اثر تراکم بوته و سطوح مختلف آب، بر کارائی مصرف آب ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 700

آب و خاک

مقاله 7، دوره 28، شماره 6، بهمن 1394، صفحه 1183-1190   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.32870

نویسندگان

شهرام اشرفی¹؛ سید حسین صدرقاین^{* 2}؛ جواد باغانی³

¹موسسه تحقیقات فنی و مهندسی

²موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

³مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

به منظور ارزیابی اثرات کاربرد سطوح مختلف آب، تراکم بوته و آرایش کاشت بر عملکرد و کارائی مصرف آب ذرت دانه ای رقم سینگل کراس کرج700 (KSC700) با استفاده از سامانه آبیاری قطره‌ای زیر سطحی، طرحی با سه سطح آبیاری، سه تراکم بوته و دو آرایش کاشت طی دو سال در کرج اجراء شد. طرح آماری مورد استفاده، کرت های نواری خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بود. کرت های عمودی شامل سه تیمار آبیاری، 50 ، 75و 100 درصد تامین نیاز آبی و کرت های افقی شامل سه تراکم کاشت 65، 75 و 85 هزار بوته در هکتار و کرت های فرعی نیز شامل دو آرایش کاشت یک و دو ردیفه بود. نتایج نشان داد که افزایش سطح آبیاری از 50 تا 100 درصد تامین نیاز آبی اثر مطلوبی بر عملکرد، ارتفاع گیاه، ارتفاع اولین بلال، قطر ساقه، قطر بلال، قطر چوب بلال، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، وزن بیوماس، طول بلال، وزن دانه، تعداد برگ، قطر دانه، کارائی مصرف آب و وزن چوب بلال داشت که در این مقاله نتایج عملکرد، کارائی مصرف آب و وزن بیوماس ارائه می شود. عملکرد دانه با افزایش میزان آب مصرفی، افزایش یافت و در سطح 1درصد اختلاف معنی داری مشاهده شد. سطح آبیاری100 و 50 درصد در سال های اول و دوم به ترتیب با میانگین عملکرد28/12، 65/3 و 89/12، 58/3 تن در هکتار بیشترین و کمترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. کارائی مصرف آب کلیه تیمارهای آزمایش نشان داد، تیمارهائی که در گروه سطح آبیاری 75 و100 درصد تامین نیاز آبی قرار دارند با حداکثر مقدار و تیمارهائی که در گروه سطح آبیاری50 درصد تامین نیاز آبی قرار دارند حداقل مقدار کارائی مصرف آب را دارند. نتایج نشان داد که ذرت گیاهی است نسبتاً حساس به تنش رطوبتی ودر شرایط عدم کمبود منابع آبی توصیه می شود که 100 درصد نیاز ابی گیاه تامین و در شرایط کمبود منابع آبی با اعمال تنش ملایم حداقل 75 درصد نیاز آبی تامین گردد.

کلیدواژه‌ها

آبیاری قطره ای زیر سطحی؛ آرایش کاشت؛ تراکم کاشت؛ ذرت؛ کارائی مصرف آب

مراجع

خیرابی ج. 1379. مدخلی به مبحث " کم آبیاری" تعریف و تبیین انواع آن. خلاصه مقالات کارگاه فنی - آموزشی کم آبیاری. کمیته ملی آبیاری وزهکشی ایران.1-4 اردیبهشت.

2- نجفی ا.، نادور ا. ر و چقماقی یزدی م. 1385. بررسی اثر تراکم و فاصله ردیف بر کارآیی مصرف آب و درصد پروتئین ذرت سیلویی. خلاصه مقالات نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران.

3- Al-Omran A.M., Sheta A.S., Falatah A.M. and Al-Harbi A.R. 2004. Effect of drip irrigation on squash (cucurbitapepo) yield and water- use efficiency in sandy calcareous soils amended with clay deposits. Agriculture water mangment. 37: 111-112.

4- Bell A.A., Liu L., Reidy B., Davis R.M. and Subbarao K.V. 1998. Mechanisms of subsurface drip irrigation-mediated suppression of lettuce drop caused by Sclerotinia minor. Phytopathology. 88(3): 252-259.

5- Ben-Gal A. and Dudley L.M. 2003. Phosphorus Availability under Continuous Point Source Irrigation. In Press, Soil Sci. Soc. Am. J. Vol 67.

