استعاره های عمدی در متون خبری زبان فارسی

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 6، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 23، دی 1399، صفحه 153-175   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2021.68453.1009

نویسندگان

مریم مولایی^{* 1}؛ محمد امین صراحی²؛ محمد رستم پور³

¹دانشجوی دکترای تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده

²استادیار بخش زبان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان

³استادیار بخش زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده

چکیده

تا چندین دهه، پژوهش‌های زبان شناسان شناختی علاقمند به مطالعات استعاره به تشخیص وتوصیف استعاره‌ها و همچنین توضیح دو بعدی بودن ارتباط ذهن و زبان اختصاص داشت. اما مطالعات استین (2008) در باب الگوهای استعاری نشان داد که بعد سومی نیز در رابطه با بعضی استعاره‌ها وجود دارد که براساس نظریه‌هایی که برسرشت دو بعدی استعاره‌ها تاکید دارند قابل توضیح و تبیین نیستند. پیشنهاد استین برای اضافه کردن بعد سوم که همان جنبه ارتباطی استعاره‌هاست بر پایه یافته‌های پژوهش‌های روانشناسی زبان و نیز تحلیل‌های زبان‌شناسی پیکره‌ای می‌باشد. در بعد سوم که بر جنبه ارتباطی استعاره تاکید دارد، تمایزی میان استعاره‌های عمدی واستعاره‌های غیرعمدی وجود دارد. هدف از انجام این پژوهش نیز معرفی نظریه استعاره های عمدی با مطالعه عنوان های خبری سه روزنامه کثیرالانتشار همشهری، کیهان و شرق در چارچوب نظریه استعاره های عمدی استین (2015) می باشد. نتایج این تحقیق علاوه بر تاکید بر ساختار سه بعدی استعاره و نقش ارتباطی استعاره های عمدی در تبادل اطلاعات که در مطالعات استعاری پیشین نادیده گرفته شده بود، نشان می دهد که در متون خبری نیز مانند بسیاری از حوزه های دیگر، گاهی اوقات استعاره ها به صورتی کاملا عمدی به کار برده می شوند تا بتوانند علاوه بر جلب توجه مخاطب، موضوع مورد بحث را نیز توصیف کنند و توضیح دهند.

کلیدواژه‌ها

استعاره؛ استعاره عمدی؛ استعاره غیر عمدی؛ حوزه مبداء؛ زبان شناسی شناختی

مراجع

• Beger, A. (2011). Deliberate metaphors? An exploration of the choice and functions of metaphors in US-American College lectures. de, 20, 39–60.
• Beger, A. (2016). Different functions of (deliberate) metaphor in teaching scientific concepts. de, 26, 57–84.
• Cameron, L. (2003). Metaphor in Educational Discourse. London/New york.
• Charteris-Black, J. (2013). Analysing political speeches: Rhetoric, discourse and metaphor. Basingstoke & New York: Palgrave-MacMillan.
• Charteris-Black, J., & Musolff, A. (2003). ‘Battered hero’ or ‘innocent victim’? A comparative study of metaphors for euro trading in British and German financial reporting. English for Specific Purposes, 22, 153–176. doi:10.1016/ S0889-4906(02)00012-1
• Deignan, A. (2005). Metaphor and corpus linguistics. Amsterdam: John Benjamins.
• Gibbs, R. W. (1994). The Poetics of Mind: Figurative Thought, Language, and Understanding. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gibbs, R. W. (2008). The Cambridge Handbook of Metaphor and Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gibbs, R.W. (2011). Are deliberate metaphors really deliberate? A question of human consciousness and action. Metaphor and the Social World, 1(1), 26–52. doi:10.1075/msw.1.1.03gib
• Gibbs, R.W. (2015a). Do pragmatic signals affect conventional metaphor understanding? A failed test of deliberate metaphor theory. Journal of Pragmatics, 90, 77–87. doi:10.1016/j.pragma.2015.05.021
• Gibbs, R. W. & Chen, E. (2017). “Taking metaphor studies back to the Stone Age: A reply to Xu, Zhang, and Wu (2016)”, in: Intercultural Pragmatics 14 (1): 117–124.
• Goatly, A. (1997). The language of metaphors. London/New York: Routledge.
• Kövecses, Z. (2002). Metaphor: A practical introduction. Oxford: Oxford University Press.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.
• Lakoff, G., & M. Johnson. (1999). Philosophy in the flesh: The embodied mind and its challenge to western thought. New York: Basic Books.
• Müller, C. (2008). Metaphors dead and alive, sleeping and waking.
• Chicago/London: University of Chicago Press.
• Müller, C. (2011). Are ‘deliberate’ metaphors really special? Deliberateness in the light of metaphor activation. Metaphor and the Social World, 1(1), 61–66. doi:10.1075/msw.1.1.06mul
• Müller, C. (2016). Why mixed metaphors make sense. In R.W. Gibbs (Ed.). Mixing metaphor (pp. 31–56). Amsterdam: John Benjamins.
• Musolff, A. (2016). Cross-cultural variation in deliberate metaphor interpretation. Metaphor and the Social World, 6(2), 205–224. doi:10.1075/ msw.6.2.02mus
• Ortony, A. (1993). Metaphor and Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
• Pragglejaz Group. (2007). MIP: A method for identifying metaphorically used words in discourse‘, Metaphor and Symbol 22(1): 1–39.
• Reijnierse, G. W. (2017). The Value of Deliberate Metaphor. Utrecht: LOT.
• Semino, E. (2008). Metaphor in discourse. Cambridge: Cambridge University Press.
• Shen, Y., & N. Balaban. (1999). Metaphorical (in)coherence in discourse‘, Discourse Processes 28(2): 139–154.
• Steen, G. J. (2008). The paradox of metaphor: Why we need a three-dimensional model of metaphor. Metaphor and Symbol, 23(4): 213–241.
• Steen, G. (2010). A method for linguistic metaphor identification. Amesterdam: John Benjamins.
• Steen, G. (2011a). What does "really deliberate" really mean? More thoughts on metaphor and consciousness and action, 53-56.
• Steen, G. (2011b). From three dimentions to five steps:The value of deliberate metaphor. de, 83-110.
• Steen, G.J. (2013). Deliberate metaphor affords conscious metaphorical cognition. Cognitive Semiotics, 5(1-2), 179–197. doi:10.1515/cogsem.2013.5. 12.179
• Steen, G. (2015). Developing, Testing and interprating Deliberate Metaphor Theory. Journal of pragmatics, 67-72.
• Steen, G.J. (2016). Mixed metaphor is a question of deliberateness. In R.W.Gibbs (Ed.), Mixing metaphor (pp. 113–132).
• Steen, Gerard J. 2017. “Deliberate Metaphor Theory: basic assumptions, main tenets, urgent issues”, in: Intercultural Pragmatics 14 (1): 1–24.
• Gerard/Dorst, A. (2010). A method for linguistic method identification. From MIP to MIPVU