تأثیر منابع نیتروژن و فسفر بر خصوصیات شیمیایی خاک و غلظت عناصر در آفتابگردان(Helianthus annuus L.)

آب و خاک

مقاله 10، دوره 29، شماره 1، فروردین 1394، صفحه 210-224   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.25854

نویسندگان

علیرضا یدوی^* ؛ زینب یوسف پور

دانشگاه یاسوج

چکیده

به منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر خصوصیات شیمیایی خاک و غلظت عناصر در برگ و دانة آفتابگردان، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در تابستان 1390 در مزرعه ای در ایوانغرب ( استان ایلام) اجرا شد. فاکتور اصلی شامل چهار سطح کود شیمیایی نیتروژن و فسفر (0، 33، 66 و 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر مورد نیاز) و فاکتور فرعی شامل فاکتوریل کاربرد کود زیستی نیتروکسین و فسفات بارور2 هرکدام در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) بود. نتایج نشان داد که برهمکنش کود شیمیایی و فسفات بارور2 بر غلظت پتاسیم دانه اثر معنی داری داشت، به طوری که در سطوح 0، 33، 66 و 100 درصد کود شیمیایی به ترتیب با کاربرد فسفات بارور2 افزایش 30/23، 28/31، 31/31 و 41/11 درصدی در مقدار پتاسیم بذر نسبت به عدم کاربرد آن ایجاد شد. کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و نیتروکسین بر میزان فسفر بذر اثر افزایشی معنی داری داشتند، به طوری که بیش‌ترین میزان این عنصر (28/1108 میلی گرم در کیلوگرم) مربوط به سطح کاربرد 100 درصد کود شیمیایی و تلقیح با نیتروکسین بود. کاربرد 100 درصد کود شیمیایی مورد نیاز و همچنین کود زیستی فسفات بارور2 به ترتیب باعث افزایش 6/10 و 7/3 درصدی نیتروژن بذر شدند. نیتروکسین و فسفات بارور2 بر میزان فسفر قابل جذب خاک تأثیر معنی داری داشتند، به طوری که کاربرد نیتروکسین و فسفات بارور2 به ترتیب باعث افزایش 75/12 و 64/23 درصدی میزان فسفر قابل جذب در خاک نسبت به عدم کاربرد آن ها شده است. در نهایت نتایج نشان داد که کاربرد کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور 2 به همراه کودهای شیمیایی از طریق تأمین بخشی از عناصر مورد نیاز گیاه باعث کاهش مصرف کودهای شیمیایی می شود.

کلیدواژه‌ها

آفتابگردان؛ عناصر بذر؛ فسفات بارور2؛ کود زیستی؛ کود شیمیایی؛ نیتروکسین

مراجع

1-Aruda L., Beneduzi A., Martins A., Lisboa B., Lopes C., Bertolo F., Maria L., Pasaglia P. and Vargas L.K. 2013. Screning of rhizobacteria isolated from maize (Zea mays L.) in Rio Grande do Sul State (South Brazil) and analysis of their potential to improve plant growth. Applied Soil Ecology, 63: 15– 2.

2-Askari M., Mostajeran A. Amooaghaei R. and Mostajeran M. 2009. Influence of the Co-inoculation Azospirillum brasilense and Rhizobium meliloti plus 2,4-D on grain yeild and N,P,K content of Triticum aestivum (Cv.Baccros and Mahdavi). American- Eurasian Journal Agriculture and Environmental Science, 5(3): 296-307.

3-Balyan J.K., Puspendra S., Kumpawat B.S. and Jat M.L. 2008. Effect of organic manure, fertilizer level and biofertilizers on soil nutrients balance in maize (Zea mays L.). Research on Crops, 9(2): 308-310.

4-Barahimi N., Afyuni M., Karami M., and Rezaee Nejad Y. 2009. Cumulative and Residual Effects of Organic Amendments on Nitrogen, Phosphorus and Potassium Concentrations in Soil and Wheat. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources (Water and Soil Science), 12 (46) :803-812. (in Persian with English abstract)

5-Dahmardeh, M. 2013. Effect of different bio fertilizers on growth and yield of canola (Brassica napus L) var RGS 003. Journal of Agricultural Science; 5( 9):143-147. (in Persian with English abstract)

6-Darzi M.T., Ghalavand A., and Rejali F. 2009.The effects of biofertilizers application on N, P, K assimilation and seed yield in fennel (Foeniculum vulgare Mill.) Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 25(1): 1-19. (in Persian with English abstract)

7-Dordas C.A. and Sioulas C. 2008. Safflower yield, chlorophyll content, photosynthesis, and water use efficiency response to nitrogen fertilization under rainfed conditions. Field Crops Research, 27(1): 75-85.

8-Emami, A. 1996. Methods of plant analysis. J. Res. Organ., Edu. and Agric Extension. 982: 11-28. (in Persian)

9-Gholamhoseini M., Ghalavand A. and Jamshidi E. 2008. The Effect of irrigation regimes and fertilizer treatments on grain yield and elements concentration in leaf and grain of sunflower (Helianthus annuus L.) Pajouhesh and Sazandegi, 79: 91-100. (in Persian)

10-Kapoor R. Giri B. and Mukerji K.G. 2004. Improved growth and essential oil yield and quality in Foeniculum vulgare mill on mycorrhizal inoculation supplemented with P-fertilizer. Bioresource Technology, 93: 307 – 11.

11-Kendaragama K.M.A. 2002. Evaluation of the effectiveness of selected nitrogen fertility indicators for assessing crop rotation effects in a vertisol. Annals of the Sri Lanka Department of agriculture. 4: 83-88.

