regions of Iran. Journal of Medicinal Plants. 3:73-78 (in Persian with English abstract)

37. Zeinali H., Arzani A., and Razmjo K. 2004. Morphological and essential oil content diversity of Iranian minhs (mentha spp). Iranian Journal of Science & Technology, Transaction A, 28 No. A1.