بررسی قابلیت رقابت سویا در شرایط تداخل با تراکم‌های مختلف کنجد ‌شیطانی (Cleome viscosa L.): علف هرز مهاجم در استان گلستان

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 11، دوره 32، شماره 4 - شماره پیاپی 42، دی 1397، صفحه 579-592   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v32i4.68919

نویسندگان

دورسن امامی کنگر¹؛ آسیه سیاهمرگویی^{* 1}؛ بهنام کامکار¹؛ محبوبه بصیری²

¹دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²دانشگاه زابل

چکیده

به‌منظور بررسی قدرت رقابتی سویا (رقم دی‌پی‌ایکس) در شرایط تداخل با تراکم‌های مختلف علف‌هرز کنجد شیطانی (صفر، 3، 5، 10، 15، 20، 30 و 45 بوته در متر مربع) آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در شهرستان کلاله به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد در مراحل اولیه رشد ارتفاع کنجدشیطانی کمتر از سویا بود؛ اما به تدریج ارتفاع آن افزایش و در انتهای فصل رشد، بیش از سویا بود. حداکثر تجمع ماده خشک سویا در رقابت با کنجد شیطانی کاهش یافت. با توجه به مدل برازش یافته، حداکثر تجمع ماده خشک کنجد شیطانی به طور متوسط در 83 روز بعد از کاشت حاصل شد؛ این در حالی بود که حداکثر تجمع ماده خشک سـویا بسته به تیمار تداخلی بین 53 تا 60 روز تغییر نمود. با افزایـش تراکم علف هرز، حداکثر تجمع ماده خشک سویا در زمان کوتاهتری حاصل شد. حداکثر شاخص سطح برگ سویا در شرایط عدم تداخل 41/6 بود که در 63 روز بعد از کاشت حاصل شد. اما حداکثر شاخص سطح برگ کنجدشیطـانی 96/0 بــود که در 53 روز بعد از کاشت حاصل گردید. همچنین بیشترین درصد شاخص سطح برگ سویا و کنجد شیطانی به‌ترتیب در لایه‌های 20 – 0 و 40 – 20 سانتی‌متر متمرکز بود که نشان‌دهنده موفق‌تر بودن کنجد شیطانی در دریافت نور است. مقدار کاهش عملکرد دانه و بیولوژیک سویا در شرایط ورود اولین بوته علف ‌هرز به ترتیب 39/8 و 94/7 درصد تعیین شد و با افزایش تراکم این علف ‌هرز، عملکرد دانه و بیولوژیک سویا به‌ترتیب به میزان 42/60 و 52/54 درصد کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها

توزیع سطح برگ؛ خصوصیات مورفولوژیکی؛ رقابت؛ کاهش عملکرد دانه؛ مدل کوزنس

مراجع

1. Blackshaw R.E. 1993. Downy brome (Bromus tectotrum) density and relative time of emergence affects interference in winter wheat (Triticum aestivum). Weed Sciences, 41: 551-556. 37.

2. Cousens R. 1985. A simple model relating yield loss to weed density. Annals of Applied Biology, 107(25): 239-252.

3. Cousens R.D., Weaver S.E., Martin T.D., Blair A.M., and Wilson J. 1991. Dynamics of competition between wild oat (Avena fatua L.) and winter cereals. Weed Research, 37: 203-210.

4. Foroughi A., Gerekhloo J., and Ghaderifar F. 2005. Evaluation of competitive ability in two sesame (Sesamum indicum L.) cultivars with cocklebur (Xanthium strumarium L.) in different crop row spacing. Electronic Journal of Crop Protection, 8(3):19-40. (In Persian with English abstract)

5. Kropff M., and Van laar H.H. 1993. Modeling Crop-Weed Interactions. CAB international. Wallingford. UK.

6. Hosseini P., Rahimian Mashhadi H., and Alizadeh H. 2011. Competition of Red Root Pigweed (Amaranthus retroflexus) with Two Soybean (Glysine max) Cultivars under Sole and Intercropping Systems Soybean Yield and Redroot Pigweed Growth Analysis Iranian Journal of Weed Science, 7(3):13-24. (In Persian with English abstract)

7. Locke M.A., Reddy K.N., and Zablotowicz R.M. 2002. Weed management in conservation crop production systems. Weed Biology and Management 2: 123–132.