6- Camp C.R., Sadler E.J., and Busscher W.J. 1989. Subsurface and alternate middle micro irrigation for the southeastern coastal plain. Transaction of the ASAE 32 (2): 451-456.

7- Clark R.N. 1979. Furrow sprinkler, and drip irrigation efficiensies in corn. ASAE paper No. 79-2111. St. Joseph. Mich.: ASAE.

8- Clothier B.E. and Green S.R. 1994. Rootzone processes and the efficient use of irrigation water. Agric. Water Management 25: 1-12.

9- Eck H.V. 1984. Irrigated corn yield response to nitrogen and water. Agron. J. 76 (3): 421-428.

10- Early E.B., Miller R.J. and Seif R.D.1996. Effects of shade on maize production under field conditions .Crop Sci.6:1- 7.

11- Gushiken E.C. 1995. Irrigating with reclaimed wastewater through permanent subsurface drip irrigation systems. In Micro irrigation for a Changing Word. Proc. 5th Int. Micro irrigation Congress, 269-274. ed F. R. Lamm. St. Joseph. MI:ASAE.

12- Hillel D. and Guuron Y. 1973. Relation between evapotranspiration rate and maize yield. Water Resources Research 9(3): 743-748.

13- Howell T.A., Yazar A.A., Schneider D., Duser D.A. and Copeland K.S. 1995. Yield and water use efficiency of corn in response to Lepa irrigation. Transaction of the ASAE 38 (6): 1737-1747.

14- Lamm F.R., Royers D.H. and Manges H.L. 1994. Irrigation seheduling with planed soil water depletion. Transaction of the ASAE 37 (5): 1491-1497.

15- Lamm F.R., Manges H.L., Stone L.R., Khan A.H. and Rogers D.H. 1995. Water requirement of subsurface drip-irrigated zorn in northwest Kansas. Transaton of the ASAE 38 (2).

16- Musik J.T. and Dusek D.A. 1980. Irrigated corn yield response to water. Transaction of the ASAE 23(1): 92-98.

17- Phene C.J. 1974. High. Frequency porous tabe irrigation for water nutrient management in humid regions. Proc.second.

18- Sabindemetes M. and Pellerin S. 1992. Effect of mutual shading on the emergence of nodal and root/shoot ratio of maize .Plant and Soil .147:87-93.

19- Safontas J.E. and Di-paola J.C. 1985. Drip irrigation of maize. In proz. Of the 3rd Int. Drip/Trickle Irrigation congress 2: 575-578. St. Joseph, Mich.: ASAE.

20- Sakellariou M., Papalexis D.N., Nakos L.K. and Kalav R. 2007. Methods on growth and energy production of sweet sorghum (Var. keller) on a dry year in Greece. University of Thessaly, school of Agricultural sciences, Department of Agriculture, crop production and Rural Enviroment Hydraulics Laboratry. Volos. Greece.

21- Segal E., Ben-Gal A. and Shani U. 2000. Water availability and yield response to high-frequency micro-irrigation in sunflowers. [CD-ROM].[7p.] Proc. 6th Int. Micro Irrigation Congr. 22-27 Oct. 2000, Int. Council Irr. Drainage. Cape Town. South Africa.

22- Sivanappan P.K. 1988. Economic of drip irrigation for various crops in India. Fourth International micro irrigation congress: October 23-26. Albury. Wodonga, Australia.

23- Stewart J.I., Hagan R.M., Pruitt W.O., Danielson R.E., Franklin W.T., Hanks R.J., Rile J.P. and Jackson E.B. 1977. Optimizing crop production through control of water and salinity levels in the soil. PRWG151-1, Utah water Research laboratory, College of Engineering. Utah state University. Logon.

24- Trooien T.P., Hills D.J. and Lamm F.R. 2002. Drip irrigation with biological effluent. In Proc. Irrigation Assn. Intr. Irrigation Technical Conf. October 24-26. New Orleans. LA. Irrigation Assn. Falls Church VA.

25- Wilcox J.R. 1974. Response of three soybean strains to equidistant and spacing. Agronomy Journal, 66:409-412.

26- Yadav K.S., Jain S.C. and Kushwaha H.S. 1993. Effect of crowing system in relation to planting pattern on growth and yield of cotton. Agricultural Science Digest Karnal. 13: 181-184.