پیش انگاره و فراز و نشیب های آن در ترجمۀ دوبلۀ فیلم

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 7، دوره 11، شماره 2، دی 1398، صفحه 161-180   

نوع مقاله: علمی - پژ‍وهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2019.39330

نویسندگان

زهرا سالاری¹؛ علی خزاعی فرید^{* 2}

¹دانشجوی دکتری مطالعات ترجمه، دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشیار مطالعات ترجمه، دانشگاه فردوسی مشهد، نویسنده مسئول

چکیده

ترجمه فرآیندی است که نیازمند سطح بالایی از دانش در زبان مبدا و مقصد است. محدود کردن این دانش به سطح واژگان و ساخت دستوری متن، گاه منجر به تولید ترجمه‌ه­ای مغایر با متن مبدا و حتی در برخی موارد، نامفهوم می‌­گردد. ترجمۀ فیلم نیز از این مساله مستثنی نیست. در واقع برای آن­که فیلمی برای مخاطبان قابل درک باشد و بتوانند لذت کافی را از تماشای آن ببرند لازم است تا مترجم سطح مورد رضایتی از دانش داشته باشد و بتواند از آن بهره کافی را ببرد. یکی از چالش‌­هایی که دانش و تسلط مترجمان را در بوته آزمایش می­‌گذارد بعد کاربردشناختی[1] متن است. این بعد لایه‌های زیادی را دربرمی‌­گیرد که یکی از این لایه‌­ها پیش‌­انگاره (حتیم و میسون[2]، 1997) است. پژوهش حاضر سعی دارد تا با بررسی تمامی موارد پیش‌­انگاره و در نظرگرفتن شیوه ترجمه آن­ها در چهار فیلم انگلیسی ­زبان (ناتینگ هیل[3]، فهرست آرزوها[4]، هدیه نهایی[5] و من هنوز آلیس هستم[6]) که به فارسی دوبله شده‌­اند، موارد اختلاف میان نسخه اصلی و دوبله فیلم‌­ها را از لحاظ پیش­‌انگاره و هم­چنین چگونگی عملکرد برخی از مترجمان هنگام مواجه شدن با این بعد کاربردشناختی را مورد بررسی قرار دهد. تحلیل‌­های صورت گرفته نشان می‌­دهد که از نظر پیش‌­انگاره در نسخه اصلی و دوبله این فیلم‌­ها در مواردی اختلاف وجود دارد و مترجمان جهت ترجمه پیش­‌انگاره به راهکارهایی متوسل می­‌شوند.
 

کلیدواژه‌ها

کاربردشناسی؛ پیش‌انگاره؛ ترجمه؛ دوبله؛ شیوۀ ترجمه

مراجع

1- مومنی­راد، ا.، و علی­آبادی، خ.، و فردانش، هـ.، و مزینی، ن. (2013). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیّت، مراحل و اعتبار نتایج. فصلنامه‌ی اندازه‌گیری تربیتی، 4(14)، 187-222.‎

2- Bublitz, W., & Norrick, N. R. (Eds.). (2011). Foundations of pragmatics (Vol. 1). Walter de Gruyter.

3- Chesterman, A. (2016). Memes of translation: The spread of ideas in translation theory (Vol. 123). John Benjamins Publishing Company.

4- Cui, Y., & Zhao, Y. (2014). A contextual perspective on presupposition, with reference to translation studies. Stellenbosch Papers in Linguistics Plus, 43, 31-42.

5- Ehrman, J. F. (1993). Pragmatics and translation: the problem of presupposition. TTR, 6(1), 149-170.

6- El-Gamal, A. (2001). Presupposition, perceptional relativity and translation theory. Revista alicantina de estudios ingleses, 14, 37-62.

7- Fawcett, P. 1997. Translation and language: Linguistic theories explained. Manchester: St. Jerome.

8- Givón, T. (1989). Mind, Code and Context: Essays in Pragmatics. Chicago: Chicago University Press

9- Hassan, A. Bahaa-eddin (2011). Literary Translation: Aspects of Pragmatic Meaning. Cambridge Scholars Publishing.

10- Hatim, B., & Mason, I. (1997). The Translator as Communicator. London: Routledge.

11- Koolstra, C. M., & Peeters, A. L., & Spinhof, H. (2002). The pros and cons of dubbing and subtitling. European Journal of Communication, 17(3), 325-354.

12- Potts, C. (2015). Presupposition and implicature. The handbook of contemporary semantic theory, 2, 168-202.

13- Rafieyan, V. (2016). Relationship between Pragmatic Comprehension and Translation of Culture-Bound Texts. Journal of Applied Linguistics and Language Research, 3(3), 257-267.

14- Samimi, M. R., & Abbasi, P. (2014). Cultural Presuppositions in Translation from Persian into English: A Case Study of Two Persian Novels: The Blind Owl and The School Principal. The Criterion An International Journal in English. 5, 467-480.

15- Sbisà, M. (1999). Presupposition, implicature and context in text understanding. In International and Interdisciplinary Conference on Modeling and Using Context (pp. 324-338). Springer, Berlin, Heidelberg.

16- Stalnaker, R. (1973). Presuppositions. Journal of philosophical logic, 2(4), 447-457.ilosophical

17- Triki, M. (2013). A Pragmatic Approach to the Study of English/Arabic Translation Errors. Journal Academica, 3(1), 39-51.

18- Yule, G. (1996). Pragmatics. Oxford: Oxford University Press.