8. Norouzi N., Niakan M., and Siahmarguee A. 2017. Study of the allelopathic effect of Cleome viscosa on the level of antioxidant enzymes in canola and wheat. 7th Iranian Weed Science Congress, 27-29 August. Gorgan, Iran. (In Persian with English abstract)

9. Oliver L.R. 1979. Influence of soybean (Glycine max) planting date on velvetleaf (Abutilon theophrasti) competition. Weed Sciences, 24: 43-46.

10. Rajcan I., and Swanton C.J. 2001. Understanding maize-weed competition: resource competition, light quality and the whole plant. Field Crops Research, 71:139-150.

11. Rezvani H., Asghari J., Ehteshami S.M.R., and Kamkar B. 2013. Study the response of yield and component yield of wheat cultivars in competition with wild mustard in Gorgan. Electronic Journal of Crop Protection, 6(4): 187-214. (In Persian with English abstract)

12. Roush M.L., and Radosevich S.R. 1985. Relationships between growth and competitiveness of four annual weeds. Journal Applied Ecology, 22: 895-905.

13. Saadatian B., Ahmadvand G., and Soleymani F. 2011. The study of canopy structure and growth characteristics of two variety of wheat in competition condition on economic damage threshold and yield of rye (Secale cereale L.) and wild mustard (Sinapis arvensis L.). Iranian Journal of Field Crops Research, 9(3): 494-504. (In Persian with English abstract)

14. Saadatian B., Kafi M., Soleimani F., and Ahmadwand G. 2013. Evaluating empirical models to predict yield loss of winter wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in interference with feral rye (Secale cereale) Cereal Research, 3(1): 69-82. (In Persian with English abstract)

15. Saadatian B., Kafi M., and Soleimani F. 2014. Evaluation of canopy characteristic role on tolerance index of wheat cultivars in interference with feral rye (Secale cereale). Journal of Plant Production Research, 21(19): 10- 24. (In Persian with English abstract)

16. Safahani Langerodi A.R., Ayenehband A., Zand E., Nourmohammadi Gh., Baghestani Meybodi M.A., and Kamkar B. 2008. Evaluation of Competitive Power of Different Varieties of Canola (Brasica napus) with wild mustard (Sinapis arvensis) and its relationship with the extent and distribution of leaf area in the canopy. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 15(2): 68-98. (In Persian with English abstract)

17. Safahani A., Kamkar B., Zand E., Bagherani N., and Bagheri M. 2008. The effect of growth indices in competitive ability of some canola (Brasica napus) cultivars against wild mustard (Sinapis arvensis). Iranian Journal of Field Crops Research, 9 (4): 356-370. )In Persian with English abstract(

18. Samaey M,. Akbary G.R., and Zand E. 2006. The Study of density and competition of Red root Pigweed (Amaranthus retroflexus) on morphological characteristics, Yield and Yield Components of Soybean (Glycine max) Cultivars. Agricultural Sciences, 12(1): 41-55.)In Persian with English abstract (

19. Shirdel M., Siahmarguee A., and Yones Abadi, M. 2016. Effect of temperature and water potential on seed germination of Asian spider flower (Cleome viscosa L.): an invasive weed in Golestan province. Journal of Plant Protection, 30(2): 292-303.

20. Yadavi A.R., Agha Alikhani M., Ghalavand A., and Zand E. 2006. Effect of plant density and planting arrangement on grain yield and growth indices of corn under redroot pigweed (Amaranthus retoflexus L.) competition. Agricultural Research Water, Soil and Plant in Agriculture, 6(3): 31-46. (In Persian with English abstract)

21. Zand E., Rahimian Mashhadi H., Koochaci A., Kharaghani J., Mosavi K., and Ramezani K. 2004. Weed Ecology (Management applications). Jahad Daneshgahi of Mashhad Press, 558p. (In Persian with English abstract)