12-Khajehpoor M.R. 2008. Industrial Crop. Esfahan Jahad Daneshgahi Press. 564 pp. (in Persian)

13-Koochaki A., Tabrizi L. and Ghorban R. 2008. Effect of biofertilizers on agronomic and quality criteria of Hyssop (Hyssopus officinalis). Journal of Iranian Field Crop Research, 6(1): 127-137. (in Persian)

14-Madani H., Melbobi M., and Hasan Abadi H. 2003. Effect of Phosphate Barvar 2 bio fertilizer on yield and other agronomical trait of potato (Agria variety). Proceedings of the Third National Conference of the use of biological materials and efficient use of fertilizers and pesticides in agriculture. 291 pp. (in Persian)

15-Mahmoodi H., Khosravi H., and Asgharzadeh A. 2004. Effect of Azetobacter bio fertilizer on yield of dryland wheat. Proceeding of 8th Iranian Crop Science Congress, Agricultural Faculty of Gilan University, 429 pp. (in Persian)

16-Marinuri S., Masciandro G., Ceccanti B. and Grego S. 2000. Influence of organic and mineral fertilizer on soil chemical. Biological and Physical Properties, 72: 9-17.

17-Mirzakhani M., Ardekani M.R., Aeene Band A., Rejali F. and. Shirani Rad A.H. 2009. Response of spring safflower to co-inoculation with Azotobacter chroococcum and Glomus intraradices under different level of nitrogen and phosphorus. American Journal of Agricultural and Biological Sciences, 4(3): 255-261.

18-Mohamadi Kh. and Sohrabi Y. 2014. Effect of integrated Fertilization on nitrogen, phosphorus and biological properties of soil and yield of oilseed rape. Soil Research (Soil and water Science), 28(1):27-38. (in Persian with English abstract)

19-Narula N., Kumar V., Behl R.K., Deuble A., Gransee A., and Merbach W. 2000. Effect of P-solubilizing azotobacter chroococcum on N.P.K. uptake in P-responsive wheat genotypes grown under greenhouse conditions. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 163: 393-398.

20-Negi S.C., Singh K. and Thakur R.C. 1992. Economics of phosphorus , and farmyard manure application in wheat- maize sequence. Indian Journal of Agronomy, 37: 30- 33.

21-Noorgholi Poor F., Bagheri Y.R. and Lotfolahi M. 2009. Effect of different sources of nitrogen fertilizer on yield and quality of wheat. Journal of Research in Agricultural Science, 4(2):120-129.

22-Patterson B., Macrae E. and Ferguson I. 1984. Estimation of hydrogen peroxide in plant extracts using titanium (IV). Annual Biochemical. 139: 487-492.

23-Roesty D., Gaur R., and Johri B.N. 2006. Plant growth stage, fertilizer management and bio-inoculation of arbuscularmycorrhiza fungi and plant growth promoting rhizobacteria affect the rhizobacterial community structure in rain-fed wheat fields. Journal of Plant Science, 38: 1111-1120.

24-Rosas, S.B., G.A. Andres, M. Rovera and N.S. Correa. 2006. Phosphate solubilizing Pseudomonas putida can influence the rhizobia legume symbiosis. Soil Biology and Biochemistry, 38: 3502-3505.

25-Rudresh D.L., Shivaprakash M.K. and Prasad R.D. 2005. Effect of combined application of Rhizobium , phosphate solubilizing bacterium and Trichoderma spp. On growth, nutrient uptake and yield of chickpea (Ciceraritenium L.). Applied Soil Ecology, 28: 139-146.

26-Sabir S., Asghar H.N., Kashif S.U.R., Khan M.Y. and Akhtar M.J. 2013. Synergistic effect of plant growth promoting rhizobacteria and kinetin on maize. Journal of Animal and Plant Sciences, 23(6): 1750-1756

27-Sarokhani A., Olia P., Yakhchali B., and Melbobi, M.A. 2000. Phosphate solubilizing bacteria isolated from different parts of Iran. Proceeding of 6Th Iranian Crop Science congress, Babolsar, Iran, 459 pp. (in Persian)

28-Sebti M., Movahedi Naeini S.A., Ghorbani Nasrabadi R., Roshani Gh., Shahriari Gh. and Movahedi M. 2009. A suitable soil plant available potassium extractant for a loess soil with illite dominance in clay fraction and the effects of Azotobacter and illite dominance in clay fraction and the effects of Azotobacter and vermicompost on wheat yield, potassium uptake and tissue concentration. Journal of Plant Production, 16(4):59-75. (in Persian with English abstract).

29-Sundara B., Natarajan V. and Hari K. 2002. In fluence of phosphorus solubilizing bacteria on thein soil available phosphorus and Sugarcane and sugar yields. Field Crops Research, 77: 43-49.

30-Tohidi Moghadam H.R., Ghoushchi R.F., Hamidi A., and Kasraee P. 2008. Effect of bio fertilizer application on qualitative and quantitative characteristics of soybean (Wiliams variety). Journal of Sustainable Agriculture and Production Science, 4(2): 205-216. (in Persian with English abstract).

31-Villegas J. and Fortin J.A. 2002. Phosphorus solubilization and pH changes as result of the interactions between soil bacteria and arbuscularmycorrhizal fungi on a medium containing NO3 as nitrogen source. Canadian Journal of Botany, 80: 571-576.

32-Vinale, F., Sivasithamparam K., Ghisalberti E.L., Woo S.L. and Lorito M. 2008. Trichoderma-plant-pathogen interactions. Soil Biology and Biochemistry, 40: 1-10.

33-Zahir A.Z., Asghar H.N., Akhtar M.J., and Arshad M. 2005. Precursor (L-tryptophan)-Inoculum (Azotobacter) Interaction for improving yield and nitrogen uptake of maize. Journal of plant nutrition, 28(5): 805-817